Exploring tourism related conflicts among stakeholders: A neighborhood in the İstanbul historic peninsula
Paydaşlar arasındaki turizm İle ilgili anlaşmazlıkların incelenmesi: İstanbul Tarihi Yarımada'da bir mahalle
- Tez No: 953190
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE FERHAN GEZİCİ KORTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Turizm, Şehircilik ve Bölge Planlama, Tourism, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bölge Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Son yıllarda artan ulaşım imkânları ve teknolojik gelişmeler insanların istedikleri yerlere seyahat etmelerini oldukça kolaylaştırmıştır. Bu imkânların yanı sıra, neoliberal kent politikaları, küreselleşme ve kentleşme ile birlikte şehirler gelir elde etmek ve yatırım almak amacıyla ziyaretçilerin ilgisini çekmek için birbirleriyle rekabet etmeye başlamışlardır. Bu sebeple turizm günden güne büyüyen ve ekonomik etkileri şehirler üzerinde önemli rol oynayan bir sektör haline gelmiştir. Turizmi bir araç olarak kullanarak gelir elde etmek ve gelişmek isteyen şehirler turistlerin ilgisini çekmek istemektedirler. Ancak, turizm faaliyetlerinin gerçekleştiği destinasyonlarda turizmin ekonomik etkilerine ek olarak sosyo-kültürel ve çevresel etkileri de bulunmaktadır. Bir bölgede turizm faaliyetlerinin yoğunluğunun, destinasyonlarda yarattığı etkiyle doğru orantılı olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla turizm faaliyetlerinin yoğun olduğu kentsel mekânlar dönüşmeye başlamakta ve turizm pratiklerinden olumlu ve/veya olumsuz etkilenmektedir. Turizm sektörü büyümeye, uluslararası popüler destinasyonlar oluşmaya başladıkça, bu durum çeşitli problemleri de beraberinde getirmektedir. Turistlerin yoğun ziyareti sonucu kapasite sorunu yaşanan destinasyonlarda çeşitli problemler ortaya çıkmaktadır. Akademik literatürde“aşırı turizm”olarak ortaya çıkan kavram kapsamında, artan turizm faaliyetleri ve turist sayısı sonucu kapasitesinin aşıldığı mekanlarda ortaya çıkan problemler tartışılmaktadır. Turizm birçok farklı paydaş içeren karmaşık bir sistemdir. Ayrıca turizm faaliyetlerinin gerçekleştiği yerlerde bu aktörlerin birbirleriyle sıkı bir ilişkisi bulunmaktadır. Dolayısıyla turizm destinasyonlarında paydaşlar arasındaki uyuşmazlıkları anlamak ve problemleri tespit etmek başarılı bir mekânsal planlama sürecinin ve faydalı stratejiler geliştirmenin ilk adımı olarak görülebilir. Bu çalışma kapsamında, sahip olduğu özellikler itibariyle önemli bir turizm destinasyonu olan ve İstanbul Tarihi Yarımada içerisinde bulunan Küçük Ayasofya Mahallesi'ndeki paydaşlar arasındaki uyuşmazlıklar tespit edilmiştir. İstanbul Tarihi Yarımada, Türkiye'nin en önemli tarihi ve kültürel turizm destinasyonlarından biridir. UNESCO Dünya Miras Alanı olması, çeşitli sit alanları içerisinde bulunması ve turizm faaliyetlerinin yoğun olarak gerçekleştiği bir kent mekânı olması bu bölgeyi oldukça önemli kılmaktadır. Bunların yanı sıra Küçük Ayasofya Mahallesi Nişanca Yenileme Alanı içerisinde yer almaktadır. Yenileme kanunu ile birlikte bölgede avan projeler yapılmaya başlanmış ve bu projelerin büyük bir bölümü de tarihi binaların turizme dönüşümüyle alakalı olarak gerçekleştirilmiştir. Küçük Ayasofya'yı bu çalışma özelinde değerli kılan bir diğer özellik ise mahalle kültürünün kısmen de olsa devam ediyor olmasıdır. Son yıllarda nüfusunun ciddi oranda azalması, binaların çoğunun turizm işletmelerine dönüşmesine rağmen, Küçük Ayasofya mahallesi ailelerin yaşadığı bir yerdir. Tarihi Yarımada içerisinde konut ve konaklama fonksiyonlarını bir arada bulunduran nadir mahallelerden birisidir. Bu yüzden gerek turizm faaliyetlerinin gelişimi, gerekse mekânsal planlama süreçleri hakkında kapsamlı bir çalışma yapmak, ayrıca bu konular hakkında mahalledeki farklı grupların fikirlerini ortaya koymak önem arz etmektedir. Araştırma kapsamında pilot görüşmeler gerçekleştirilmiş, sonrasında çeşitli gruplardan 28 ayrı paydaş ile yarı planlanmış mülakatlar yapılmıştır. Mülakatların sonucu içerik analizi ve çatışma analizi (conflict analysis) kullanılarak incelenmiştir. Bu yöntem paydaşlar arasındaki turizmle alakalı ve mekânsal çatışmaları sistemli bir şekilde ele almak için Almeida vd. (2017) tarafından teorik çerçevesi hazırlanmış bir yöntemdir. Çalışmanın sonuçlarına göre, paydaşlara mahallenin turizm gelişimi ve mekânsal planlama süreçleri hakkında görüşleri sorulduğunda en fazla dile getirilen ve öne çıkan meseleler paydaş çıkarları ve kurumsal çerçeve ile alakalı sorunlardır. Paydaşlar arası çatışmaya yol açan iki ana kategori bunlar olarak belirlenmiştir. Paydaş çıkarları kategorisi altında; turizmin mahalle üzerinde yarattığı mekânsal baskı, artan turizm hareketleri ile birlikte yerel halkın yaşam alanının kısıtlanmaya başlaması, binaların konaklama işletmelerine dönüşmesi ve konut turizm dengesinin günden güne bozulması, ulaşım problemleri ve aşırı trafik gibi meseleler dile getirilmiştir. Diğer yandan ikinci önemli çatışma kategorisi ise kurumsal çerçeve ile alakalı sorunlardır. Paydaşlar tarafından mahallede ilgisizlik ve yönetim problemi olduğu dile getirilmiş, ayrıca turizm ve mekânsal planlama çalışmaları kapsamında bir yetki karmaşası olduğu öne çıkmıştır. Bu başlıkları ve altında yatan sebepleri doğru anlamak mahallenin turizm gelişim ve mekansal planlama süreçlerinde yol gösterecek önemli bulgulardır. Çalışmanın sonuçları mekânsal stratejilerin üretilmesi ve uygulanması aşamalarında politika yapıcılara ve kent planlamacılarına yol gösterebilirler.
