Zehrâvân sûrelerindeki istifham edatlarının belâgat açısından incelenmesi
An analysis of interrogative particles in surah Zahrâvân from the perspective of rhetoric
- Tez No: 953674
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YENİCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Arapça'da istifhamın kullanımında soru kelimeleri ve cümle yapısı önemlidir. Soru kelimeleri, ne, neden, nasıl gibi ifadeleri içerir ve cümle yapısı da bu soru ifadelerini içerecek şekilde düzenlenir. İstifham, iletişimde dinleyiciyi düşündürme, bilgi alışverişi sağlama ve konuşmacının düşüncelerini daha etkili bir şekilde iletmeye yardımcı olma amacını taşımaktadır. Kur'an-ı Kerim'deki âyet-i kerimelerde bulunan istifham edatları ise üslûbuyla manalardaki farklı incelikleri göstermektedir. Kur'an-ı Kerim'de âyetler de mevcut olan istifham edatlarının esas manası olan soru sorma gayesi“bilinmeyen bir şeyin öğrenilmesini isteme”anlamı iken, belâgat ilminde farklı manalarda geldiği görülmektedir. Bu farklılıklar bizlere ilk etapta kelimelere dahil olan istifham edatları ile soru olacağı zihinde oluşurken diğer yandan cümleye yükleyeceği mananın lafızda değil manada değişime uğradığını öğretmektedir. Günümüzde belâgat ilmi hususunda bu konuların çok fazla çalışılmadığını gözlemledik. Bu nedenle çalışmamızda bu inceliklerin âyetlerde nasıl geleceğini inceleyip manalardaki değişimlerini inceleyeceğiz. Araştırmanın metodolojik çerçevesi üç aşamada şekillenmektedir. İlk olarak konunun temelini oluşturmak amacıyla istifhamın terim olarak manası ve belâgattaki yeri etraflıca incelenmektedir. Bu kapsamda, Arap dilindeki istifham edatlarının sayısı tespit edilmekte ve bu edatların temel anlamları gösterilmektedir. Çalışmanın analiz bölümünü oluşturan son aşamada ise zehrâveyn sûrelerinde yer almakta olan istifham edatlarının, temel soru sorma işlevinin dışına çıkarak yüklendiği retorik anlamlar tespit edilmektedir. Sonuç olarak, veriler sentezlenerek istifham üslubunun zehrâveyn sûrelerindeki mesaj ve etkiye katkısı, betimsel ve analitik olarak ortaya konulmaktadır.
Özet (Çeviri)
In the use of istifham (interrogation) in Arabic, interrogative words and sentence structure are important. Interrogative words include expressions such as 'what,' 'why,' and 'how,' and the sentence structure is arranged to incorporate these interrogative expressions. In communication, istifham serves the purpose of prompting the listener to think, facilitating the exchange of information, and helping the speaker to convey their thoughts more effectively. The interrogative particles found in the verses of the Holy Quran, however, demonstrate various subtleties in meaning through their stylistic use. While the primary meaning and purpose of interrogative particles in the verses of the Holy Quran is“to request the learning of something unknown,”in the science of rhetoric, they are observed to carry different meanings. These differences teach us that while the mind initially anticipates a question upon encountering an interrogative particle, the meaning it imparts to the sentence undergoes a change at the semantic level rather than the literal. We have observed that in the present day, these topics within the field of rhetoric are not extensively studied. Therefore, in our study, we will examine how these subtleties appear in the verses and analyze their resulting shifts in meaning. The methodological framework of the research is shaped in three stages. First, to establish the foundation of the topic, the meaning of“istifham”as a term and its place in rhetoric are thoroughly examined. In this context, the number of istifham particles in the Arabic language is determined, and their basic meanings are illustrated. The final stage, which constitutes the analysis section of the study, identifies the rhetorical meanings assumed by the istifham particles in the zahrawayn surahs, which go beyond their basic interrogative function. Finally, the data are synthesized, and the contribution of the istifham style to the message and impact of the zahrawayn surahs is descriptively and analytically demonstrated.
Benzer Tezler
- أثر الإعراب في توجيه المعنى بين كتابي النهر الماد لأبي حيان، والتحرير والتنوير لابن عاشور-دراسة تطبيقية على الزهراوين
Nehrü'l-med ve Et-Tahrîr Ve't-Tenvîr tefsirleri arasında anlamı belirlemede İ'rabın etkisi: Zehrâveyn (Bakara ve Al-i İmrân sureleri) üzerine uygulamalı bir çalışma'
TAHA HÜSEYİNOĞLU
Yüksek Lisans
Arapça
2025
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RABİE M. MOHAMED HEFNY
- Design and sorting of an object identification on machine vision by using line scan camera
Çizgi Tarama Kamerası Kullanarak Makine Görmesi Üzerine Bir Nesne Tanımlamasının Tasarlanması Ve Sınıflandırılması
ZERAVAN MOSA MOSA MOSA
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolFırat ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN AKIN
- البنيات الأسلوبية في شعر سليم بركات
Selim Berakat'ın şiirinde üslup yapıları
ZERAVAN ALI MISTO
Yüksek Lisans
Arapça
2017
DilbilimBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KIRKIZ
- Medineli Hacı Osman Akfırat Efendi'nin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri
Medina Hacı Osman Akfırat Efendi's life, works and sufism views
SEFER ALICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜKSEL GÖZTEPE