Kabul ve kararlılık terapisi odaklı, hekimlere yönelik internet temelli bir kendine yardım programının geliştirilmesi ve psikolojik sağlık üzerindeki etkisinin incelenmesi
Development of an internet-based self-help program for physicians based on acceptance and commitment therapy and its impact on psychological health
- Tez No: 956055
- Danışmanlar: PROF. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: İnternet Temelli Psikolojik Müdahaleler, Kendine Yardım Programları, Kabul ve Kararlılık Terapisi, Hekim, Psikolojik Sağlık, Internet-Based Psychological Interventions, Self-Help Programs, Acceptance and Commitment Therapy, Physicians, Psychological Health
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
ÖZET Doktora Tezi Kabul ve Kararlılık Terapisi Odaklı, Hekimlere Yönelik İnternet Temelli Bir Kendine Yardım Programının Geliştirilmesi ve Psikolojik Sağlık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi Gizem BOZYEL Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Psikoloji Programı İnternet temelli kendine yardım uygulamaları, düşük maliyetli, erişilebilir ve damgalanma riskini azaltan özellikleri sayesinde psikoloji alanında yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu tez çalışmasında, internet temelli ve Kabul ve Kararlılık Terapisi (KKT) odaklı interaktif bir kendine yardım uygulamasının hekim örneklemindeki etkinliği değerlendirilmiştir. Araştırmaya devlet hastanelerinde görev yapan 53 hekim katılmıştır. Müdahale grubu, 8 hafta süren ve farkındalık ve kabul egzersizleriyle hekimlerin psikolojik esnekliklerini artırmayı amaçlayan bir programa dahil olurken; kontrol grubuna genel KKT psikoeğitimi sunulmuştur. Programın etkinliği, ön-test, son-test, 1. ve 3. ay izlem ölçümleri ile izlenmiş; psikolojik esneklik, iş bağlantılı yaşam kalitesi ve psikolojik semptomlar sırasıyla Psikolojik Esneklik Ölçeği, Çalışanlar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği-21 ile değerlendirilmiştir. Tüm ölçümleri tamamlayan 31 katılımcının verisi tekrar ölçümlü karışık desen varyans analizi (ANOVA) ile analiz edilmiş, ardından tedavi amacına yönelik analiz yaklaşımıyla çoklu atama yöntemi uygulanarak veri analizi tekrarlanmıştır. Ek olarak, her bir değişken için güvenilir değişim indeksi (GDİ) hesaplanarak bireysel değişim değerlendirilmiştir. Bulgular, her iki uygulamanın da mesleki tatmin dışındaki bazı değişkenlerde olumlu yönde değişimlere katkı sağladığını, ancak bu etkilerin gruplar arasında anlamlı düzeyde farklılaşmadığını göstermektedir. Bu doğrultuda, hekimlerin kullanılan yöntem fark etmeksizin internet temelli KKT uygulamalarından potansiyel olarak faydalanabileceği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Doctoral Thesis Doctor of Philosophy (PhD) Development of an Internet-Based Self-Help Program For Physicians Based on Acceptance And Commitment Therapy And Its Impact On Psychological Health Gizem BOZYEL Dokuz Eylul University Graduate School of Social Sciences Department of Psychology Psychology Program Internet-based self-help applications have become increasingly prevalent in the field of psychology due to their low cost, accessibility, and potential to reduce stigma associated with face-to-face interventions. This thesis aimed to evaluate the effectiveness of an internet-based, Acceptance and Commitment Therapy (ACT)-based interactive self-help program in a sample of physicians. A total of 53 physicians working in public hospitals participated in the study. The intervention group took part in an 8-week program designed to enhance psychological flexibility through acceptance and mindfulness exercises, while the active control group received a general ACT psychoeducation program. The effectiveness of the program was assessed through pre-test, post-test, and follow-up measurements at the 1st and 3rd months. Psychological flexibility, work-related quality of life, and psychological symptoms were measured using the Psychological Flexibility Scale, the Work-Related Quality of Life Scale, and the Depression Anxiety Stress Scales-21 (DASS-21), respectively. Data from 31 participants who completed all assessments were analyzed using repeated-measures mixed-design analysis of variance (ANOVA). Subsequently, an intention-to-treat analysis was conducted using multiple imputation for missing data. Additionally, reliable change index were calculated to evaluate individual-level change in each variable. The findings indicate that both interventions contributed to positive changes in all variables, excluding job satisfaction; however, these effects did not significantly differ between groups. Accordingly, it may be suggested that physicians could potentially benefit from ACT-oriented internet-based interventions, regardless of the specific format or delivery method used.
Benzer Tezler
- PeriodACTive: kabul ve kararlılık (ACT) temelli müdahale programının premenstrüel semptomlar üzerindeki etkisi
Periodactive: The effect of an acceptance and commitment therapy (ACT)-based intervention program on premenstrual symptoms
SERRA KADAYIFCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELA ARI
- Effects of acceptance and commitment-based value oriented life and mindfulness on family life satisfaction
Kabul ve kararlılık temelli değer odaklı yaşam ve bilinçli farkındalığın aile yaşam doyumu üzerine etkileri
ESRA NUR DEDE
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiInternational University of SarajevoPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORKUN AYDIN
- Yoğunlaştırılmış kabul ve kararlılık terapisinin özgül fobi ve travma üzerindeki etkisinin karşılaştırması
Comparison of the effect of focused acceptance and commitment therapy on specific phobia and childhood trauma
CANSEL SOLMAZ ÖZTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER BAHAYİ
- Kronik ağrıda uygulanan kabul ve kararlılık terapisi müdahaleleri
Acceptance and commitment therapy interventions for chronic pain
HALİL İBRAHİM SARIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİYE KAYA CİCERALİ
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli aşkın ebeveynlik grup psikoeğitim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin sınanması
Development and testing of the effectiveness of transcendent parenting group psychoeducation program based on acceptance and commitment therapy
ARCA ADIGÜZEL
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATILGAN ERÖZKAN