İnşaat sektöründe küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde maliyete etki eden risklerin incelenmesi
Analysis of risks affecting costs in small and medium-sized enterprises in the construction sector
- Tez No: 953533
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KERİM KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: KOBİ, inşaat sektörü, risk yönetimi, maliyet, proje aşamaları, SME, construction industry, risk management, cost, project st
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı İşletmesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
İnşaat sektörü, çok aktörlü yapısı ve değişken dış koşullara açık olması nedeniyle yüksek risk barındıran bir endüstri olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde (KOBİ) inşaat firmalarının karşılaştığı maliyete etki eden riskler analiz edilmiştir. Maliyete etki eden risklerin doğru tanımlanması ve yönetilmesi firma ve sektör açısından büyük önem arz etmektedir. Araştırmanın amacı, risklerin hangi proje aşamalarında daha yoğun şekilde ortaya çıktığını belirlemek ve KOBİ'lerin bu riskleri nasıl algıladıklarını ortaya koymaktır. Bu doğrultuda geliştirilen anket, 71 katılımcıya uygulanmış ve SPSS programı ile analiz edilmiştir. Normal dağılım kontrolleri ve demografik farklılıkların incelenmesine yönelik Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testleri uygulanmıştır. Çalışmada sekiz temel risk kategorisi (işveren, finansal, çevresel, yüklenici, tasarım, sözleşme, malzeme/iş gücü, yönetim/dış kaynaklı) ve dört proje aşaması (ön planlama, tasarım/ihale, inşaat, teslim) esas alınmıştır. Araştırma sonuçları, maliyet artışlarının en çok inşaat sürecinde yaşandığını ve malzeme gecikmeleri, sözleşme belirsizlikleri, iş gücü eksiklikleri ve planlama hatalarının bu artışta etkili olduğunu göstermiştir. Demografik değişkenlere göre risk algılarında farklılıklar gözlenmiş olup; erkek katılımcıların yüklenici risklerine, yüksek lisans mezunlarının ise sözleşme risklerine daha duyarlı oldukları tespit edilmiştir. Sonuçlar, KOBİ'lerin karşılaştıkları maliyet risklerinin yalnızca teknik değil; sosyal, yönetsel ve ekonomik boyutlarıyla da ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu tür işletmelerin risk yönetimi uygulamalarını sistematik hale getirmelerinin maliyet kontrolü açısından önem taşıdığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The construction sector stands out as a high-risk industry due to its multi-actor structure and exposure to variable external conditions. This study analyzes the cost-related risks encountered by small and medium-sized enterprises (SMEs) operating in the construction industry in Türkiye. The accurate identification and management of cost-related risks are of great importance both for individual firms and the sector as a whole. The aim of the research is to determine at which project stages these risks are more prevalent and to reveal how SMEs perceive them. In line with this objective, a structured questionnaire was developed and administered to 71 participants. The data were analyzed using the SPSS software. Normality checks were conducted, and the Mann Whitney U and Kruskal Wallis H tests were applied to examine demographic differences. The study is based on eight main risk categories (client, financial, environmental, contractor, design, contractual, labor/material, managerial/external) and four project phases (pre-planning, design/tender, construction, delivery). The findings reveal that cost increases are most frequently experienced during the construction phase, and that material delays, contractual uncertainties, labor shortages, and planning errors are key contributing factors. Differences in risk perception based on demographic variables were observed: male participants were more sensitive to contractor-related risks, while postgraduate respondents showed higher sensitivity to contractual risks. The results indicate that the cost risks faced by SMEs should be addressed not only from a technical perspective but also from social, managerial, and economic dimensions. It is concluded that institutionalizing risk management practices within such enterprises is crucial for effective cost control.
Benzer Tezler
- Türk inşaat sektöründe küçük ve orta ölçekli firmalarda bilgi yönetimi
Knowledge management in small and medium sized firms in Turkish construction sector
BURCU BALABAN ÖKTEN
Doktora
Türkçe
2016
Bilgi ve Belge YönetimiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiYapı Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADRİYE SELİN GÜNDEŞ GRESSEL
- Demir çelik sektörü ve demir çelik sektöründe sermaye maliyeti
Iron and steel sector and cost of capital in iron and steel sector
ALİ DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MAHMUT HAYATİ ERİŞ
- Ship building and repair quality standart for new construction, existing ship
Yeni inşa ve gemi bakım onarımında ISO 9000 uyarlanması
İBRAHİM HAMİ BALMUMCU
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi Makineleri İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET R. BAYÜLKEN
- Türkiye'de inşaat sektöründe faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde dönüşümcü liderlik biçimleri üzerine bir araştırma
A research about transformational leadership practices for small and medium sized companies in the construction industry of Turkey
BUKET ASAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALMULA KÖKSAL IŞIKKAYA
- Türk inşaat sektöründeki kobi'lerde stratejik planlama
Strategic planning in SME's of turkish construction industry
ARCAN AKSAKALOĞLU