(Dertli) Tâlib Dîvânı (İnceleme-metin)
(Dertli) Tâlib Dîvânı (Analysis-text)
- Tez No: 953446
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK DİKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Edebiyat, El Yazmaları, Şefik Can Koleksiyonu, Âşıklık Geleneği, Dertli Kolu, Divan, Tâlib Dîvânı, Literature, Manuscripts, Şefik Can Collection, Minstrelsy Tradition, Dertli Branch, Divan, Tâlib Dîvânı
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 427
Özet
El yazması eserler, geçmişte vukû bulan ilmî ve kültürel birikimin geleceğe taşınmasında köprü vazifesi gören en önemli etkenlerden biridir. Bu aktarım, tecrübeyle tahayyülü bütünleştirerek gerçekçi ve aynı zamanda dinamik yeni düşünce ufuklarının oluşmasına vesiledir. Dolayısıyla el yazması eserlerin tahkik edilerek neşredilmesi ve istifadeye sunulması büyük bir önem arz eder. İnşa edilen bu eserlerin bir diğer vasfı da eşref-i mahlûkat olan insanın yaradılış özelliklerine istinaden bilinmeyi arzu etmesinin birer neticesi olmasıdır. Buradan hareketle çalışmanın konusu, Şefik Can'ın (1909-2005) şahsî koleksiyonu içinde yer alan ve zaman içinde Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi envanterine dahil edilen Dîvân-ı Tâlib başlıklı tek nüshası bulunan el yazmasının transkripsiyon, tahlil ve tenkididir. Çalışmanın amacı, bugüne kadar üzerinde çalışma yapılmadığı görülen bir şaire ait manzumelerin klasik transkripsiyon sistemine göre çevrilerek biçim ve içerik analizlerinin yapılması, buna bağlı olarak şairin hangi şiir geleneğine mensup olduğunun tayin ve tespitidir. 19. yüzyılda yaşamış bir münşîin fikirleri, deneyimleri ve yönelimleri dairesinde 21. yüzyılda yaşayan modern bireylere miras bıraktığı değerlerin gün yüzüne çıkarılması da çalışmanın önemini oluşturmaktadır. Çalışmanın neticesinde şairin âşıklık geleneği içerisinde değerlendirilebilecek şiirler yazdığına, tapşırmasına eklenen sıfatlara istinaden gelenek içinde dertli kolundan etkilenmiş olabileceğine, döneminin bir hususiyetini teşkil etmesi dolayısıyla divan şiiri nazım şekillerini ve Arapça-Farsça terkipleri kullandığına fakat çok başarılı örnekler veremediğine, muhtevada yer verdiği kavram ve kavram örüntülerini beşerî ve ilahî olmak üzere iki farklı perspektifle ele alarak zaman zaman bağlamlarından kopardığına dair sonuçlara ulaşılmıştır. Âşık Tâlib'e dair bir ilk değerlendirme olan bu çalışma, şaire ait yeni yazma nüshaların tespiti ve Âşık Dertli ile yapılacak kıyaslarla daha ileri boyutlara taşınabilir.
Özet (Çeviri)
Manuscripts are one of the most important factors that serve as a bridge to transfer the scholarly and cultural accumulation of the past to the future. This transmission is instrumental in the formation of realistic and at the same time dynamic new horizons of thought by integrating experience and imagination. Therefore, it is of great importance that manuscripts are analyzed, published and put to use. Another characteristic of these works is that they are the result of the human being's desire to be known based on the characteristics of his creation. From this point of view, the subject of this study is the transcription, analysis and criticism of the manuscript, of which there is only one copy, titled Dîvân-ı Tâlib, which was included in the personal collection of Şefik Can (1909-2005) and included in the inventory of the Presidency Millet Library over time. The aim of the study is to translate the verses of a poet who has not been studied so far according to the classical transcription system and to analyze their form and content, and accordingly to determine which poetry tradition the poet belongs to. The importance of the 19th century poet's ideas, experiences and orientations in order to reveal the values he bequeathed to modern individuals living in the 21st century also constitutes the importance of the study. As a result of the study, it was concluded that the poet wrote poems that can be evaluated within the tradition of minstrelsy, that he may have been influenced by the troubled branch of the tradition based on the adjectives added to his tapşırma, that he used divan poetry verse forms and Arabic-Persian compositions because they constituted a feature of his period, but that he could not give very successful examples, and that he sometimes broke away from their context by handling the concepts and concept patterns he included in the content from two different perspectives, human and divine. This study, which is the first evaluation of Āşık Tâlib, can be carried to further dimensions with the identification of new manuscripts of the poet and comparisons with Āşık Dertli.
Benzer Tezler
- Fatih ve Baykara'nın gazellerinde dini unsurların karşılaştırılması
The comparison religious elements in the Ghazals of Sultan Mehmed II and Sultan Husayn Bayqara
MUHAMMED LÜTFÜ AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECAİ KIZILTUNÇ
- Âşık Sadık Gül (Hayatı-sanatı ve eserleri)
The life, art and poems of Âşik Sadık Gül
AYNUR KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Menakıb-ı Hace-i Cihan ve Netice-i Can
Menakıb-ı Hace-i Cihan ve Netice-i Can
VOLKAN AKÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
DOÇ. DR. ŞEREF BOYRAZ
YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖLMEZ
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN KAYA
- Arap dilinde tağlîb ve Kemalpaşazâde'nin Risâle fî Tahkîki't-Taglîb adlı eserinin tahlili
Taghlīb in Arabic language and analysis of Kamalpashazāde's Risāle fī Taḥqīq al-Taghlīb
MERVE BAĞCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN GÜNDAY
- Rafi'b.Muhammed b.İbrahim el-Huseyni el-Musevi el-Haseni el-Kirmani'nin İlmu'l-Beyan adlı risalesi'nin edisyon kritik çalışması
Başlık çevirisi yok
İCLAL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM ÇELEBİ