Geri Dön

Çölyak hastalığında sıkı bağlantı kompleksi ve piroptoz yolağındaki moleküler belirteçlerin değerlendirilmesi

Evaluation of molecular markers in the tight junction complex and pyroptosis pathway in celiac disease

PDF İndir

  1. Tez No: 955521
  2. Yazar: DINARA BOKENBAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÇİĞDEM ÇINAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Tıbbi Biyoloji, Medical Biology
  6. Anahtar Kelimeler: Çölyak hastalığı, MAGI2, CCR3, Claudin-1, FYCO1, IL18-RAP, NLRP3, Celiac disease, MAGI2, CCR3, Claudin-1, FYCO1, IL18-RAP
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 160

Özet

ÖZET Bokenbay, D. (2025). Çölyak hastalığında sıkı bağlantı kompleksi ve piroptoz yolağındaki moleküler belirteçlerin değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı. Doktora Tezi. İstanbul. 2025 Çölyak hastalığı (ÇH), genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ince bağırsakta inflamasyon ve villus atrofisine yol açan otoimmün bir hastalıktır. Bu çalışmada, ÇH'de genetik biyobelirteçlerin rolü ve klinik alt tiplerle ilişkileri incelenmiştir. Çalışmaya ÇH tanısı almış 108 hasta ve 100 sağlıklı birey dahil edilerek, RT-PCR yöntemiyle MAGI2 (rs6962966), Claudin-1 (rs893051, rs17501010), CCR3 (rs6441961), FYCO1 (rs2133660, rs4535265), IL18-RAP (rs917997) ve NLRP3 (rs3738447, rs35829419) gen polimorfizmleri analiz edilmiştir. Çalışma bulguları, IL18-RAP rs917997 ve NLRP3 rs35829419 T allellerinin ÇH riskini artırabileceğini, C allellerinin ise koruyucu rol oynayabileceğini göstermiştir. Ayrıca, rs2133660 CC, rs917997 TT ve TC genotipleri ile rs35829419 CC ve CT genotipleri hasta grubunda anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Klinik alt tiplerde ise rs917997 C alleli, ÇH hastalarında istatistiksel olarak yüksek düzeyde tespit edilmiştir. Klinik alt tipler arasında genotip dağılımları değerlendirildiğinde; rs6441961 TC genotipinin potansiyel ÇH'da düşük, rs6962966 AG genotipinin latent ÇH'da düşük ve rs2133660 CC genotipinin atipik ÇH'da yüksek oranda bulunduğu saptanmıştır. Ayrıca, rs893051 GA genotipi de atipik ÇH'da yüksek düzeyde anlamlı bulunmuştur. Klinik semptomlarla genetik bulgular arasındaki ilişkilendirmeler sonucunda, rs4535265 dışındaki tüm SNP'ler, ÇH'ya özgü bulantı-kusma, kabızlık, şişkinlik ve ishal gibi gastrointestinal belirtiler ile gastrointestinal sistem dışı belirtilerle anlamlı şekilde ilişkilendirilmiştir. Bu çalışmada incelenen genlerin şifrelediği proteinlerin fonksiyonları üzerinde yapılacak ileri düzey analizler, ÇH'nın moleküler mekanizmalarını daha iyi anlamamıza katkı sağlayabilir. Elde edilen veriler, ÇH'nın genetik yatkınlığını ve patogenezine katkıda bulunabilecek genetik varyasyonları belirlemek açısından değerli bilgiler sunmaktadır. Çalışma sonuçları, genetik varyasyonların ÇH tanısında ve klinik alt tiplerin ayrımında önemli biyobelirteçler olarak kullanılma potansiyeline sahip olduğunu ve bu polimorfizmlerin tanı ve yönetim süreçlerine değerli katkılar sağlayabileceğini göstermektedir.

