Kanser sağ kalım dönemindeki bireylerde kanser nüks korkusu ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Sağlık anksiyetesi ve ortoreksiya nervozanın moderatör etkisi
Examining the relationship between fear of cancer recurrence and quality of life in cancer survivors: The moderating effect of health anxiety and orthorexia nervosa
- Tez No: 954644
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI EYRENCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Onkoloji, Psikoloji, Oncology, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu araştırma, kanser sağ kalım dönemindeki bireylerde kanser nüks korkusu, sağlık anksiyetesi, ortoreksiya nervoza ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki ve sağlık anksiyetesi ile ortoreksiya nervozanın bu kavramlar arasındaki moderatör etkilerini incelemeyi amaçlayan kesitsel bir çalışmadır. Araştırmaya, 18-55 yaş arası, farklı kanser türlerinden sağ kalım dönemindeki 128 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılardan 103'üne Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi ve Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi aracılığıyla ulaşılırken; 25 katılımcıya kartopu yöntemiyle erişilmiştir. Araştırmada, değişkenlerin ölçülmesi amacıyla; Sosyodemografik Bilgi Formu, Kanser Nüks Korkusu Envanteri, Ortoreksiya Nervoza-11 Ölçeği, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği (kısa form) ve Avrupa Kanser Araştırma ve Tedavi Organizasyonu Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Değişkenler arası ilişkileri değerlendirmek amacıyla regresyon analizi, grup fark testleri için T-testi ve ANOVA analizleri gerçekleştirilmiş, modere edilmiş moderatör model testi için Hayes Process Model 3'ten faydalanılmıştır. Araştırma bulguları, kanser nüks korkusu, yaşam kalitesi, sağlık anksiyetesi ve ortoreksiya nervoza kavramları arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermektedir. Kanser nüks korkusu, sağlık anksiyetesi ve ortoreksiya nervoza kavramları arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Kanser nüks korkusu, sağlık anksiyetesi ve ortoreksiya nervoza arttıkça yaşam kalitesinin azaldığı korelasyon analizi sonucu belirlenmiştir. Regresyon analizleri sonucu, kanser evresi, kanser nüks korkusu ve kadın olmanın, yaşam kalitesini negatif yönde yordadığı belirlenirken sağlık anksiyetesi ve ortoreksiya nervozanın anlamlı bir yordayıcılığı bulunmamıştır. Moderatör analizleri sonuçları ise, sağlık anksiyetesinin, kanser nüks korkusu ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi pozitif yönde güçlendiren bir etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Ortoreksiya nervozanın da sağlık anksiyetesinin kanser nüks korkusu ve yaşam kalitesi arasındaki moderatör rolünü negatif güçlendiren bir etkisi olduğu görülmüştür. Bu bulguların, kanser sağ kalım dönemindeki bireylerin deneyimlediği kaygıların yeme davranışı perspektifinden değerlendirilmesine katkıda bulunması beklenmektedir. Çalışma, kanser sağ kalım dönemindeki bireylerin karşılaştıkları zorlukların ve risk faktörlerinin anlaşılması, yaşam kalitelerinin iyileştirilmesi açısından önemli görülürken, söz konusu grupta sağlık anksiyetesi ve ortoreksiya nervozanın yönetimine dair çeşitli yaklaşım ve stratejilerin geliştirilmesine katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This study is a cross-sectional research aimed at examining the relationship between fear of cancer recurrence, health anxiety, orthorexia nervosa, and quality of life in individuals during the cancer survival period, as well as exploring the moderating effects of health anxiety and orthorexia nervosa on these concepts. The research included 128 participants aged 18-55 who are in the survival period from various types of cancer. Of these, 103 were reached through Maltepe University Faculty of Medicine Hospital and Marmara University Faculty of Medicine Hospital, while 25 participants were accessed via the snowball sampling method. To measure the variables, the study employed a Sociodemographic Information Form, The Fear of Cancer Recurrence Inventory, The Orthorexia Nervosa-11 Scale, The Health Anxiety Scale (Short Form), and The European Organisation for Research and Treatment of Cancer Quality of Life Questionnaire. To assess the relationships between variables, regression analysis, T-tests, and ANOVA analyses were conducted; The Hayes Process Model 3 was utilized for the moderation analysis. The research findings indicate significant relationships among the concepts of cancer recurrence fear, quality of life, health anxiety, and orthorexia nervosa. A positive correlation was identified between cancer recurrence fear, health anxiety, and orthorexia nervosa. Additionally, the analysis revealed that as cancer recurrence fear, health anxiety, and orthorexia nervosa increase, quality of life decreases. Regression analysis results demonstrated that cancer stage, cancer recurrence fear, and being female negatively predict quality of life, whereas the predictive contributions of health anxiety and orthorexia nervosa were not statistically significant. Moderation analysis further indicated that health anxiety has a buffering effect, strengthening the positive relationship between cancer recurrence fear and quality of life. Moderation analysis results revealed that health anxiety strengthens the relationship between fear of cancer recurrence and quality of life. It was also observed that orthorexia nervosa has a moderating effect, strengthening the role of health anxiety between fear of cancer recurrence and quality of life. These findings are expected to contribute to evaluating the anxieties experienced by individuals in the cancer survival period from an eating behavior perspective. The study is considered important for understanding the challenges and risk factors faced by individuals during the cancer survival period and for improving their quality of life, while also aiming to contribute to the development of various approaches and strategies for managing health anxiety and orthorexia nervosa in this group.
Benzer Tezler
- Meme kanserinden sağkalan bireylerde üst ekstremite ağrı şiddeti ve karakteristiklerinin belirlenerek fonksiyon, aktivite ve katılım düzeyi ile ilişkisi
Determination of upper extremity pain intensity and characteristics in breast cancer survivors and their relationship with function, activity, and participation level
HATİCE İREM PINARCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Fizyoterapi ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiTemel Fizyoterapi Ve Rehablitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VESİLE YILDIZ KABAK
- Tedavisi tamamlanmış çocuk onkoloji hastalarının eğitim, çalışma, alışkanlıklar ve yaşam değişikliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of education, work, habits and changes of life in childhood cancer survivors
GALİP YİĞİT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıBursa Uludağ ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BETÜL BERRİN SEVİNİR
- Akciğer kanserinin maliyeti
The cost of lung cancer
EBRU ÇAKIR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2004
Göğüs HastalıklarıTrakya ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. CELAL KARLIKAYA
- Otolog periferik kan kök hücre transplantasyonu sonrası hematopoetik engraftman gelişme süresini etkileyen faktörler
Factors affecting hematopoietic engraftmen after periferal blood stem cell transplantation (PBSCT)
ŞEREF KÖMÜRCÜ
- Tarama ve tanısal amaçlı mamografi tetkiklerinde tanımlanan izole mikrokalsifikasyonların sintimamografi tetkiki ile korelasyonu
Correlation of scintimammography techniues to isolated microcalcifications which were detected screening and diagnostic mammography
CEVRİYE AKDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Radyoloji ve Nükleer TıpSüleyman Demirel ÜniversitesiRadyodiagnostik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ÇETİN