Inclusıve and sustaınable urban mobılıty: evaluatıng shared e-scooter usage ın karşıyaka, İzmır, Türkiye
Kapsayici ve sürdürülebilir kentsel ulaşim: karşiyaka, İzmir, Türkiye örneğinde paylaşimli e-skuter kullaniminin değerlendirilmesi
- Tez No: 953354
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET EFE BİRESSELİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Ulaşım, Energy, Transportation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İzmir Ekonomi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sürdürülebilir Enerji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Bu tez, eşitlikçi ve sürdürülebilir kentsel ulaşımın teşvik edilmesinde paylaşımlı e-skuter sistemlerinin rolünü İzmir örneği üzerinden incelemektedir. Küresel ölçekte şehirler, karbon emisyonlarını azaltmak ve düşük etkili ulaşım biçimlerine geçişi teşvik etmek amacıyla mikro-mobilite çözümlerine yönelmektedir. İzmir'de belediye tarafından işletilen e-skuter sistemi, kamu yönetiminin kullanım kalıpları, çevresel etkiler ve toplumsal kapsayıcılık üzerindeki etkilerini değerlendirmek için özgün bir bağlam sunmaktadır. Çalışma kapsamında 184.000'i aşkın sürüş kaydı, meteorolojik veriler ve mekânsal göstergelerle birlikte analiz edilmiş; kullanıcı demografisi, seyahat davranışları ve zaman içindeki değişimlere dair temel eğilimler belirlenmiştir. Bulgular, cinsiyet dengesizliği ve hava koşullarına duyarlılık gibi küresel eğilimleri doğrularken, hafif yağış altında kullanım artışı gibi yerel farklılıklara da işaret etmektedir. E-skuterlerin toplu taşıma ile entegrasyonunun etkili olduğu görülmüş, bu da sürdürülebilir ulaşım hedeflerini desteklemektedir. Ancak, özellikle cinsiyet temelli kullanım farkları ve sosyo-ekonomik kullanıcı profillerine dair verilerin eksikliği, eşitlik açısından hâlâ çözülmesi gereken sorunlara işaret etmektedir. Bu tez, paylaşımlı mikro-mobiliteyi hem çevresel hem de toplumsal adalet perspektiflerinden ele alarak, adil geçiş literatürüne katkı sunmaktadır. Kamusal olarak işletilen sistemlerin kamu yararına hizmet etme potansiyelini ortaya koyarken, kapsayıcı tasarım ve hedefe yönelik politika önlemlerinin önemini vurgulamaktadır. İzmir örneği, mikro-mobilite alanındaki literatüre Doğu Akdeniz bağlamından pratik bir katkı sunmakta ve benzer hedefleri olan kentler için yol gösterici nitelik taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis investigates the role of shared e-scooter systems in promoting equitable and sustainable urban mobility, using İzmir, Türkiye as a case study. Cities around the world aim to reduce carbon emissions by shifting to sustainable transportation modes. Shared micromobility has therefore become increasingly important. İzmir Karşıyaka's municipally-operated e-scooter initiative provides a unique opportunity to examine how public management affects usage patterns, environmental results, and social inclusiveness. Through the analysis of over 184,000 ride records, combined with weather data and spatial indicators, the study identifies key trends in user demographics, trip behavior, and temporal dynamics. The findings confirm established global patterns such as a significant gender gap and weather sensitivity, while also uncovering unique local nuances—most notably a slight increase in usage during light rain conditions. The integration of scooters with public transit was found to be effective, supporting broader sustainability goals. However, the analysis also reveals challenges in equitable access, particularly concerning gender imbalance and the lack of socio-economic data on users. The thesis contributes to the emerging literature on just transitions by framing shared micromobility within both environmental and social justice perspectives. It highlights the potential of publicly managed systems to align technological innovation with public interest, while emphasizing the importance of inclusive design and targeted policy measures. The İzmir case broadens the geographic scope of micromobility research and offers practical insights for cities seeking to implement sustainable, accessible, and socially responsible transport systems.
Benzer Tezler
- Mekansal analiz teknikleri ile çok kriterli karar verme yaklaşımı kullanılarak raylı sistem güzergah analizi
Rail system route analysis using multi criteria decision making with spatial analysis techniques
BERNA ÇALIŞKAN
Doktora
Türkçe
2023
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATAHAN
- Increasing the urban mobility of migrant women, transferring experience from Berlin to Istanbul: A pilot study in Kurfali, Kartal
Göçmen kadınların kentsel hareketliliğinin arttırılması, Berlin'den İstanbul'a deneyim transferi: Kurfalı, Kartal'da bir pilot çalışma
MELİS OĞUZ
Doktora
İngilizce
2015
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZÇEVİK
PROF. DR. GABI DOLFF-BONEKAMPER
- Düşük karbonlu hareketliliğin yönetişimi: Mersin örneği
Governance of low carbon mobility: The case of Mersin
ÖMER KÜRŞAT BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA BEYAZIT
- Toplumsal mekân olarak sokağın yeniden üretimi: İstanbul'un yenilenen sokakları üzerine bir değerlendirme
The re-production of the streets as social spaces: An evaluation of renewed streets in İstanbul
CANAN ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU ERBAŞ GÜRLER
- Kentsel katılım mekanizması olarak dijital ve geleneksel verinin birlikte çalışabilirliği üzerine bir model denemesi, Esenyurt ilçesi kamusal alanları
A model experiment on interoperability of digital and traditional data as an urban participation mechanism, public areas of Esenyurt district
MELİKE AKKAYA
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ÖZÇEVİK