Özet (Çeviri)

ABSTRACT Bokenbay, D. (2025). Evaluation of Molecular Markers in the Tight Junction Complex and Pyroptosis Pathway in Celiac Disease. Istanbul University, Institute of Health Science, Department of Medical Biology, PhD thesis. Istanbul.2025 Celiac disease (CD) is an autoimmune disorder characterized by inflammation and villous atrophy in the small intestine, triggered by the interplay between genetic predisposition and environmental factors. This study aimed to investigate the role of genetic biomarkers in CD and their associations with clinical subtypes. A total of 108 patients diagnosed with CD and 100 healthy controls were included in the study. Genetic variants were analyzed using RT-PCR, focusing on the following polymorphisms: MAGI2 (rs6962966), Claudin-1 (rs893051, rs17501010), CCR3 (rs6441961), FYCO1 (rs2133660, rs4535265), IL18-RAP (rs917997), and NLRP3 (rs3738447, rs35829419). The findings suggest that the T alleles of IL18-RAP rs917997 and NLRP3 rs35829419 may increase the risk of CD, whereas the C alleles appear to have a protective effect. Additionally, the rs2133660 CC, rs917997 TT and TC genotypes, and the rs35829419 CC and CT genotypes were significantly elevated in patients compared to controls. Among clinical subtypes, the rs917997 C allele was statistically more prevalent in patients. Genotype distributions within clinical subtypes revealed that the rs6441961 TC genotype was lower in potential CD, the rs6962966 AG genotype was lower in latent CD, and the rs2133660 CC genotype was higher in atypical CD. Furthermore, the rs893051 GA genotypewas significantly elevated in atypical CD cases. An analysis of clinical symptoms and genetic findings demonstrated significant associations between all SNPs—except rs4535265—and gastrointestinal symptoms typical of CD (e.g., nausea, vomiting, constipation, bloating, and diarrhea), as well as extraintestinal symptoms. Advanced functional analyses of the proteins encoded by these genes could enhance our understanding of the molecular mechanisms underlying CD. The findings provide valuable insights into the genetic predisposition to CD and the genetic variations contributing to its pathogenesis. These results highlight the potential of genetic variations as biomarkers for CD diagnosis, differentiation of clinical subtypes, and the refinement of management strategies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    951164

    Yüksek vücut kitle indeksine sahip çölyak hastalarının bağırsak mukozalarında genom boyu transkriptomik analizlerinin gerçekleştirilmesi

    Genome-wide transcriptome analysis of intestinal mucosa of celiac patients with high body mass index

    YELİZ EKİCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Gastroenterolojiİstanbul Üniversitesi

    Genetik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FEYZA NUR TUNCER KILINÇ

  2. Tez No

    326490

    Çölyak hastalığında görülen nörolojik bulgu spektrumu

    Neurological finding spectrum in celiac disease

    ERHAN AKSOY

    Tıpta Yan Dal Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    NörolojiAnkara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLHİS DEDA

  3. Tez No

    171435

    Çocukluk yaş grubunda santral ve periferik sinir sistemi hastalıklarında çölyak hastalığı sıklığı

    The prevalance of celiac diseases in patients with nonspesific neurological disorders

    ÇİĞDEM GENÇ SEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NURTEN GİRGİN

  4. Tez No

    611003

    Çölyak tanılı çocuklarda serum NGAL ve zonulin düzeylerinin belirlenmesi ve bu belirteçlerin glutensiz diyete uyum ile ilişkisinin incelenmesi

    Determination of serum NGAL and zonulin levels in children with celiac disease and the relationship between these markers and compliance with gluten-free diet

    NURAN ÖZÇİFTÇİ ERTUĞRAL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıPamukkale Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL KOCAMAZ

  5. Tez No

    361228

    Çölyak hastalarında endotel disfonksiyonunun adezyon molekülleri ile değerlendirilmesi

    Assessment of endothelial dysfunction via adhesion molecules in patients with celiac disease

    ATAKAN COMBA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÖNÜL ÇALTEPE

Geri Dön