İşletmelerde dijital dönüşüm analizi üzerine bir uygulama
An application on digital transformation analysis in business
- Tez No: 956290
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HASAN ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Bu çalışma, bir işletmenin dijital dönüşüm sürecindeki mevcut konumunu ve gelişim potansiyelini, çok boyutlu bir yaklaşımla analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, dijital olgunluğu; müşteri, operasyon, teknoloji, yönetişim, inovasyon ve insan kaynakları olmak üzere altı ana boyutta ele almıştır. Veri toplama süreci, kurum içi uzmanların katıldığı ve bir moderatör tarafından yönetilen odak grup görüşmeleri aracılığıyla yürütülmüştür. Bu görüşmelerde, 89 soruluk yapılandırılmış bir anket kullanılarak hem işletmenin mevcut dijital olgunluk düzeyi (Mevcut DMI) hem de stratejik olarak ulaşmayı planladığı seviye (Hedef DMI) 5'li Likert ölçeği üzerinden puanlanmıştır. Toplanan verilerin analizinde karma yöntemler benimsenmiştir. İlk olarak, tanımlayıcı istatistikler ile her boyut ve alt boyutun mevcut olgunluk puanları ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Standart sapma değerleri,“dalga analizi”adı altında, kurum içi görüş birliği düzeyini ölçmek için kullanılmıştır. Ardından, mevcut ve hedef puanlar arasındaki farkı ortaya koyan“hedef-gerçeklik karşılaştırması”yapılmıştır. Bu iki analiz (gelişim açığı ve standart sapma), kaynakların etkin tahsisi için bir“gelişim önceliği matrisi”oluşturmak üzere birleştirilmiştir. Analitik derinliği artırmak amacıyla, alt boyutların gelişim önceliklerini veri odaklı olarak sınıflandırmak için K-means kümeleme algoritması uygulanmıştır. Ayrıca, alt boyutların ait oldukları ana boyutların genel olgunluk düzeyine istatistiksel katkısını ölçmek için regresyon analizi ve ana boyutlar arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını test etmek için varyans analizi (ANOVA) gerçekleştirilmiştir. Son olarak, mevcut olgunluk seviyelerinden yola çıkarak hedeflenen olgunluk seviyelerini öngörmek amacıyla doğrusal regresyon tabanlı bir tahmin modeli geliştirilmiştir. Analiz bulguları, işletmenin genel olarak orta düzeyde bir dijital olgunluğa sahip olduğunu göstermiştir. İnsan Kaynakları ve Müşteri boyutları göreceli olarak daha yüksek puanlar alırken, özellikle Yönetişim ve İnovasyon boyutlarında ciddi gelişim açıkları tespit edilmiştir. Dalga analizi, özellikle“Ürün ve Hizmetler”ile“Endüstri 4.0”gibi alt boyutlarda yüksek standart sapmaların varlığını ortaya koymuş, bu durum ilgili alanlarda ortak bir vizyon eksikliğine işaret etmiştir. Gelişim önceliği matrisi ve K-means kümelemesi, Yönetişim, İnovasyon ve Teknoloji boyutlarını“Yüksek Öncelikli”segmentler olarak belirlemiş ve acil müdahale gerektiren alanlar olduğunu doğrulamıştır. Hedef DMI tahminlemesi için kurulan regresyon modeli, mevcut olgunluk düzeyinin hedeflenen seviyelerdeki varyansın yaklaşık %67'sini açıkladığını (R²=0,669) göstermiş, bu da kurumun hedef belirleme süreçlerinde içsel bir tutarlılığa sahip olduğunu ortaya koymuştur. Sonuç olarak çalışma, işletmenin dijital dönüşüm yolculuğunda veri temelli ve uygulanabilir bir yol haritası sunmaktadır. Stratejik öneriler; Yönetişim ve İnovasyon gibi kritik ve üzerinde uzlaşı sağlanmış alanlara öncelikli yatırım yapılması, kurum içinde ortak bir dijital vizyon oluşturularak değerlendirme tutarsızlıklarının giderilmesi ve bu değerlendirme çerçevesinin periyodik olarak kullanılarak gelişim sürecinin sürekli izlenmesi üzerine odaklanmaktadır. Bu bütüncül model, yalnızca mevcut durum tespiti yapmakla kalmayıp, aynı zamanda stratejik karar alma süreçlerini destekleyen dinamik bir yönetim aracı niteliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to analyse a company's current position and development potential in its digital transformation process using a multidimensional approach. The research addresses digital maturity in six main dimensions: customer, operations, technology, governance, innovation and human resources. The data collection process was conducted through focus group interviews involving internal experts and moderated by a facilitator. In these interviews, a structured questionnaire consisting of 89 questions was used to score both the company's current digital maturity level (Current DMI) and the level it aims to achieve strategically (Target DMI) on