İklim değişikliği ile mücadelede iş ve sosyal güvenlik hukukunun araçları, işin ve işçinin korunması
Tools of labour and social security law in combating climate change, protection of employment and employee
- Tez No: 953272
- Danışmanlar: PROF. DR. LEVENT AKIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Law, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 603
Özet
İklim değişikliği, insan faaliyetlerinden kaynaklanan ve mevcut eşitsizlikleri derinleştiren bir krizdir. İklim krizi, aşırı hava olayları ve karbon nötr ekonomiye geçiş zorunluluğuna bağlı olarak işgücü göçüne, iş kayıplarına ve İSG risklerine yol açmaktadır. Bazı ülkeler, iklim değişikliğinin İSG üzerindeki etkilerini kabul ederek buna ilişkin düzenlemeler yapmış olmakla birlikte, hukukumuzda riskler ve iklim değişikliği bağlantısına ilişkin bir İSG yaklaşımı henüz gelişmemiştir. İklim değişikliği karşısında iş ilişkisinin ve işçinin korunması, iş sağlığı güvenliği hukuku, iş hukuku ve sosyal güvenlik hukukuna iklim krizine ilişkin bir farkındalıkla yaklaşmayı ve bu doğrultuda düzenlemeler yapmayı gerektirir. İş sağlığı ve güvenliği hukukunda, işçilerin korunması ve çevrenin korunmasına yönelik hedefleri birlikte barındıran haklar/yükümlülüklere (işçilerin çevresel hakları/işverenlerin çevresel yükümlülükleri), İSG mevzuatının mevcut yapısına sadık kalınarak yer verilmesi, yeşil dönüşüme bağlı re-organizasyona dayanan fesihlerde işçiye son çare ilkesi kapsamında yeşil iş meslek içi eğitimi verilmesi, meslek içi eğitimi aşan yeşil iş meslek eğitiminin İŞKUR tarafından sağlanması, karbon nötr ekonomiye geçişe bağlı olarak iş sözleşmesi sona ermiş ve yeni meslek edinmesi beklenemeyecek yaşlı sigortalılara, erken emeklilik imkanı tanınması yahut emekliliğe en fazla 5 yıl kalanlara geçiş ödeneği sağlanması, bu düzenlemeler arasındadır. Adil geçiş (just transition) ve sürdürülebilirlik, iş ilişkilerinin geleceği bakımından önemli kavramlardır. Karbon nötr ekonomiye geçiş, iş kayıplarını beraberinde getirebilir, ancak sosyal güvenlik hukuku bağlamında hayata geçirilecek adil geçiş politikaları ile işçilerin yeniden eğitimi, yeni iş fırsatlarının yaratılması ve karbon nötr ekonomiye geçişin maliyetinin işçilere yüklenmemesi mümkündür. Sürdürülebilirlik, ekonomik, sosyal ve çevresel olmak üzere birbirine bağımlı üç temel boyuttan oluşur. İş ilişkilerinin sürdürülebilirliği ve sürdürülebilir işyerleri için bu üç boyutun dengelenmesi gerekmektedir. Çevresel sürdürülebilirlik, karbon emisyonlarının azaltılması ve çevre dostu uygulamaların işyerlerinde benimsenmesi ile sağlanabilir. Sosyal sürdürülebilirlik ise insan onuruna yakışır işin mevcut olduğu ve iş ve sosyal güvenlik hukuku kurallarının etkin şekilde uygulandığı işyerlerinde hayata geçirilebilir. İş hukuku, doğasındaki ekonomik ve sosyal boyut sayesinde, sürdürülebilir işyerleri ve nihayetinde sürdürülebilir toplumlara ulaşmada önemli olanaklara sahiptir. Bu olanakların etkin şekilde kullanılması, iş hukukunun ekonomik ve sosyal olan orasındaki denge işlevi kurma amacına çevresel olanın da eklenmesiyle mümkündür. Buradan hareketle iş hukuku (ve sosyal güvenlik hukuku) araçlarının çalışma sürelerinin azaltılması, iklim dostu uzaktan çalışmanın yaygınlaştırılması, çevre mevzuatına aykırılıkları ve yeşil aklamayı ihbar/ifşa eden işçiye koruma sağlanması, sendikal faaliyetin gündemine iklim değişikliğiyle mücadelenin alınması, toplu iş sözleşmelerinde yeşil hükümlere yer verilmesi ve çevresel bonus-malus sosyal sigorta prim teşvikleri yoluyla iklim değişikliğiyle mücadelede etkin araçlar olarak kullanılması mümkündür.
