Afetlere karşı toplumsal direncin oluşturulmasına yönelik transteoretik modele dayalı motivasyonel görüşme tekniği temelli müdahale programının bireysel hazırlık düzeylerine etkisi
The effect of motivational interviewing technique intervention program based on transtheoretical model for building social resistance against disasters on individual preparedness level
- Tez No: 953046
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİL CENGİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 318
Özet
Afetler insanların ve toplumların, yıllardır başa çıkmaya çalıştığı olgulardır. Zaman içerisinde toplumlar, bu afetlere karşı farklı yaklaşımlar sergilemişlerdir. Bunlardan birisi günümüzde de ön plana çıkan bir anlayış olan toplum temelli yaklaşımdır. Ayrıca günümüz afet yönetimi anlayışı risk yönetimini odak noktasına almaktadır. Bu bağlamda, afetlere dirençli bir toplum oluşturulması öncelikli hedefler arasındadır. Afetlere karşı dirençlilik konusunda da toplumu oluşturan bireylerin ve bu sayede toplumun, afetlere hazır bulunuşluk durumları ön plana çıkmaktadır. Çalışmamız bu konuyu ele alarak alana yeni bir bakış açısı ve yöntem kazandırmayı hedeflemekte olan karma desenli bir çalışmadır. Bu bağlamda çalışmamız üç adımda gerçekleştirilmiştir. Öncelikle, bireysel hazırlık durumlarının belirlenebilmesi adına çalışmamız kapsamında geçerli ve güvenilir“Afetlere Karşı Çok Yönlü Bireysel Hazırlık Ölçeği (AÇBHÖ)”geliştirilmiştir. İkinci adımda ölçek ile ana örneklemden veri toplanmış ve tanımlayıcı bir çalışma yapılmıştır. Çalışma neticesinde afetlere karşı genel bireysel hazırlık durumları ortalama düzeyde bulunurken, bilişsel maddeleri içeren alt boyut puan ortalamalarının ortalamanın üzerinde kaldığı gözlenmiş, davranışsal boyutu içeren maddelerin bulduğu alt boyutların puan ortalamalarının ortalamanın altında kaldığı görülmüştür. Elde edilen verilerde ortalama puan ölçek kesme değeri belirlenmiş ve ortalamanın altında kalan katılımcılar çalışmamızın üçüncü adımının evrenini oluşturmuştur. Çalışmamızın üçüncü adımı, ön test-son test randomize deney ve kontrol gruplu deneysel bir çalışmadır. Deneysel kısımda transteoretik modele dayalı motivasyonel görüşme tekniği kullanılarak müdahalede bulunulmuştur. Çalışma neticesinde motivasyonel görüşmelerin afetlere bireysel hazırlık konusunda fayda sağladığı ve değişim aşamalarında ilerleme kaydedildiği, bunun yanı sıra AÇBHÖ puan ortalamalarında anlamlı bir artışın olduğu bulgulanmıştır. Bu bağlamda, afetlere karşı bireysel hazır bulunuşluk durumlarını desteklemek adına saha çalışmalarının artırılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Disasters have long been phenomena that individuals and societies strive to manage. Over time, various approaches have been developed in response to disasters, one of which is the community-based approach, which continues to be emphasized today. Moreover, contemporary disaster management frameworks prioritize risk management as their central focus. Within this context, fostering a disaster-resilient society has become a primary objective. In efforts to build resilience, the disaster preparedness of individuals, and consequently the society they comprise, emerges as a critical factor. This study, adopting a mixed-methods design, seeks to contribute a novel perspective and methodological approach to the field. The research was conducted in three stages. In the first stage, a valid and reliable instrument, the“Multidimensional Individual Disaster Preparedness Scale (MIDPS)”was developed to assess individual preparedness levels. In the second stage, data were collected from a representative sample using the MIDPS, and a descriptive analysis was performed. Findings indicated that the overall level of individual disaster preparedness was moderate. While mean scores for subdimensions encompassing cognitive items were found to be above average, mean scores for subdimensions related to behavioral items were below average. Based on the obtained data, a cut-off point was established using the mean total score, and participants scoring below this threshold constituted the population for the third stage of the study. The third stage involved a randomized experimental design featuring pre-test and post-test measurements with control and intervention groups. During the intervention, the motivational interviewing technique based on the Transtheoretical Model was employed. The results demonstrated that motivational interviewing significantly enhanced individual disaster preparedness, facilitated progress across stages of change, and led to a statistically significant increase in MIDPS mean scores. In light of these findings, it is recommended that field studies aimed at strengthening individual disaster preparedness be expanded.
Benzer Tezler
- Afet yönetimi perspektifinden küçük işletmeleri deprem sonrası güvenliği üzerine bir değerlendirme
An evaluation on the security of small businesses after earthquake from the perspective of disaster management
ENES ÇAKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
İşletmeMalatya Turgut Özal Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METEHAN KÜÇÜKER
- Kent hakkı ve deprem politikaları: Dirençli İstanbul için tematik analiz
Right to the city and earthquake policies: Thematic analysis for resistant Istanbul
IŞIL ERÇİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF ALKAY
- Ağrı ili ve yakın çevresini etkileyen doğal afetler ve risk azaltma önerileri
Natural disasters affecting the province of Ağrı and its surroundings and risk reduction recommendations
FIRAT DEĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECMİ YARBAŞI
- Kahramanmaraş merkezli depremlerin (Dulkadiroğlu-Onikişubat İlçeleri) sosyo-ekonomik ve mekânsal etkilerinin incelenmesi
Investigation of the socio-economic and spatial impacts of the earthquakes centered in Kahramanmaraş (Dulkadiroğlu-Onikişubat districts)
ŞEYMA NACAR
Doktora
Türkçe
2025
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NADİRE KARADEMİR
- Kentsel dönüşüm sonrası yapılan toplu konut projelerinin sürdürülebilirlik bağlamında olanak ve sınırlarının değerlendirilmesi üzerine bir çalışma: Kadifekale-Uzundere örneği
A study on the evaluation of possibilities and limits of mass housing projects after urban transformation in the context of sustainability: The case of Kadi̇fekale-Uzundere
BEYZA GÖKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDAL ONUR DİKTAŞ