Çocuk romanlarında içerik unsurları üzerine karşılaştırmalı bir analiz
A comparative analysis on content elements in children's novels
- Tez No: 952909
- Danışmanlar: PROF. DR. DERYA YILDIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Çocuk romanları, çocukların gençliğe doğru adam atma zamanlarına yakın özgür seçimleri ile okudukları kitaplardır. Bu uzun edebî metinler, çocuğun bilişsel dünyasını zenginleştirir somut olarak gitmediği dünyalara sayfalar aracılığıyla ulaşmasını kolaylaştırır. Çocuk romanları sayesinde, çocuk bireysel hayatında hissettiği duyguları başka yaşamların içinde anlamlaştırır ve duygu dünyasını düzenleme fırsatı bulur. Dil-düşünce ve hayal gücü gelişir. Çocuk, hayata dair gerçeklikleri başka gözler aracılığıyla gözlemleyebilir. Eserlerin yazıldığı döneme bağlı olarak toplumsal görevleri, cinsiyet rollerini görerek bugün ve geçmişi karşılaştırabilir. Doğru ve yanlış bakış açılarını okuduğu örneklerden kendisi seçebilir. Böylece kendi değer yargılarını da oluşturabilir. Bu araştırmanın amacı geçmişten günümüze sevilerek okunan, çok baskı yapan 10 çocuk romanını incelemek, zaman içindeki benzerlik ve farklılıkları karşılaştırarak analiz etmektir. Bu kapsamda araştırmada Türk çocuk edebiyatında en çok baskıya sahip 1962, 1980, 1983, 1992, 2004 basım tarihli beş geçmiş ve 2006, 2017, 2018, 2021 beş güncel roman türünde eserlerin içerik unsurları olarak konuları-olayları, karakterleri, bakış açıları, iletileri, dil ve anlatımları, planları, zaman ve mekânları, aile yapıları ve toplumsal rolleri arasındaki benzerlik ve farklılıklar incelenmiştir. Araştırmanın materyallerini Cahit Uçuk“Gümüş Kanat”, Aziz Nesin“Şimdiki Çocuklar Harika”, Rıfat Ilgaz“Bacaksız Okulda”, Muzaffer İzgü“Bülbül Düdük”, Gülten Dayıoğlu“Yeşil Kiraz 1”, Bilgin Adalı“Zaman Bisikleti”, Mine Soysal“Eyvah Kitap”, Şermin Yaşar“Dedemin Bakkalı”, Sevim Ak Vanilya Kokulu Mektuplar“ ve Mert Arık ”Benim Zürafam Uçabilir" adlı kitaplar oluşturmaktadır. Kitaplar nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi ile incelenmiş, bulgular içerik analizi ile çözümlenmiştir. Sonuçlar incelendiğinde günümüze yakın eserlerde karakter özellikleri, betimler, ideal anne-çocuk-baba gibi unsurlara daha az yer verildiği tespit edilmiştir. Basımı eski olan beş çocuk romanında ise ideal ve fedakâr anne-baba-çocuk karakterlerine, detaylı çatışma durumlarına, ayrıntılı iletilere, hayatın zorlukları ile mücadeleye ve okumanın geleceği kurtarmak demek olduğu inancına daha çok verildiği görülmüştür. Çocukların gençliğe adım atarken hem estetik zevklerini geliştiren hem de hayata, gerçeklere bakış açılarını etkileyen çocuk romanlarının içerik unsurları dikkatlice incelenerek seçilmesi gerektiği düşünülmüştür. Buna göre ailelere, çocuklara, öğretmenlere ve yayınevlerine bazı önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Children's novels are the books that children read with their free choice close to the time when they become teenagers. These long literary texts enrich the child's world of cognition and make it easier for him/her to reach worlds he/she has not visited concretely through the pages. Thanks to children's novels, the child makes sense of the emotions he/she feels in his/her individual life in other lives and finds the opportunity to organize his/her emotional world. Language-thought and imagination develop. The child can observe the realities of life through other eyes. Depending on the period in which the works were written, they can compare the present and the past by seeing social duties and gender roles. He/she can choose the right and wrong points of view from the examples he/she reads. Thus, they can also form their own value judgments. The aim of this study is to examine 10 popularly read children's novels from the past to the present and to analyze the similarities and differences over time by comparing them. In this context, in this study, the similarities and differences between the subjects-events, characters, perspectives, messages, language and narratives, plans, time and places, family structures and social roles as content elements of five past novels dated 1962, 1980, 1983, 1992, 2004 and five current novels dated 2006, 2017, 2018, 2021, which have the highest number of editions in Turkish children's literature, were examined. The materials of the study were Cahit Uçuk's“Gümüş Kanat”, Aziz Nesin's“Şimdiki Çocuklar Harika”, Rıfat Ilgaz's“Bacaksız Okulda”, Muzaffer İzgü's“Bülbül Düdük”, Gülten Dayıoğlu's“Yeşil Kiraz 1”, Bilgin Adalı's“Zaman Bisikleti”, Mine Soysal's“Eyvah Kitap”, Şermin Yaşar's“Grandpa's Bakkalı”, Sevim Ak's“Vanilla Scented Letters”and Mert Arık's“Benim Zürafam can Fly”. The books were analyzed by document analysis method, one of the qualitative research methods. The findings were analyzed by content analysis. When the results were analyzed, it was determined that elements such as character traits, descriptions, ideal mother-child-father were given less space in the works closer to the present day. In the five older children's novels, on the other hand, ideal and sacrificing parent-child characters, detailed conflict situations, detailed messages, the struggle against the difficulties of life and the belief that reading means saving the future were given more attention. It is thought that children's novels, which both develop children's aesthetic tastes and affect their perspectives on life and reality as they step into youth, should be selected by carefully examining the content elements. Accordingly, some suggestions were made to parents, children, teachers and publishing houses.
Benzer Tezler
- Müge İplikçi'nin romanları üzerine bir inceleme
An analysis on the novels of Müge İplikçi
FERDANE SIĞIRCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH SAKALLI
- Türk romanında millî ögeler (1970-1980)
National elements in Turkish novel (1970-1980)
EMİN BAŞ
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ÇELTİK
- Türk ve çeviri çocuk romanlarının merak unsuru açısından incelenmesi
An analysis of Turkish and translated children's novels in terms of curiosity element
MEVLÜDE YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimOrdu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜZEYİR SÜĞÜMLÜ
- Yaşar Kemal romanlarında çocuk karakterlerin konumu
Position of child characters in Yasar Kemal novels
GARİP DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA AYDIN
- Gülten Dayıoğlu'nun romanlarının çocuk ve gençlik edebiyatı ve fantastik bilim kurgu türü bakımından incelenmesi
Examination of Gülten Dayioğlu?s novels in terms of children and adolescence literature and fantastic science fiction genre
ABDULLATİF AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN GÜNDÜZ