Türkiye'deki sol örgütlenmeler içinde erkekliğin sorgulanması ve inşası
Construction and questioning of masculunity in left organizations in turkey
- Tez No: 954220
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM DERİN SAĞLAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gelişim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu çalışma, Türkiye'deki sol hareketlerin toplumsal cinsiyet normlarıyla ilişkisini ve özellikle erkeklik pratiklerinin kadınların hareket içindeki deneyimlerini nasıl etkilediğini analiz etmektedir. Sol, ideolojik olarak eşitlik ve özgürlük ilkelerine dayanmasına rağmen, pratikte ataerkil yapıları ve hegemonik erkeklik normlarını yeniden üretmektedir. Bu durum, sol ideolojinin toplumsal dönüşüm iddialarını cinsiyet eşitliği bağlamında sorgulayan feminist hareketlerin yükselişine yol açmıştır. Çalışma, feminist teorilerin ve kadın hareketlerinin sol hareketlerde toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik farkındalığı artırmadaki rolünü ele alırken, kadınların liderlik pozisyonlarına erişim ve karar alma süreçlerine dahil olma mücadelelerini de inceler. Türkiye'de 1980 sonrası dönemde kadın hareketleri daha görünür hale gelmiş ve feminist eleştiriler, sol ideoloji içindeki cinsiyetçi yapıları hedef almıştır. Kadınlar, ataerkil yapıların dönüştürülmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için yeni stratejiler geliştirmiştir. Örneğin, feminist gruplar tarafından başlatılan kampanyalar, kadınların liderlik pozisyonlarına erişimini ve eşitlikçi bir örgüt yapısının oluşturulmasını teşvik etmiştir. Bununla birlikte, sol hareketlerin toplumsal cinsiyet meselelerini sınıfsal mücadeleye ikincil bir konu olarak görme eğilimi, bu dönüşüm çabalarını sınırlamıştır. Feminist teoriler, hegemonik erkeklik normlarının eleştirilmesi ve kadınların örgütlerdeki görünürlüğünün artırılması için bir çerçeve sunmuştur. Araştırma sonuçları, feminist hareketlerin yalnızca sol ideoloji içindeki cinsiyetçi yapıları sorgulamakla kalmadığını, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesinin daha geniş bir çerçevede ele alınmasına katkı sağladığını göstermektedir. Feminist eleştiriler, kadınların emek ve liderlik rolleri arasındaki dengesizliği görünür kılmış ve bu dengesizliği düzeltmek için örgüt içindeki yapısal reformların önemini vurgulamıştır. Feministlerin sağladığı bu perspektif, sol hareketlerin daha kapsayıcı bir yapıya dönüşümüne olanak tanımıştır. Sonuç olarak, Türkiye'deki sol hareketlerin toplumsal cinsiyet eşitliğiyle uyumlu bir şekilde dönüşmesi, feminist hareketlerin katkılarıyla mümkün olmuştur. Öneriler arasında, kadınların liderlik pozisyonlarında daha fazla yer alması için kota uygulamaları ve farkındalık artırıcı eğitim programlarının yaygınlaştırılması yer almaktadır. Ayrıca, feminist ve LGBTİ+ hareketlerle dayanışma içinde kapsayıcı politikalar geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, sol ideolojinin toplumsal dönüşüm iddialarının da ancak feminist teoriler ve toplumsal cinsiyet eşitliği mücadelesiyle güçlendirilebileceğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines the relationship between leftist movements in Turkey and gender norms, focusing on how masculinity practices have impacted women's experiences within these movements. Despite the core principles of equality and freedom, patriarchal structures and hegemonic masculinity norms have persisted in leftist practices. These contradictions have fueled the rise of feminist critiques, which have questioned these structures and advocated for gender equality. The study explores the role of feminist theories and women's movements in raising awareness about gender equality within leftist organizations, as well as women's struggles for leadership positions and inclusion in decision-making processes. Post-1980, women's movements in Turkey gained visibility, with feminist critiques targeting patriarchal structures within leftist ideology. Women developed new strategies to challenge these structures and promote gender equality. Campaigns led by feminist groups aimed to increase women's representation in leadership and foster equitable organizational practices. However, leftist movements' tendency to view gender issues as secondary to class struggle has limited the extent of this transformation. Feminist theories have provided a framework for critiquing hegemonic masculinity norms and enhancing the visibility of women in these movements. The findings highlight that feminist movements have not only challenged gendered structures within leftist ideology but have also contributed to a broader approach to gender equality struggles. Feminist critiques have exposed the imbalance between women's labor and leadership roles, emphasizing the need for structural reforms within organizations. These perspectives have enabled leftist movements to evolve into more inclusive entities. In conclusion, the alignment of leftist movements in Turkey with gender equality depends significantly on feminist contributions. Recommendations include implementing quotas to increase women's participation in leadership roles and expanding awareness programs. Solidarity with feminist and LGBTQ+ movements is essential for developing inclusive policies. This study demonstrates that leftist ideological commitments to societal transformation can only be realized through feminist theories and gender equality advocacy.
Benzer Tezler
- Identité de classe sociale et l'ethnicité
Sınıf ve etnisite kimliği
HURİ KİRAZ ÖZDOĞAN
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. FÜSUN ÜSTEL
- Türkiye'de siyasi Kürtçülük hareketleri (1923-1995)
Kurdish movements in Turkey (1923-1995)
VELİ FATİH GÜVEN
Doktora
Türkçe
1999
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİL DAĞISTAN
- Demokrat Parti Döneminde iktidar-sivil toplum kuruluşları ilişkileri: 1950-1960
Relations with non-governmental organizations Period ruling Democratic Party: 1950-1960
ALİ ŞAĞAN
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Socialist women's organizations in Turkey, 1975-1980
1975-1980 yılları arasında Türkiye?deki sosyalist kadın örgütlenmeleri
BİRSEN TALAY KEŞOĞLU
Doktora
İngilizce
2008
TarihBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER TOPRAK
- 1917 Ekim Devrimi'nin Türkiye'deki işçi örgütlenmeleri ve işçi hareketlerine etkisi: 1917 - 1945
The 1917 October Revolution effect to worker's organisation and workers movement in Turkey: 1917 - 1945
SENA GÜRSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Siyasal BilimlerYalova ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY GÜLOĞLU