Dijital teknolojilerin tedarik zinciri direncine etkisinde direnç yeteneklerinin aracı rolü: Türkiye'nin 500 sanayi kuruluşu (ISO 500) üzerine bir araştırma
The mediating role of resilience capabilities in the effect of digital technologies on supply chain resilience: A research on Türkiye's top 500 industrial enterprises (ISO 500)
- Tez No: 953434
- Danışmanlar: PROF. DR. BİRDOĞAN BAKİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Tedarik zincirlerinin küreselleşmesi, ülkeler arasındaki sınırların aşılması ve tedarik zincirlerinin artan sayıda risklere maruz kalması, tedarik zincirlerini bozulmalara açık ve daha kırılgan hale getirmiştir. Son yıllarda meydana gelen COVID-19 pandemisi bunun bir örneğidir. Pandemi tedarik zincirlerinde ciddi bozulmalara neden olmuş ve tedarik zincirlerinin direncini sınamıştır. Bu durum, şirketleri meydana gelen bozulmalarla başa çıkabilmek için tedarik zinciri direncini artıracak teknolojik çözümler bulmaya yöneltmiştir. Bu tez çalışmasının amacı, dijital teknolojilerin tedarik zinciri direnci üzerindeki etkisinin incelenmesi ve direnç yeteneklerinin bu etkideki aracı rolünün belirlenmesidir. Bu amaçla çalışmanın ilk aşamasında literatüre dayalı olarak tedarik zincirlerinin dijitalleşmesini mümkün kılan dört temel teknoloji ve tedarik zincirinin bozulmalarla başa çıkmasını sağlayan beş temel direnç yeteneği belirlenmiştir. İkinci aşamada dijital teknolojiler, tedarik zinciri direnç yetenekleri ve tedarik zinciri direnci arasındaki ilişkileri içeren 'Dijital Teknolojilerin Tedarik Zinciri Direnci Üzerine Olan Etkisinde Direnç Yeteneklerinin Aracı Etki Modeli' oluşturulmuştur. Üçüncü aşamada önerilen modelin test edilebilmesi için Türkiye'nin en büyük 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (ISO 500)'nun tedarik zinciri yöneticilerinden ve uzmanlarından anket formu ile veriler toplanmıştır. Dördüncü ve son aşamada önerilen modelde yer alan ilişkilerin belirlenmesi için çalışmaya katılan 151 kuruluştan elde edilen veriler, Yapısal Eşitlik Modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, dijital teknolojilerin tedarik zinciri direnci üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu ve tedarik zinciri direnç yeteneklerinin bu etkiye aracılık ettiği belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçları, önerilen 'Dijital Teknolojilerin Tedarik Zinciri Direnci Üzerine Olan Etkisinde Direnç Yeteneklerinin Aracı Etki Modeli'ni desteklemektedir. Çalışma bulgularının; dijital teknolojilerin tedarik zinciri direnç potansiyellerini analiz edebilmeleri için araştırmacılara ve doğru dijital yatırım kararları almaları için tedarik zinciri yöneticilerine rehberlik edeceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The globalisation of supply chains, the crossing of borders between countries and the increasing exposure of supply chains to risk have made supply chains more vulnerable to disruption and more fragile. The COVID-19 pandemic in recent years is an example of this. The pandemic has caused serious disruptions in supply chains and tested the resilience of supply chains. This situation has led companies to look for technological solutions to increase supply chain resilience in order to cope with the disruptions. The aim of this thesis is to examine the impact of digital technologies on supply chain resilience and to determine the mediating role of resilience capabilities in this effect. To this purpose, in the first phase of the study, four key technologies that enable the digitalisation of supply chains and five main resilience capabilities that enable the supply chain to cope with disruptions were identified based on the literature. In the second stage, 'The Mediating Effect Model of Resilience Capabilities on the Impact of Digital Technologies on Supply Chain Resilience' was developed, which includes the relationships between digital technologies, supply chain resilience capabilities and supply chain resilience.In the third stage, in order to test the proposed model, data was collected from the supply chain managers and specialists of Turkiye's Top 500 Industrial Enterprises (ISO 500) through a survey form. In the fourth and final stage, the data collected from 151 companies participating in the study were analyzed using structural equation modeling to identify the relationships in the proposed model. The analysis revealed that digital technologies have a significant effect on supply chain resilience, and supply chain resilience capabilities mediate this effect. The results of the study support the proposed 'The Mediating Effect Model of Resilience Capabilities on the Impact of Digital Technologies on Supply Chain Resilience'. The findings of the study are believed to guide researchers to analyse the supply chain resilience potential of digital technologies, and supply chain managers to take the right digital investment decisions.
Benzer Tezler
- Current status of industry 4.0 transformation and impact of industry 4.0 on engineering work in Turkish white goods industry
Endüstri 4.0 dönüşümünün Türkiye beyaz eşya sektöründeki mevcut durumu ve mühendislik işi üzerindeki etkisi
KÜBRA ŞİMŞEK DEMİRBAĞ
Doktora
İngilizce
2020
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAN YILDIRIM
- Dijital teknolojilerin sürdürülebilirlik performansına etkisinde tedarik zinciri izlenebilirliği, dayanıklılığı ve döngüsel ekonomi stratejilerinin aracılığı ile organizasyonel engellerin rolü
The impact of digital technologies on sustainability performance with the mediation of supply chain traceability, durability, circular economy strategies and the role of organizational barriers
AYLİN DUMAN ALTAN
Doktora
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER FARUK BEYCA
- Depo dijital olgunluk modelinin oluşturulması ve uygulanması
Creation and implementation of the warehouse digital maturity model
İLKNUR YARDIMCI COŞKUN
Doktora
Türkçe
2023
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT BASKAK
- Dijital ticaret sistemleri, uygulamaları ve ağlarının uluslararası ticaretin süreçlerine etkileri, yenilikçi tedarik zinciri üzerine bir araştırma
The effects of digital trade systems, applications and networks on the processes of international trade, a research on innovative supply chain
GÜNSELİ BOŞGELMEZ
Doktora
Türkçe
2023
Ekonomiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ÇENGEL
- Tedarik zincirinde blokzinciri ve yeni teknoloji uygulamaları
Blockchain and new technology applications in supply chain
MUSTAFA EROĞLU