5. sınıf öğrencilerinin deprem konusuna ilişkin bilişsel düzeylerinin ve tutumlarının belirlenmesi
Determining the cognitive levels and attitudes of fifth-grade students regarding earthquakes
- Tez No: 954384
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP YÜCE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Çevremizde birçok doğal afet gerçekleşmektedir. Doğal afetlerin ne zaman olacağı ile ilgili tarihin bilinmemesi yani zamansız bir biçimde meydana gelmesi en büyük tedirginlik sebebidir. Meydana gelen doğal olaylara olan ilgimiz, özellikle yaşanan can kayıplarının büyüklüğü nispetinde olmaktadır. Depremler de önlem alınmadığı zaman çok büyük zararlar verebilen doğa olaylarından biridir. Nitekim Türkiye'nin bulunduğu bölge“Alp-Himalaya Tektonik Hattı”nın içerisinde kaldığından, halen aktif olan çok sayıda fay sistemi içermektedir. Bundan ötürü birçok fay hattı bulunan Anadolu'da geçmiş yıllarda çok yıkıcı ve şiddetli depremler meydana gelmiştir. Türkiye'de bulunan düz arazi yapısına sahip olan yer şekillerinin yaklaşık olarak %92'si beşerî nüfusun bulunduğu alanlardır. Bu alanların %98'i deprem tehlikesinin tehdidi altındadır. Depremin oluşması ve sonucunda meydana gelen sorunların kalıcı bir şekilde çözülmesi için gerekli olan yaklaşımlarda eğitim-öğretim faaliyetlerinin çok önemli olduğu su götürmez bir gerçektir. Doğal afetlerden olan deprem hususunda duyarlı ve bilinçli olunması için eğitimli bireylerin yetiştirilmesi, doğal afetlere yönelik problemin çözümü için en etkili yöntem olarak dikkat çekmektedir. Bu araştırmada da Türkiye'deki deprem gerçeğini göz önünde bulundurarak, 5. sınıf öğrencilerinin doğal afetlere karşı bilgi düzeyleri, zihinlerinde oluşturdukları kavramsal yapıları ve depreme karşı tutumları belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılan bu araştırmada tarama modeli kullanılmış olup var olan durum olduğu şekliyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Kars ili merkez, Selim ve Digor ilçelerinde 5. sınıfta öğrenim görmekte olan 232 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem grubuna“Kişisel Bilgi Formu”,“Depreme Yönelik Tutum Ölçeği”,“Doğal Afetler Başarı Testi”ve“Kelime İlişkilendirme Testi”uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS ile analiz edilmiştir. Ayrıca kelime ilişkilendirme testinden elde edilen verileri değerlendirmek için öğrencilerin uyaran kelimeye verdikleri yanıtlar dikkatle incelenerek içerik analizi yapılmıştır. Araştırmanın bu bölümünde kelimeler anlamsal ilişki kriteri kullanılarak kategorize edilmiş ve sözcüklerin sıklığı hesaplanmıştır. Bu çalışma neticesinde öğrencilerin ikamet ettikleri yerleşim yerlerine göre doğal afetler konusunda akademik başarıda anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Tutum testine göre ise cinsiyet ve babanın çalışma durumu göre anlamlı fark bulunmuştur. Diğer değişkenlerde fark bulunmamıştır. Araştırmaya katılan öğrenciler afet ile ilgili sadece 25 farklı kavramı ilişkilendirmişlerdir. Bu da öğrencilerin zihinsel yapılarında“afet”kavramını az sözcükle ilişkilendirdiklerini göstermekte ve yeterli görülmemektedir. Öğrenciler en fazla afet olayları kategorisinde deprem, sel, heyelan ve çığ kavramları üzerinde durmuşlardır.
Özet (Çeviri)
Numerous natural disasters occur in our environment. One of the main sources of anxiety regarding natural disasters is the unpredictability of their timing, as there is no known historical pattern indicating exactly when they will take place. Public attention to such events generally increases in proportion to the magnitude of the resulting loss of life. Earthquakes, in particular, are among the natural phenomena that can cause significant destruction if necessary precautions are not taken. Indeed, due to Turkey's geographic location along the Alpine-Himalayan Tectonic Belt, the region includes many currently active fault systems. For this reason, the Anatolian Peninsula, which contains numerous fault lines, has experienced highly destructive and intense earthquakes throughout its history. Approximately 92% of Turkey's flat landforms, which are suitable for human settlement, are inhabited. Alarmingly, 98% of these areas lie under the threat of potential earthquake hazards. It is an undeniable fact that educational activities play a vital role in the development of effective and sustainable solutions to the challenges posed by earthquakes and their consequences. Raising educated individuals who are sensitive to and conscious of earthquakes, as a type of natural disaster, emerges as one of the most effective approaches to solving problems related to such events. This study aims to investigate the earthquake reality in Turkey by examining fifth-grade students' levels of knowledge about natural disasters, their conceptual frameworks, and their attitudes toward earthquakes. A survey model was employed in this study, aiming to describe the existing situation as it is. The sample of the study consists of 232 fifth-grade students enrolled during the 2023–2024 academic year in central Kars and its Selim and Digor districts. In the research, the following instruments were administered to the sample group: the“Personal Information Form,”the“Attitude Scale Toward Earthquakes,”the“Natural Disasters Achievement Test,”and the“Word Association Test.”The data obtained were analyzed using SPSS. Additionally, the responses provided by the students to the stimulus word in the word association test were carefully examined through content analysis. In this part of the study, words were categorized using the semantic relationship criterion, and the frequency of word usage was calculated. As a result of this study, a statistically significant difference was found in students' academic achievement regarding natural disasters based on the type of settlement in which they reside. According to the attitude scale, a significant difference was also observed based on gender and the father's employment status. No significant differences were found for the other variables. The students participating in the study associated the concept of disaster with only 25 different terms. This indicates that students relate the concept of“disaster”to a limited number of terms in their cognitive structures, which is deemed insufficient. Among the disaster-related concepts, students most frequently mentioned earthquake, flood, landslide, and avalanche under the category of disaster events.
Benzer Tezler
- Türkiye'de ortaöğretim kurumlarında doğal afetler (deprem, kütle hareketleri, volkan, don olayı) konularının öğretiminin değerlendirilmesi
The Evaluation to teaching of natural disaster (earthquake, mass movement, volkano, frost) in Turkey's secondary schools
GONCA TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMALETTİN ŞAHİN
- Bilgisayar destekli öğretimde güdülenme kaynağı ve yetkinlik düzeyinin öğrenci başarı ve tutumları üzerindeki etkisi
The Effects of source of motivation and mastert contingency on academic achievement and attitudes during computer-based learning
JALE BALABAN SALI
Doktora
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ ŞİMŞEK
- İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinin deprem bilinci geliştirmedeki rolüne dair öğretmen görüşleri
Opinion of the teachers on the role of social sciences course about creating earthquake consciousness
ÖZLEM ÇAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesiİlköğretim Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KÖÇER
- 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremi sonrası ortaokul öğrencilerinin 'deprem' kavramına yönelik bilişsel ve görsel algılarının incelenmesi: Hatay ili örneği
Examination of secondary school students' cognitive and visualperceptions of the concept of 'earthquake' after the 6 February 2023 Kahramanmaraş earthquake: Hatay province example
ESMA BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA BENLİ ÖZDEMİR
- Ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin afet bilgi düzeyleri ve farkındalıkları: Sapanca örneği
Disaster knowledge level and disaster awareness of 7th grade students in secondary school: Sapanca case
HAVA TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN İLHAN