Dîvânu Lugâti't-Türk ile Karaçay-Malkar Türkçesinin söz varlığı açısından incelenmesi
The analysis of the vocabulary in Dîvânu Lugâti't-Türk and Karachay-Balkar Turkish
- Tez No: 954620
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜRKER BARIŞ BULDUK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Dîvânu Lugâti't-Türk, Karaçay-Malkar Türkçesi, Söz varlığı, Ses bilgisi, Anlam bilgisi, Dîvânu Lugâti't-Türk, Karachay-Balkar Turkish, Vocabulary, Phonology, Semantics
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adıyaman Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 403
Özet
11. yüzyılda Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılan Dîvânu Lugâti't-Türk, Türk dilinin mihenk taşlarından biridir. Bünyesinde barındırdığı zengin söz varlığıyla Türk dili ve lehçeleri için en önemli başvuru kaynaklarındandır. Bu çalışmada Karahanlı Türkçesi dönemi eserlerinden Dîvânu Lugâti't-Türk ve Türk lehçelerinden Karaçay-Malkar Türkçesi söz varlığı açısından karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma sonucunda tespit edilen sözcükler, ses ve anlam bilgisi bakımından ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Çalışmada Karaçay-Malkar Türkçesi söz varlığının geçmişten bugüne geçirdiği değişimleri ortaya çıkarmak amaçlanmış ve bunu tespit etmek için de Türk dili için önemli bir eser olan Dîvânu Lugâti't-Türk'e başvurulmuştur. Çalışma, 1. Giriş; 2. Ses Bilgisi; 3. Anlam Bilgisi ve 4. Sonuç, Tartışma, Öneriler bölümlerinden oluşmaktadır.“Giriş”bölümünde Dîvânu Lugâti't-Türk, Karaçay-Malkar halkı ve bu halkın konuştuğu Türkçeden kısaca bahsedilmiştir.“Ses Bilgisi”bölümünde tespit edilen sözcükler ses olayları bakımından incelenirken,“Anlam Bilgisi”bölümünde anlam olayları bakımından incelenmiştir.“Sonuç, Tartışma, Öneriler”bölümünde ise, çalışma boyunca elde edilen bulgular sayısal verilerle sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Written by Kaşgarlı Mahmud in the 11th century, Dîvânu Lugâti't-Türk is one of the cornerstones of the Turkish language. With its rich vocabulary, it is one of the most important reference sources for the Turkish language and its dialects. In this study, Dîvânu Lugâti't-Türk, one of the works from the Karahanid Turkish period, is compared with Karachay-Balkar Turkish in terms of vocabulary. The words identified as a result of the comparison have been examined in detail in terms of phonology and semantics. The study aims to reveal the changes that have occurred in the vocabulary of Karachay-Balkar Turkish from past to present, and to identify these changes, reference has been made to Dîvânu Lugâti't-Türk, a significant work in the history of Turkish language. The study consists of the following sections: 1. Introduction; 2. Phonology; 3. Semantics; and 4. Conclusion, Discussion, Recommendations. The“Introduction”section briefly discusses Dîvânu Lugâti't-Türk, the Karachay-Balkar people, and the Turkish spoken by this community. In the“Phonology”section, the identified words are examined in terms of phonological phenomena, while in the“Semantics”section, they are analyzed in terms of semantic phenomena. In the“Conclusion, Discussion, Recommendations”section, the findings obtained throughout the study are presented with quantitative data.
Benzer Tezler
- Derleme Sözlüğü'nde Divanü Lügati't-Türk'ten fiiller
Verbs of Divanü Lügati't-Türk in Derleme Sözlüğü
GÜLENDAM KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. A. DENİZ ABİK
- Cumhuriyet Dönemi meâl çalışmaları bağlamında Abdullah Atıf Tüzüner'in (1869-1954) Kur'ân meâli
Republic Period in the context of maal studies Abdullah Atif Tuzuner (1869 - 1954)
ÖNDER ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İRFAN ÇAKICI
- Dîvânu Lugâti't-Türk ile Özbek Türkçesinin karşılaştırmalı söz varlığı üzerine inceleme
Review on comparative word presence of Dîvânu Lugâti't-Turk and Uzbek Turkish
ÖZGE ŞENEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimArtvin Çoruh ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN GİRAY
- Dîvânu Lugâti't-Türk ile Yakutçanın söz varlığı bakımından karşılaştırılması
A comparative study of Compendium of the Turkic Dialects and Yakut in terms of vocabulary
CAN SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimAnadolu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA YILDIZ
- Dîvânu Lugâti't-Türk ile Altay Türkçesindeki ortak sözcüklerin ses ve anlam bilgisi bakımından incelenmesi
Analysis of common words in Dîvânu Lugâti't-Türk and Altaic Turkish in terms of phonetics and semantics
ELİF ÖZDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA GÖKÇE