Gruba yönelik bilinçli farkındalık (mindfulness) temelli bilişsel davranışçı müdahale programının akıllı telefon bağımlılığı belirtileri ve psikolojik iyi oluşa etkisi
The effect of a group mindfulness-based cognitive behavioral intervention program on smartphone addiction symptoms and psychological well-being
- Tez No: 954634
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAL BOSTANCI DAŞTAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hemşirelik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışmanın amacı, Gruba Yönelik Bilinçli Farkındalık Temelli Bilişsel Davranışçı Müdahale Programının, üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı belirtileri ve psikolojik iyi oluş düzeyi üzerine etkisini değerlendirmektir. Deneysel ve randomize kontrollü desenle yürütülen araştırmanın örneklemini 46 deney ve 47 kontrol grubu olmak üzere toplam 93 üniversite öğrencisi oluşturdu. Veriler, Genel Bilgi Formu, Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ile toplandı; analizler SPSS 25.0 paket programında tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t-testi ve tekrarlayan ölçümler için ANOVA ile gerçekleştirildi. Katılımcıların yaş ortalaması 21.20 ± 2.05 olup, çoğunluğu (%88.2) kadındır. Müdahale öncesi gruplar arasında yaş, cinsiyet, medeni durum, sosyoekonomik düzey, sigara ve alkol kullanım durumu, günlük akıllı telefon kullanım süresi ve kullanım amaçları açısından anlamlı farklılık bulunmaması, örneklemin homojenliğini göstermektedir. Üç zamanlı ölçümler sonucunda deney grubunda Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu puanlarında anlamlı düşüş (F = 72.87, p < .001), Psikolojik İyi Oluş Ölçeği puanlarında ise artış (F = 71.28, p < .001) gözlendi. Kontrol grubunda ise Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu puanları artarken (F = 17.92, p < .001), Psikolojik İyi Oluş Ölçeği puanları azaldı (F = 19.68, p < .001). Çalışmanın sonucunda, Bilinçli Farkındalık Temelli Bilişsel Davranışçı Müdahale Programı'nın akıllı telefon bağımlılığı belirtilerini azaltmada ve psikolojik iyi oluşu artırmada etkili ve sürdürülebilir bir müdahale olduğu belirlendi. Bu sonuçlar, üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı belirtilerinin azaltılması ve ruh sağlığının desteklenmesinde bütüncül yaklaşımların önemli olduğunu ve bu yaklaşımların yaygınlaştırılması gerektiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to evaluate the effect of a group-oriented mindfulness-based cognitive behavioral intervention program on smartphone addiction symptoms and psychological well-being in university students. The sample of the study, which was conducted with an experimental and randomized controlled design, consisted of 93 university students, 46 in the experimental group and 47 in the control group. Data were collected with the General Information Form, Smartphone Addiction Scale-Short Form and Psychological Well-Being Scale; analyses were performed with descriptive statistics, independent sample t-test and repeated measures ANOVA in SPSS 25.0 package program. The mean age of the participants was 21.20 ± 2.05 years and the majority (88.2%) were female. The fact that there were no significant differences between the groups before the intervention in terms of age, gender, marital status, socioeconomic status, smoking and alcohol use status, daily smartphone usage time and usage purposes shows the homogeneity of the sample. As a result of the three-time measurements, a significant decrease (F = 72.87, p < .001) was observed in Smartphone Addiction Scale-Short Form scores and an increase (F = 71.28, p < .001) in Psychological Well-Being Scale scores in the experimental group. In the control group, Smartphone Addiction Scale-Short Form scores increased (F = 17.92, p < .001), while Psychological Well-Being Scale scores decreased (F = 19.68, p < .001). As a result of the study, it was determined that the Mindfulness-Based Cognitive Behavioral Intervention Program was an effective and sustainable intervention in reducing the symptoms of smartphone addiction and increasing psychological well-being. These results show that holistic approaches are important in reducing the symptoms of smartphone addiction and supporting mental health in university students and that these approaches should be disseminated.
Benzer Tezler
- 8 haftalık modifiye edilmiş öz-şefkatli bilinçli farkındalık pratiklerinin yetişkin bireylerde bilinçli farkındalık, duygu düzenleme ve yeme tutumu üzerindeki etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of 8-week modified self-compassionate mindfulness practices on conscious awareness, emotion regulation and eating attitudes in adult individuals
İREM MELİS TETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜNE AKTAY
- Effects of mindfulness-based skills program on psychological and metacognitive processes in obsessive compulsive symptoms
Bilinçli farkındalık temelli beceri programının obsesif kompulsif belirtilerdeki psikolojik ve üst-bilişsel süreçlere etkileri
MERAL KOCAOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METEHAN İRAK
- Mindfulness Temelli Stres Azaltma (MBSR) Programı'nın bilişsel ve duygusal süreçlere etkisi: Bilinçli farkındalık, duygulanım ve algılanan stres değişimi
Effects of Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR) program on cognitive and emotional process: Changes in mindfulness, affect and percieved stress
BENGÜ ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiUfuk ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM ANAFARTA ŞENDAĞ
- Çevrimiçi grupla bilinçli farkındalık temelli bilişsel müdahale programının postpartum dönemdeki kadınların obsesif kompülsif belirti düzeylerine etkisi
The effect of a mindfulness-based cognitive intervention program with an online group on the levels of obsessive compulsive symptoms of women in postpartum period
DİDAR KARAKAŞ İNCE
- Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapiye dayalı grupla psikolojik danışma uygulamasının üniversite öğrencilerinin sosyal anksiyete düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi: Karma bir araştırma
Examining the effect of group counseling practice based on mindfulness-based cognitive therapy on the social anxiety levels of university students: A mixed research
VEDAT BAKIR
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT DİLMAÇ