Özet (Çeviri)
With increasing transportation facilities tourism sector is increasing day by day. Moreover, after urbanization and globalization, today's modern cities try to attract travelers' attention due to economic impact of tourism sector. Because of tourism economic impact, it plays a significant role for cities and every city tries to increase their incomes and attract investment via tourism sector. Rather economic impacts, there are socio-cultural and environmental impacts of tourism on destinaitons where tourism activities take place in. It is possible to say that the more tourism activites occur, the more imapcts realed to tourism affect destinations. Therefore, urban places where have intensive tourism activities, start to transform and influenced negatively. About this issue, overtourism concept is discussed in literature. Some destinations are influenced very negatively and there are many negative effects of tourism in that destinations.Tourism is a complex system that includes many different stakeholders. In addition, these actors have a close relationship with each other in places where tourism activities take place. Understanding the conflicts between stakeholders and identifying problems in tourism destinations can be seen as the first step in a successful spatial planning process and creating useful strategies. Within the scope of this study, conflicts among stakeholders in Küçük Ayasofya Neighborhood, which is an important tourism destination due to its characteristics and located in the Historical Peninsula of Istanbul, were determined. Istanbul Historical Peninsula is one of Türkiye's most important historical and cultural tourism destinations. Being a UNESCO (The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) World Heritage Site, being in various protected areas and being an urban place where tourism activities take place intensively make this region significant. Moreover, Küçük Ayasofya Neighborhood is in the Nişanca Renovation Area. After the renewal law, preliminary projects have been started in the region and most of these projects have been carried out in relation to the transformation of historical buildings into tourism. Another feature that makes Küçük Ayasofya significant in this study is that the socio-cultural structure of neighborhood continues partially. Although the population has decreased significantly in recent years and most of the buildings have turned into tourism establishments, Küçük Ayasfoya neighborhood is a place where families still live in. It is one of the rare neighborhoods that combine housing and accommodation functions in the Historical Peninsula. Therefore, it is important to conduct a comprehensive study about tourism development and spatial planning processes and to reveal the opinions of different stakeholder groups about these issues. During research, pilot interviews were conducted within the scope of second data, and then semi-structured interviews were made with 28 different stakeholders. The results of the interviews were analyzed via content analysis and conflict analysis. The theorethical framework of conflict analysis is adopted by Almeida et al. (2017) with the aim of determining tourism and territorial conflicts among stakeholders systematically. According to results, stakeholders most frequently mentioned that stakeholder interests and institutional framework conflicts are the most significant problems about tourism development and spatial planning processes of the neighborhood. These are the two main categories that lead to conflict between stakeholders. Stakeholder interests are generally related to the pressure created by tourism sector on the local residents regarding land use issues, the restriction of the living space of the local people with the increasing tourism movements, the transformation of buildings into accommodation facilities, transportation problems and traffic jam. The second most important pillar of the conflicts points to the institutional framework. Stakeholders' arguments concentrate on lack of interest and managerial problems in the neighborhood, and there is a confusion of authority within the scope of tourism and spatial planning. Understanding and clarifying these issues and their underlying causes in detail are inevitable for the tourism development and spatial planning processes of the neighborhood. The results of this thesis aim to guide policy makers and urban planners in the production and implementation of spatial strategies.
Benzer Tezler
- Uruguay anlaşmaları ve dünya ticaretine olası etkileri
Başlık çevirisi yok
ARMAĞAN ZALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LERZAN ÖZKALE
- Türkiye'de dünya miras alanlarının korunmasına yönelik çalışmaların etkinliği: Kapadokya örneği
World heritage conservation effectiveness in Turkey: Cappadocia case
TUĞÇE UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EYÜP EYUBOĞLU
- Cultural encounters of ethnic identities: An ethnographic study of belonging in the urban landscape of Sarajevo
Etnik kimliklerin kültürel karşılaşmaları: Saraybosna kent peyzajında aidiyete ilişkin etnografik bir çalışma
TÜLAY ZIVALI
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Yaratıcı turizmin etkilediği destinasyon bileşenlerinin belirlenmesi
Exploring the effects of creative tourism on destination components
MERVE AYDOĞAN ÇİFÇİ
Doktora
Türkçe
2020
Turizmİstanbul ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA FÜSUN İSTANBULLU DİNÇER