Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuklarda sözel uyarana tepki öğretiminin ters yönlü sözel uyarana tepki üzerindeki etkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of intraverbal instruction on intraverbal response in children with Autism Spectrum Disorder
- Tez No: 955827
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLDEN BOZKUŞ GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Öğretim Ana Blim Dalı
- Bilim Dalı: Otizm Spektrum Bozukluğu Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
OSB olan çocuklarda sözel uyarana tepki öğretiminin ters yönlü sözel uyarana tepki üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen bu araştırmada; tek denekli araştırma yöntemlerinden yoklama denemeli katılımcılar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, yaşları 5-6 yaş arasında değişen otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanısı olan iki kız ve iki erkek çocuktur. Araştırmanın ilk bağımlı değişkeni, öğretimi yapılan sözel uyarana verilen doğru tepki sayısıdır. İkinci bağımlı değişkeni ise, doğrudan öğretimi yapılmayan ters yönlü sözel uyarana sözel olarak doğru tepki verme sayısıdır. Ayrıca, öğretim sırasında sunulan hedeflenmeyen bilgi uyaranının ortaya çıkıp çıkmadığı da değerlendirilmiştir. Araştırmanın bağımsız değişkeni olan sözel uyarana tepki öğretimi, ayrık denemelerle öğretim ile gerçekleştirilmiştir. Öğretim oturumları haftada iki gün, günde iki kez, bire bir eğitim formatında gerçekleştirilmiştir. Öğretim oturumlarında, sözel uyarana verilen 5 farklı duygu ifadesi (mutlu, üzgün, şaşkın, korkmuş ve utanmış) üzerinde çalışılmıştır. Araştırma bulguları, sözel uyaran tepki öğretiminin OSB olan çocukların; duygu ifadelerini sözel olarak söyleme davranışını kazanmalarında; edindiği bu davranışları, hiçbir öğretim yapılmaksızın ters yönlü sözel uyaranlara kendiliğinden farklı kişi, ortam, araç-gereç ve zaman gibi koşullara genellemelerinde yüksek düzeyde etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca düzenlenen izleme oturumlarında bu davranışların yüksek oranda korunduğu belirlenmiştir. Katılımcı çocukların annelerinin araştırmanın sosyal geçerliğine ilişkin görüşleri, oldukça olumludur.
Özet (Çeviri)
This study aimed to investigate the effect of verbal stimulus-response instruction on responses to reverse verbal stimuli in children with autism spectrum disorder (ASD). A multiple-probe design across participants, one of the single-subject research methods, was used in the study. The participants were four children diagnosed with ASD, two girls and two boys, aged between five and six years. The first dependent variable in this study is the number of correct responses to the intraverbal stimuli taught. The second dependent variable is the number of correct verbal responses to the reverse verbal stimulus that was not directly taught. Additionally, it was assessed whether the non-targeted information stimulus was presented during instruction. The study's independent variable, verbal stimulus response teaching, was implemented using discrete trial teaching. Instruction sessions were conducted twice a day, two days a week, in a one-on-one training format. Five different emotional expressions (happy, sad, surprised, scared, and embarrassed) in response to a verbal stimulus were studied in the instruction sessions. The study's findings showed that intraverbal instruction is highly effective in teaching and maintaining children with autism spectrum disorder to respond to five different emotional expressions. This demonstrates that these acquired behaviors are highly effective in spontaneously generalizing to intraverbal stimuli without training. Furthermore, it was determined that these behaviors were maintained at a high rate in the follow-up sessions. The mothers of the participating children have highly positive views about the social validity of the research.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda sözel uyarana tepki (intraverbal) öğretiminin ters yönlü sözel uyarana tepkinin ortaya çıkması üzerindeki etkisi
The effect of intraverbal instruction on the emergence ofreverse intraverbal responses for the children with autismspectrum disorders
CEM KALAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DİKEN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda sözel olmayan uyarana tepki (tact) öğretiminin sözel uyarana tepkinin (intraverbal) ortaya çıkması üzerindeki etkisi
The effect of tact training on emergent intraverbal responses for the children with autism spectrum disorders
CEM KALAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DİKEN
- Otizmli çocuğu olan ebeveynlerin aile stresi psikolojik dayanıklılık ve duygu düzenleme güçlükleri ilişkisinin incelenmesi: Avcılar örneği
Examiniation the relationship of family distress psychological resilience and emotion regulation difficulties of parents with autistic children
AYLİN BEKDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ ŞÜKRÜ GÜRBÜZ
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda tedavi öncesi ve sonrası duygusal uyarılma profilleri ile otistik belirti özelliklerinin değerlendirilmesi
The evaluation of emotional stimulation profiles and autistic symptom features in children with attention deficit and hyperactivity disorder before and after treatment
AYŞE KANBUR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriBursa Uludağ ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAFAK ERAY
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENGİN SAĞDİLEK
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda söz - öncesi sosyal iletişim becerilerinin dilin bileşenleri ile ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between prelinguistic social communication skills and the components of language in children with autism spectrum disorders
MERAL ÇİLEM ÖKCÜN AKÇAMUŞ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA ACARLAR