a 5-point Likert scale. Mixed methods were adopted for the analysis of the collected data. First, descriptive statistics were used to calculate the current maturity scores and standard deviations for each dimension and sub-dimension. The standard deviation values were used to measure the level of internal consensus within the organisation under the name of 'wave analysis.' Then, a 'target-reality comparison' was conducted to reveal the difference between the current and target scores. These two analyses (development gap and standard deviation) were combined to create a 'development priority matrix' for the effective allocation of resources. To enhance analytical depth, the K-means clustering algorithm was applied to classify the development priorities of sub-dimensions in a data-driven manner. Additionally, regression analysis was conducted to measure the statistical contribution of sub-dimensions to the overall maturity level of their respective main dimensions, and an analysis of variance (ANOVA) was performed to test for significant differences between main dimensions. Finally, a linear regression-based prediction model was developed to forecast target maturity levels based on current maturity levels. The analysis findings indicate that the company has an overall medium level of digital maturity. While the Human Resources and Customer dimensions received relatively higher scores, significant development gaps were identified, particularly in the Governance and Innovation dimensions. Wave analysis revealed the presence of high standard deviations, particularly in sub-dimensions such as 'Products and Services' and 'Industry 4.0,' indicating a lack of common vision in these areas. The development priority matrix and K-means clustering identified Governance, Innovation, and Technology dimensions as 'High Priority' segments, confirming that these are areas requiring urgent intervention. The regression model established for target DMI estimation showed that the current maturity level explains approximately 67% of the variance at the target levels (R²=0.669), indicating that the organisation has internal consistency in its target setting processes. In conclusion, the study provides a data-driven and actionable roadmap for the company's digital transformation journey. Strategic recommendations focus on prioritising investments in critical and agreed-upon areas such as Governance and Innovation, establishing a common digital vision within the organisation to address inconsistencies in assessments, and continuously monitoring the development process through periodic use of this assessment framework. This comprehensive model not only identifies the current state but also serves as a dynamic management tool that supports strategic decision-making processes.
Benzer Tezler
- İşletmelerde yönetişim ve örgütsel öğrenme aracılığıyla dijital dönüşümün sürdürülebilir değer zinciri üzerindeki etkisi: İhracatçı firmalar üzerine bir uygulama
The impact of digital transformation on the sustainable value chain through governance and organizational learning in businesses: An application on exporting companies
AYŞEGÜL AKMEŞE
- Dijital ikiz uygulamalarının işletme maliyetlerine etkisi bibliyometrik ve vaka analizi
The impact of digital twin applications on business costs bibliometric and case analysis
HÜSEYİN YURDAKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeOSTİM TEKNİK ÜNİVERSİTESİİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİDE ÖZYÜREK
- Digital transformation, flexible working methods; a study on human resources productivity
Dijital dönüşüm, esnek çalışma yöntemleri; insan kaynakları verimliliği çalışması
EGE PINAR ATUKEREN
- İşletmelerde endüstri 4.0 dijital dönüşüm süreci ve çalışan motivasyonuna etkileri
Industrial 4.0 digital transformation process in business and its effects on employee motivation
BEGÜM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeKırklareli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET ATALAY
- Endüstri 4.0 sürecinde dijitalleşme ile işletmelerde lojistik robotlarının kullanımının sürdürülebilirlik açısından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
GÖZDE ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Endüstri Ürünleri TasarımıEge ÜniversitesiDisiplinlerarası Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE NÜKET ÖNDOĞAN