Özet (Çeviri)
Climate change is a crisis caused by human activities, which deepens existing inequalities. The climate crisis leads to labour migration, job losses, and occupational health and safety risks due to extreme weather events and the necessity of transitioning to a carbon-neutral economy. Some countries have made regulations acknowledging the impact of climate change on occupational health and safety, but our legal system has not yet developed an approach to link risks with climate change in the context of occupational health and safety. Protecting labour relations and workers in the face of climate change requires an awareness of the climate crisis in occupational health and safety law, labour law, and social security law, and making regulations accordingly. In occupational health and safety law, it is important to include rights and obligations that protect both workers and the environment (workers' environmental rights/employers' environmental obligations) within the current framework of OHS regulations. This also involves offering green job training within reorganizations based on green transitions, providing green job training beyond on-the-job training through İŞKUR, and offering early retirement for older workers whose labour contracts have ended due to the transition to a carbon-neutral economy or providing transition benefits for those within 5 years of retirement. Just transition and sustainability are important concepts for the future of labour relations. Transitioning to a carbon-neutral economy may lead to job losses, but through just transition policies implemented within social security law, it is possible to retrain workers, create new job opportunities, and ensure that this transition are not left workers behind. Sustainability consists of three interdependent dimensions: economic, social, and environmental. For sustainable labour relations and workplaces, it is necessary to balance these three dimensions. Environmental sustainability can be achieved by reducing carbon emissions and adopting eco-friendly practices in workplaces. Social sustainability can be achieved in workplaces where decent work exists and labour and social security laws are effectively implemented. Labour law, due to its economic and social dimensions, offers significant opportunities for achieving sustainable workplaces and, ultimately, sustainable societies. To effectively use these opportunities, it is necessary to incorporate environmental considerations into labour law, alongside its economic and social dimensions. Therefore, labour law (and social security law) can be used as effective tools in the fight against climate change, such as reducing working hours, promoting climate-friendly remote work, protecting workers who report violations of environmental regulations or greenwashing, including climate change in union activities, incorporating green clauses in collective bargaining agreements, and using environmental bonus-malus social security premium incentives.
Benzer Tezler
- Uluslararası hukukta iklim değişikliğinin denizler üzerindeki etkileri
The effects of climate change on the seas in international law
UĞUR KAYNAKÇIOĞLU
- Nükleer santrallerin hukuki ve çevresel sorumluluğu
Legal and environmental responsibility of nuclear power plants
BÜŞRA AYGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HukukYeditepe ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT HAKKI CAŞIN
- Modern portföy teorisi ortalama-varyans yaklaşımı ile inovasyon düzeyinin enerji piyasalarında üretim teknolojisi portföyüne etkisinin incelenmesi
Analyzing the effect of innovation level on generation technology portfolio in energy markets by modern portfolio theory mean-variance approach
VOLKAN ALAÇAM
- The effects of climate change on international security: The case of the Middle East
İklim değişikliğinin uluslararası güvenlik üzerindeki etkiler: Ortadoğu örneği
NİHAN ŞERBETCİOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerAltınbaş ÜniversitesiSiyaset ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUR BANU KAVAKLI BİRDAL
- Impacts of climate change on tourism sector in Turkey: Challenges and future prospects
İklim değişikliğinin Türkiye turizm sektörüne etkileri: Gereksinimler ve gelecek öngörüleri
AYSUN AYGÜN
Doktora
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN