Geri Dön

Hakikat komisyonlarında toplumsal cinsiyet anlatısı

Narratives of gender in truth commissions

PDF İndir

  1. Tez No: 953266
  2. Yazar: KADİRCAN BERKAY ÇAKIRALP
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT ALGAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 172

Özet

Çalışma, geçmişle hesaplaşmanın bir aracı olan hakikat komisyonlarının faaliyetlerinde toplumsal cinsiyet anlatısının nasıl inşa edildiği sorusunu ele almaktadır. Birinci bölümde hakikat komisyonların anlatı yaklaşımıyla ilişkisi kurulmakta, hakikat taleplerinin bir hak olarak görünüm kazanmasıyla da birlikte, ceza mahkemeleri gibi geleneksel hukuki araçların aksine komisyonların mağdur anlatılarına alan sunduğu öne sürülmektedir. İkinci bölümde bir anlatı olarak toplumsal cinsiyet kavramı üzerinde durulmakta ve hakikat süreçlerinin toplumsal cinsiyet perspektifini kazanmasının hukuki altyapısı incelenmektedir. Buradaki ana temalar; savaş dönemini ele alan insancıl hukuk, barışa geçişi ele alan barış inşa süreçleri ve geçmişle hesaplaşmanın aracı olan hakikat komisyonlarının toplumsal cinsiyet kavramını benimsemeleridir. Bu bölüm, toplumsal cinsiyet anlatılarının, hakikat komisyonlarındaki görünüm biçimine ilişkin kuramsal bir tartışma ve somut bir öneriler dizisiyle son bulur. Üçüncü bölümde Güney Afrika ve Sierra Leone hakikat ve uzlaşma komisyonlarının toplumsal cinsiyet anlatılarına alan açma iddialarını uygulamada ne ölçüde yerine getirebildikleri değerlendirilmektedir. Her iki komisyon bakımından da ölçüt, teşekkül aşaması ile süreç ve sonuç faaliyetlerinde toplumsal cinsiyet perspektifinin benimsenme biçimidir. Güney Afrika komisyonu, daha teşekkül aşamasında yetki alanının tanımlanmasından başlayarak nihai raporun içindeki temsile dek toplumsal cinsiyet meselelerini çarpık bir biçimde yansıtmıştır. Bu da açığa çıkarma iddiasını taşıdığı hakikatin, ancak bir kısmıyla ilgilenebildiğini gösterir. Sierra Leone komisyonu ise daha kapsayıcı bir yetki alanı tanımı, toplumsal cinsiyete dayalı ihlallerle ilgilenmeye elverişli özel usulleri ve nihai raporundaki detaylı önerileriyle bu konuda çok daha başarılı bir örnek teşkil eder. Şüphesiz iki komisyon da bütünüyle başarılı veya başarısız görülemez; ancak toplumsal cinsiyete duyarlı bir yaklaşımı benimsediklerinde, hakikatin biraz daha açığa çıkarılmasına katkı sundukları açıktır.

Özet (Çeviri)

The study addresses the question of how gender narratives are constructed in the activities of truth commissions as a means of coming to terms with the past. In the first section, the relationship between truth commissions and the narrative approach is established, and with the emergence of truth claims as a right, it is argued that, unlike traditional legal instruments such as criminal courts, commissions offer space for victim narratives. The second section focuses on the concept of gender as a narrative and examines the legal infrastructure for truth processes to gain a gender perspective. The main themes here are the adoption of the concept of gender by humanitarian law dealing with wartime, peacebuilding processes dealing with the transition to peace, and truth commissions as a means of coming to terms with the past. The chapter concludes with a theoretical discussion and a set of concrete recommendations on how gender narratives appear in truth commissions. The third section assesses the extent to which the South African and Sierra Leonean truth and reconciliation commissions have in practice lived up to their claims to create space for gender narratives. For both commissions, the benchmark is the extent to which a gender perspective is adopted at the formative stage and in their process and outcome activities. The South African commission reflected gender issues in a distorted manner, from the definition of its mandate at its constitutional stage to the representation in the final report. This means that it was only able to deal with a fraction of the truth it claimed to uncover. The Sierra Leone commission, on the other hand, is a much more successful example, with a more inclusive mandate, specific procedures to deal with gender-based violations, and detailed recommendations in its final report. Neither commission can be seen as a complete success or failure, but it is clear that by adopting a gender-sensitive approach, they have contributed to further uncovering the truth.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    443312

    Arjantin demokratikleşme deneyimleri ışığında; 2007 sonrası Türkiye'sinde yapılması planlanan yeni anayasalarda, temel hak ve hürriyetler, vatandaşlık, insan hakları ve hakikat komisyonu tartışmaları

    Discussions fundamental rights and freedoms, citizenship, human rights and truth commission in the new constitutions planned to be adopted in post-2007 Turkey in the light of argentina's democratization experiences

    YURDAĞER VAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Siyasal BilimlerBahçeşehir Üniversitesi

    Küresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE NİLÜFER NARLI

  2. Tez No

    565725

    Hatırlama unutma kültürü geçmişle yüzleşme bağlamında Türkiye örneği

    Memory and forgetting culture: İn the context of 'Coming to terms with the past' in the case of Turkey

    BUKET ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜVEN GÜRKAN ÖZTAN

  3. Tez No

    377817

    Doing justice to history in the face of gross human rights violations: Epistemic justice of truth commissions and human rights reports in Guatemala, Serbia and Sierra Leone

    Ağır insan hakları ihlalleri karşısında tarihe hakkını vermek: Guatemala, Sırbistan ve Sierra Leone'daki hakikat komisyonlarında hakikatin adaleti ve insan hakları raporları

    MEHMET RATİP

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CEM DEVECİ

  4. Tez No

    823121

    Assessing the impact of truth commissions in human rights development

    İnsan hakları gelişiminde hakikat komisyonlarının etkisinin değerlendirilmesi

    MERYEM ESRA VAROL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Siyasal BilimlerAnkara Sosyal Bilimler Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR ONUR UNUTULMAZ

  5. Tez No

    513277

    Yeni kurumsalcılık teorileri bağlamında liberal barış inşası ve hakikat komisyonları

    Liberal peacebuilding and truth commissions within the framework of new institutionalism theories

    VOLKAN ŞEYŞANE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Siyasal Bilimlerİstanbul Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BURAK SAMİH GÜLBOY

Geri Dön