İbn Useymîn ve Şerhu Elfiyyeti İbn Mâlik adlı eseri
Ibn Uthaymeen and his work titled Sharh Alfiyyah Ibn Malik
- Tez No: 955478
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET CEVAT ERGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Bu çalışmada Suudi Arabistan'ın önde gelen Selefî âlimlerinden İbn Useymîn'in, İbn Mâlik'in nahiv ve sarf ilmine dair meşhur manzum eseri Elfiyye üzerine yazdığı Şerhu Elfiyyeti İbn Mâlik adlı eseri incelenmiştir. Nitel bir araştırma olan çalışmada içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Giriş ve iki bölümden oluşan çalışmada İbn Useymîn'in şerhi metodolojik olarak ele alınmış, örnek verme yöntemi, istişhâdı, müellifle ihtilaf ettiği meseleler, nahiv ve sarf konularına yaklaşımı, nahiv illetleri hakkındaki görüşleri ve başvurduğu kaynaklar detaylarıyla incelenmiştir. İbn Useymîn, şerhinde Elfiyye'nin konu sıralamasına riayet etmiş ancak bazı nahiv ve sarf konularını hiç şerh etmemiş, bazılarını ise özetle geçmiştir. Elfiyye beyitlerini numarasıyla verip ardından“eş-şerh”başlığı altında sade ve anlaşılır bir dille şerh etmiş, bazen nahiv konularının dışına çıkarak dinî ve ahlaki konuları da ele almıştır. Şerhinde en fazla Kur'ân'dan, ardından şiir ve hadislerden istişhâdda bulunan İbn Useymîn, katı nahiv kurallarına karşı çıkmış, kolaylaştırıcılığı esas alan bir yaklaşım benimsemiştir. Genelde Kûfe ekolünü tercih etmiş ancak bu ekole taassup düzeyinde bir bağlılık göstermemiştir. Nahiv illetlerini tetebbu', istikrâ veya sema'a dayandırmış ve ileri düzeydeki illetlere karşı çıkmıştır. Nahivde Sîbeveyhi dâhil hiçbir şahsı otorite olarak kabul etmeyen İbn Useymîn, kendine has bir duruş sergilemiş ve müellifle bazı konularda ihtilaf etmiştir.“kâne'nin haberinin ma'mûlunun yeri”,“fiilin te'nîsi”ve“muzâfun ileyh'in sâhibu'l-hâl oluşu”konularındaki ihtilaflar bunlardan bazılarıdır. İbn Useymîn'in Selefî anlayışının bariz bir şekilde şerhine yansıdığı görülmüştür. Özellikle itikadi ayetlerin tevili konusundaki sert eleştirileri ve yeri geldiğinde İbn Teymiyye ve İbn Kayyim gibi Selefî âlimlere duyduğu muhabbeti ifade etmesi bu duruma delalet etmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, the work titled Sharh Alfiyyah Ibn Mâlik by Ibn Uthaymeen, one of the leading Salafi scholars of Saudi Arabia, was examined. This commentary was written on the famous didactic poem Alfiyyah by Ibn Malik, which concerns the disciplines of Arabic grammar (nahw) and morphology (sarf). The study, which is qualitative in nature, employed the content analysis method. Composed of an introduction and two main chapters, the study approached Ibn Uthaymeen's commentary methodologically and analyzed in detail his use of examples, his citations of evidence (istishhâd), the issues on which he differed with the original author, his treatment of grammatical and morphological subjects, his views on grammatical causality (illah), and the sources he referred to. Ibn Uthaymeen followed the topical sequence of the Alfiyyah in his commentary. However, he did not comment on some grammar and morphology topics at all, while others he treated only briefly. He presented each couplet of the Alfiyyah with its number and then explained it under the heading al-sharh, using simple and clear language. At times, he went beyond grammatical matters and addressed religious and ethical themes. Ibn Uthaymeen most frequently cited the Qur'an as evidence, followed by poetry and hadith. He opposed rigid grammatical rules and adopted an approach based on ease and facilitation. He generally favored the Kûfan school but did not adhere to it fanatically. He based his discussion of grammatical causality on investigation (tatabbu'), induction (istiqrâ'), or transmission (samâ'), and he opposed overly abstract explanations of causality. Ibn Uthaymeen did not regard any individual as an absolute authority in grammar and presented a unique position of his own, disagreeing with the author on several points. These disagreements included issues such as“the position of the predicate of kâna”,“the feminization of the verb”, and“the genitive (mudâf ilayh) being the one described by the hâl”. His Salafi perspective was clearly reflected in his commentary, especially in his sharp criticisms regarding the interpretation (ta'wîl) of creedal verses and his references to figures such as Ibn Taymiyyah and Ibn Qayyim.
Benzer Tezler
- Muhammed b. Salih el-Useymîn ve Şerhu Riyâzi's-Sâlihîn adlı eseri
Muhammed Ibn Salih al-Uthaymeen and his work titled 'an explanation of Riyadh al-Saliheen'
ORXAN KARİMOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET UYAR
- Çağdaş selefîlikte tefsir anlayışı -İbn Useymîn örneği
The concept of tafsir in contemporary salafism -The example of İbn Usaymīn
SAİM İNCEL
Doktora
Türkçe
2024
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED İSA YÜKSEK
- Kur'ân'ın Selefî yorumu: İbn 'Useymîn örneği
Salafi commentary of the Qur'an: The example of İbn 'Useymîn
ABDURRAHİM KIZILŞEKER
Doktora
Türkçe
2017
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH TEMİZKAN
- İbn Nâkiyâ'nın makâmeleri
Makamat İbn Naki̇ya
AHMET BİRİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRETTİN AYTAÇ