Spiritüel arayışlar bağlamında yoga pratiği ile ilişkili bireylerin nitel analizi: Eskişehir örneği
A qualitative analysis of individuals engaged in yoga practice in the context of spiritual quests: The case of Eskişehir
- Tez No: 955875
- Danışmanlar: PROF. DR. NADİR SUĞUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
Modernleşme, kentleşme ve bireyselleşme dinamiklerinin keşiştiği toplumsal koşullarda, din ve maneviyatın anlamı bireyler için farklılaşmıştır. Yeni dini hareketler bünyesinde değerlendirilebilecek spiritüel arayışlar, geleneksel dinlerle olan mesafesinin artmasıyla oluşan maneviyat boşluğunu ikame eden bir yönelim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bireylerin spiritüel bir arayış dinamiği içerisinde yogaya yükledikleri anlam; dini, ekonomik ve toplumsal açıdan değerlendirilmiştir. En az 6 aydır aktif olarak yoga yapan 22 görüşmeci ile Eskişehir örneğinde gerçekleştirilen çalışmada, yarı yapılandırılmış soru formu üzerinden derinlemesine mülakat tekniği ile görüşmeler yapılmıştır. Gömülü teori yöntemi kullanarak alanın kendi dinamikleri ve verileriyle oluşturulmuş kodların, kategorize edilmesi ile 4 farklı tema üzerinden tartışma yürütülmüştür. Görüşmecilerin yogayla temaslarında ve kurduğu ilişkilerin içerisinde ilk tema“Maneviyat, Din ve Yoga”, ikinci olarak“Kolektif Deneyim ve Sosyal İlişkiler”, üçüncü olarak“Yoga ve Yargılar”ve son tema“Ekonomi ve Yoga”başlığı altında incelenmiştir. Çalışma verilerinin analizinde 42 adet kod ve 14 adet kategori işlenmiştir. Tartışma kapsamında bireylerin yoganın ticarileşmesi, gündelik kaygılarla kesişmesi ve felsefesi arasındaki gerilimli çatışma ilişkisine yönelik bağdaştırmacı kabullenişlerinin varlığı görülürken; yoga felsefesinin manevi yönüne olan yoğun aidiyet duygularına dayanarak katı direnişlerini gözlemlemek de mümkündür. Tartışma alanları, içinde yaşadığımız toplum dinamikleri ile birlikte kimlik belirleme stratejileri, bedenin metalaşması, geliştirilen sermaye biçimleri, habitus ve alan teorileri, iktidar ve denetim ilişkileri, ontolojik güvenlik ve risk toplumu erozyonu, kültür endüstrisi, otantik kimlik, akışkan modernite, duygusal kapitalizm ve gösteri toplumu gibi önde gelen teorilerin tartışılmasına olanak vermiştir.
Özet (Çeviri)
In the social context where the dynamics of modernization, urbanization, and individualization intersect, the meaning of religion and spirituality has transformed for individuals. Spiritual pursuits, which can be categorized within the framework of new religious movements, have emerged as a response to the crises of modern life and as a substitute for the spiritual void created by the growing distance from traditional religions. The meanings that individuals attribute to yoga within the dynamic of a spiritual quest have been evaluated from religious, economic, and social perspectives. In a study conducted in Eskişehir, in-depth interviews were held with 22 participants who had been actively practicing yoga for at least six months. The interviews were guided by a semi-structured questionnaire and carried out using the in-depth interview technique. Employing the grounded theory method, codes derived from the field's own dynamics and data were categorized, and the analysis was structured around four main themes. The participants' engagements and relationships with yoga were examined under the following themes. The first one is Spirituality, Religion, and Yoga, the second one is Collective Experience and Social Relations, the third one is Yoga and Social Judgments and the forth one is Economy and Yoga. In total, 42 codes and 14 categories were analyzed during the data evaluation process. Within the scope of the discussion, the participants' reconciliatory acceptance of the tension between the commercialization of yoga, its intersection with daily concerns, and its philosophical foundations became evident. At the same time, a strong sesee of spiritual affiliation led to firm resistance toward deviations from yoga's philosophical essence. These areas of discussion opened up space for engaging with prominent theoretical frameworks, including identity formation strategies, commodification of the body, forms of capital, habitus and field theories, power and surveillance relations, ontological security and the erosion within risk society, the culture industry, authentic identity, liquid modernity, emotional capitalism, and the society of the spectacle.
Benzer Tezler
- Ney enstrümanının sosyal kimliğinin söylemsel iz düşümü
The discursive trace of the social identity of the nay instrument
AYŞE KAYA GÖKTEPE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELMA OĞUL
- Neoliberal dünyada yeni maneviyat arayışları ve neo-özne: Spiritüel faaliyetlere katılan bireylerin deneyimleri üzerine bir çalışma
New spirituality quest in the late modern world: A qualitative study on the worlds of emotion and meaning of individuals participating in spiritual activities and groups
BEYZA KOÇKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERAL TİMURTURKAN
- Contemporary spirituality in Turkey: Healing as a medium between the sacred and the profane
Türkiye'de alternatif spiritüel arayışlar ve şifa pratikleri
DUYGU ŞENDAĞ
Doktora
İngilizce
2022
Dinİbn Haldun ÜniversitesiMedeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖNDER KÜÇÜKURAL
- Dinler tarihi perspektifiyle Neo-Pagan bir hareket olarak Wicca
Wicca as a Neo-Pagan movement from the perspective of the history of religions
FATİH ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinKarabük ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GÖREGEN
- La Mystique dans 'Les Fleurs du Mal' de Baudelaire
Baudelaire'in 'Kötülük Çiçekleri''nde mistik arayışlar
ŞEVKET KADIOĞLU
Yüksek Lisans
Fransızca
1999
Fransız Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABİDİN EMRE