Mısırda (Zea mays L.) in-vitro polen çimlenmesi, polen tüp uzunluğu ve polen canlılığına sıcaklığın etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of temperature on in-vitro pollen germination, pollen tube length and pollen viability in maize (Zea mays L.)
- Tez No: 952908
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Mısır (Zea mays L.), dünya üzerinde üretimi en çok gerçekleştirilen ve evlerimizden sanayi alanına kadar geniş bir yelpazede kullanılan küresel bir üründür. Bütün canlılar gibi mısırda var olabilmek adına bir ekosistem içerisindeki şartlara göre kendilerini adapte etmeye çalışmaktadırlar. Bu yaşam şartları her zaman istenildiği gibi uygun olmamaktadır. Bu koşullar altında canlıların gelişim düzeyleri kötüleşerek ekosistem içerisinde olumsuz sonuçların meydana gelmesi kaçınılmazdır. Özellikle küresel ısınmadan kaynaklanan iklim değişiklikleri mısır gelişim süreçlerinde oluşturduğu stresle birlikte gelişim aşamalarından zayıflamalar meydana getirmektedir. Bitkilerde stres türleri oluşum şekillerine göre biyotik stres ve abiyotik stres olarak iki başlıkta ifade edilmektedir. Abiyotik stres faktörleri çevresel faktörlerden kaynaklanan; sıcak, soğuk, tuzluluk, kuraklık, su fazlalığı, radyasyon, bazı kimyasallar, kuraklık etkenler olarak sayılabilir. Biyotik stres faktörleri ise biyolojik kökenli virüsler, böcekler, bakteriler ve herbivorlar gibi canlı faktörler olarak sayılabilir. Bu tez çalışmasında, mısır bitkisinde artan sıcaklık değerlerinin mısır polenleri üzerindeki etkileri derinlemesine incelemek için in-vitro ortam koşullarında Zea mays L. (mısır) bitkisinde polen performansının artan sıcaklık değerleri karşısında polen canlılığı oranları polen çimlenme oranları ve polen tüp uzunluklarındaki değişimlerin gözlemlenmesi amaçlandı. Uygulama için seçilen mısır tohumları in-vitro ortamda hazırlanarak ekimi gerçekleştirildi. 2 aylık süreçte mısır fidelerinin büyümesi sağlanarak, mısır polenleri toplandı. Toplanan mısır polenleri in-vitro ortamda preparatlar hazırlanarak 5 ⁰C, 10 ⁰C, 20 ⁰C, 30 ⁰C, 40 ⁰C sıcaklıklarda etüvde bekletildi. Değişen sıcaklık değerlerinin mısır bitkisi polen performansına etkilerini tespit etmek için polen canlılık oranları, polen çimlenme oranları, polen tüpü uzunlukları tespit edildi. Bu stres faktörlerinin polen üzerindeki etkilerinin tanımlanabilmesi için“cumulative stress response index”(CSRI) testi kullanıldı. Mısır bitkisinin gelişim aşamalarında sıcaklık stresine verdiği cevaplar analiz edildi. Mısırın en ideal gelişimi için ihtiyacı olan sıcaklık değerleri tespit edildi Araştırma bulguları, mısır poleninin polen canlılığı, çimlenme yüzdelerinin ve polen tüp uzunluklarının kontrol grubuna göre yüksek sıcaklıklarda ve düşük sıcaklarda azaldığını göstermiştir. Optimum aralık dışında kalan sıcaklık değerlerinde polen gelişim sürecinin olumsuz etkilendiğini açıkça ortaya koymuştur. Bu çalışmanın sonuçları, mısır ıslahında sıcaklık stresinin etkileri için önemli bilgiler sunmaktadır. Küresel ısınmanın mısır polen yapısı üzerindeki etkilerinin bilinmesi, tarla ortamındaki polenlerin döllenme başarısını tahmin etmek ve olumsuz etkilerini azaltmak için imkân sağlayacaktır. Bu sayede, mısır yetiştiriciliğinde, iklim değişikliğinden kaynaklanan olumsuz sonuçların ön görülebilir olması mümkün olacaktır.
