Beliren yetişkinlerde sosyal kaygı ile psikolojik esneklik, kendini açma, sosyal uyum ve durumsal benlik saygısı düzeyleri arasındaki ilişkiler
Associations among social anxiety, psychological flexibility, self-disclosure, social adjustment, and state self-esteem in emerging adults
- Tez No: 954018
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR ÖZDEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Sosyal kaygı, bireylerin sosyal durumlarda onay ihtiyacıyla kendi görüşlerinden ödün vererek içten olmayan biçimlerde kendini ifade etmesine yol açabilmektedir. Bu bağlamda mevcut araştırma, hem kesitsel hem de yarı deneysel desenin birlikte kullanıldığı bir yapı içerisinde psikolojik esneklik, sosyal kaygı, kendini açma, işlevsiz sosyal uyum ve durumsal benlik saygısı değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın kesitsel aşamasında, 121 beliren yetişkinden elden ve çevrim içi anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Katılımcılara, Çok Boyutlu Yaşantısal Kaçınma Ölçeği, Bağlamsal Benlik Ölçeği, Kendini Açma Ölçeği, Durumsal Benlik Saygısı Ölçeği ve Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği uygulanmıştır. Veriler, Hayes'in PROCESS Makro Model 6 yapısı ile analiz edilmiştir. Sonuçlar, yaşantısal kaçınmanın sosyal kaygıyı durumsal benlik saygısı ve ardından kendini açma aracılığıyla; bağlamsal benliğin ise kendini açma ve ardından benlik saygısı aracılığıyla etkilediğini göstermiştir. Bu bulgular, psikolojik esnekliğin sosyal kaygı üzerindeki etkisinin doğrudan değil, sıralı dolaylı yollarla ortaya çıktığını göstermektedir. Araştırmanın yarı deneysel aşaması, kesitsel aşamada elde edilen bulguları destekleyici ve tamamlayıcı nitelikte öncül veriler elde etme amacıyla yürütülmüştür. Sosyal kaygı düzeylerine göre yüksek ve düşük kaygı düzeyine sahip iki grup, klasik normatif sosyal etki paradigması temel alınarak yapılandırılmış bir görevde karşılaştırılmıştır. Bu aşamada, gruplar arası işlevsiz sosyal uyum farkı ve bu uyum davranışının durumsal benlik saygısına etkisi ölçülmüştür. Bulgular, yüksek sosyal kaygı grubunun daha fazla işlevsiz sosyal uyum gösterdiğini; ancak bu uyumun durumsal benlik saygısında anlamlı bir düşüşe yol açmadığını ortaya koymuştur. Çalışmanın sonuçları, sosyal kaygının bireyleri otantik olmayan benlik sunumlarına yöneltebileceğini ve bu davranışların sosyal kaygıyı pekiştirebileceğini göstermektedir. Psikolojik esnekliğin ise düzeyine bağlı olarak bu süreçte farklı roller üstlenebileceği görülmektedir; yüksek esneklik koruyucu bir işlev görürken, düşük esneklik (ya da psikolojik katılık) risk faktörü olarak etkili olabilmektedir.
Özet (Çeviri)
Social anxiety may lead individuals to express themselves in inauthentic ways by compromising their own views in social situations due to a heightened need for approval. In this context, the present study aimed to examine the relationships between psychological flexibility, social anxiety, self-disclosure, social conformity, and state self-esteem using a combined cross-sectional and quasi-experimental design. In the cross-sectional phase, data were collected from 121 emerging adults via paper-based and online surveys. Participants completed the Multidimensional Experiential Avoidance Questionnaire, the Contextual Self Scale, the Self-Disclosure Index, the State Self-Esteem Scale, and the Liebowitz Social Anxiety Scale. The data were analyzed using Hayes' PROCESS Macro, Model 6. The results indicated that experiential avoidance affected social anxiety through state self-esteem and subsequently self-disclosure, whereas contextual self influenced social anxiety through self-disclosure and then state self-esteem. These findings suggest that the effect of psychological flexibility on social anxiety emerges not directly but through sequential indirect pathways. The quasi-experimental phase was conducted to obtain preliminary findings that support and complement the cross-sectional results. Two groups -individuals with high and low levels of social anxiety- were compared in a task based on the classical normative social influence paradigm. In this phase, group differences in social conformity and its effect on state self-esteem were examined. The findings revealed that the high social anxiety group exhibited significantly more social conformity; however, this behavior did not result in a significant decrease in state self-esteem. Overall, the findings suggest that social anxiety may lead individuals to present an inauthentic self in social contexts, and such behaviors may reinforce social anxiety over time. Psychological flexibility, depending on its level, appears to play different roles in this process: while high flexibility may serve a protective function, low flexibility (i.e., psychological inflexibility) may act as a risk factor.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlerde çocukluk çağı travmaları ve bütünleyici umudun psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi
The relation of childhood traumas and integrative hope with psychological resilience of emerging adults abstract
MELTEM TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİS SERAY ÖZDEN YILDIRIM
- Beliren yetişkinlerde sürekli kaygının yordayıcıları: Anneden algılanan psikolojik kontrol ve psikolojik sağlamlık
Predictors of trait anxiety in emerging adults: Perceived maternal psychological control and psychological resilience
FEYZA KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiMEF ÜNİVERSİTESİRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİKE ACAR
- Kaygılı beliren yetişkinlerde belirsizliğe tahammülsüzlüğe bütünleştirici müdahale: Çift faktör modeli
Integrative intervention for intolerance of uncertainty in emerging adults with anxiety: Dual-factor model
PÜREM ALTIPARMAK
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ENGİN DENİZ
- Beliren yetişkinlerde kaygı ve belirsizliğe tahammülsüzlük ile spiritüel iyi oluş arasındaki ilişki
The relationship between anxiety, intolerance of uncertainty and spiritual well-being in emerging adulthood
BETÜL AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ŞENTEPE LOKMANOĞLU
- Understanding the association between financial strain, mental health, and intention to move abroad among Turkish emerging adults: Roles of hopelessness and future anxiety
Türk beliren yetişkinlerde finansal zorluk, ruh sağlığı ve yurt dışına taşınma niyeti arasındaki ilişkinin anlaşılması: Umutsuzluk ve gelecek kaygısının rolleri
ZEYNEP BETÜL YÜCESOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiKoç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM ERDEM GÜREL