Özet (Çeviri)
Corn (Zea mays L.) is a global product that is the most produced in the world and is used in a wide range from our homes to the industrial area. Like all living things, corn tries to adapt itself to the conditions in an ecosystem in order to exist. These living conditions are not always as suitable as desired. Under these conditions, it is inevitable that the development levels of living things will deteriorate and negative results will occur in the ecosystem. Especially climate changes caused by global warming cause weakening in the development stages along with the stress it creates in the development processes of corn. Stress types in plants are expressed under two headings as biotic stress and abiotic stress according to their formation methods. Abiotic stress factors can be counted as environmental factors such as heat, cold, salinity, drought, excess water, radiation, some chemicals, and drought. Biotic stress factors can be counted as living factors such as viruses of biological origin, insects, bacteria and herbivores. In this thesis study, it was aimed to observe the changes in pollen viability rates, pollen germination rates and pollen tube lengths in Zea mays L. (corn) plant under in vitro conditions in order to deeply investigate the effects of increasing temperature values on corn plant pollen. Corn seeds selected for the application were prepared in vitro and planted. Corn seedlings were allowed to grow and corn pollen was collected in a 2-month period. The collected corn pollen was kept in the oven at 5 ⁰C, 10 ⁰C, 20 ⁰C, 30 ⁰C, 40 ⁰C by preparing preparations in vitro. Pollen viability rates, pollen germination rates and pollen tube lengths were determined to determine the effects of changing temperature values on corn plant pollen performance. The“cumulative stress response index”(CSRI) test was used to define the effects of these stress factors on pollen. The responses of the corn plant to heat stress during its developmental stages were analyzed. The temperature values required for the optimum development of corn were determined. Research findings showed that pollen viability, germination percentages and pollen tube lengths of corn pollen decreased at high and low temperatures compared to the control group. It was clearly revealed that the pollen development process was negatively affected at temperatures outside the optimum range. The results of this study provide important information for the effects of heat stress in maize breeding. Knowing the effects of global warming on maize pollen structure will enable us to predict the fertilization success of pollen in the field environment and to reduce its negative effects. In this way, it will be possible to foresee the negative results caused by climate change in maize breeding.
Benzer Tezler
- Mısırda (Zea mays L.) farklı 2,4-D dozlarının kallus oluşumu ve kromozomal yapıya etkisi
The effect of different 2,4-d doses on callus induction and chromosomal structure in maize (Zea sp.)
BURÇAK ÇABUK
Doktora
Türkçe
2010
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiTemel Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. MURAT ÖZGEN
- Farklı sulama seviyeleri ve azot dozları altında mısırda (Zea mays L.) tane verimi, verim özellikleri ve tanenin biyokimyasal yapısındaki değişimler
Grain yield, yield components and biochemical changes in grain under effects of different irrigation levels and nitrogen doses in maize (Zea mays L.)
HASAN KALE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyolojiErciyes ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT KAPLAN
- Mısırda anter kültürü olanakları üzerine araştırmalar
Studies on anther culture possibilities in maize
SONER YİĞİT SARIER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN Z. KORKUT
- Mısırda fusarıum sap çürüklük hastalığına karşı bazı biyolojik preparatların etkinliğinin belirlenmesi
Determining the effectiveness of some biological preparates against fusarium stalk rot disease in maize
ZİYNET NURÇİN TUNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE EVRİM ARICI
- Çukurova koşullarında danelik mısırda (Zea mays L.) farklı ekim zamanlarının dane verimi ve bazı bitkisel özellikler üzerine etkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of different sowing times on grain yield and some plant characteristics of dent corn (Zea mays L.) in çukurova region conditions
ENGİN IRMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK TOKLU