Geri Dön

Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun Abant-Gerede arasında kalan bölümünün neotektonik özellikleri ve paleosismisitesi

Paleoseismicity and neotectonics of the Abant-Gerede region of the North Anatolian fault zone

  1. Tez No: 95642
  2. Yazar: RAMAZAN DEMİRTAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ERGUN GÖKTEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2000
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 211

Özet

ÖZET Doktora Tezi KUZEY ANADOLU FAYZONUNUN ABANT-GEREDE ARASINDA KALAN BÖLÜMÜNÜN NEOTEKTONİK ÖZELLİKLERİ VE PALEOSİSMİSİTESİ Ramazan DEMİRTAŞ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Ana BUlm Dalı Danışman : Ergun GÖKTEN İnceleme alanı, Kuzey Anadolu Pay Zonu'nun (KAFZ) Gerede segmentinin doğuda Gerede ile batıda Abant Gölü arasında kalan ve düzgün bir gidiş gösteren kesiminde yer almaktadır. Bölgede, Üst Kretase-Eosen aralığında Iç-Porrtid Okyanusunun kapanmasıyla Pomid-Anatolld kıtaları KKD- GGB yönünde çarpışmış ve iki farklı ortamda çökelmiş kayaç topluluğu yanyana gelmiştir. Bu çarpışma sonucu DKD-BQB eksenli kıvrımlar gelişmiştir. Aft-Orta Eosen sırasında devam eden KKD-GGB yönlü sıkışma, belgede K50-75B doğrultulu ters faylar, K6O40O doğrutulu normal raylar, KB ve KD gidlşli doğrultu abmlı fayların gelişmesine neden olmuştur. Üst Mivosen'de Arap-Avrasya levhalarının K-G yönünde çarpışmasının Deri aşamasında KAFZ oluşmuş ve bölgedeki KKD-GGB sıkışma yönü KKB-GGD yönüne değişmiştir. Bu yönlü sıkışma ekseni, ATt-Orta Eosen aralığında oluşmuş taylarda verev atımın gelişmesine neden olmuştur. Daha sonra bölge tamamen KAFZ tarafından denetlenmiştir. inceleme alanı, Alt-Orta Eosen aralığında, KKD-GGB yönlü bir sıkışmanın etkisi altında kalmış ve Bolu havzası açılmaya başlamıştır. Neotektonik dönemde, KB-GD yönlü sıkışmalar, havzanın kuzey kenarındaki GD'ya eğimli normal taylar boyunca havza tabanının batıya doğru hareket etmesine ve alçalmasına neden olmuştur. Daha sonra KAFZ denetiminde bulunan havzanın güney tarafı doğuya hareket etmeye başlamıştır. Bu hareketlere bağlı alarak, KAFZ boyunca havzanın kuzey taran güneyi üzerine bindirmeye ve havza saat yönünde rotasyona başlamıştır. Ayrıca bu dönemde ana tay izi ile Bolu-Mengen Fayı sıkışma yapacak şekilde kesişmiş ve Bolu havzası ile Yeniçağa gölünün açılması tamamlanmıştır. Böylece Bolu havzası iki ayn evrede bir melez (hybrid) havza olarak açılmıştır. Abant gölü ise Mudurnu Vadisi'nin açılmasına neden olan büyük bir çekme büklümünün doğu ucunda çöküntü gölü şeklinde oluşmuştur. İnceleme alanında, taşocaklan kesitlerinde ana fay izi ile basit makaslama (arıklan arasındaki açısal ilişkilerden Gerede segmentinin farklı kesimlerinin transpresyonei ve transtansiyonel karakterler gösterdiği anlaşılmıştrL Ayrıca, bölge Aft-Orta Eosen aralığında KKB-GGD yönlü bir sıkışma, ve neotektonik dönemde İse basit kesme mekanizması etkisi altında kalmıştır. Böylece ana sıkışma ekseni yönü saat ibresi yönü tersinde KKD-GGB'dan KB-GD'ya dönmüştür. İnceleme alanında, 1944 (Ms=7.3) depremi, ana fay izine dik yönde konumlanan dere, seki ve ağaç dizisi gibi çizgisel yapılarda 2.S-3.5 m'lik yanal ötelenmelere neden olmuştur. Dereterdeki 15.5 m ve 23+/-8 m yanal yer değiştirmeler; hendek duvarlarının stratigraflk ve yapısal özellikleri; ve Bolu havzasının güneyinde, ana fay izi boyunca açılmış taş ocaklarındaki farklı zamanlarda gelişmiş toprak seviyeleri, Gerede segmentlnde son 2000 yılda oluşan en az sekte depremin en kısa 200, en uzun 779 yıl aralıklarla tekrarlandığını göstermiştir. Böylece 1944 (Ms=7.3) büyüklüğündeki depremlerin ortalama 422 yıl aralıklarla yinelendiği bulunmuştur. Bu yinelenme aralıklarına göre; segmentin kayma hızı en az 127 cm/yıl olarak saptanmıştır. İnceleme atanında, Bolu civarında, KAFZ'nun her İM tarafında bulunan Püyo-Kuvatemer yaşlı alt-seki çökellerinin 8.5 km ve Arkotdağı Karmaşığına aft birimlerin ise 25-30 km sağ yönde ötelendiği saptanmıştır. 127 cm/yıl ortalama kayma hızıyla, 8.5 km'lik atımın 670.000 yılda (AH Pleyistosen); 25-30 km'lik atımın ise 1.97 - 2.36 milyon yılda (Geç Pliyosen) gelişebileceği görülmüştür. Bu durumda, KAFın başlangıç yaşı. Geç Pliyosen- Erken Pleyistosen olarak düşünülmüştür. 2000,211 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Paleosismoloji, basit makaslama kınkfan, yinelenme aralığı, kayma hızı, hendek, segment

Özet (Çeviri)

ABSTRACT PhJÛ. Thesis PALEOSEISMICITY AND NEOTECTONICS OF THE ABANT-GEREDE REGION OF THE NORTH ANATOLIAN FAULT ZONE Ramazan Demirtaş Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Geological Engineering Supervisor Prof.Dr. Ergun GÖKTEN The study area k located in a region between Gerede in the east and Lake Abant in the east on the Gerede segment where the North Anatolian Fault Zone (NAFZ) has a straight traces. Two rock units deposited in the different tectonic environments are found along the NAFZ in the investigation area. In Upper Cretaceous to Eocene, two different rock units were come across as a result of NNE-SSW directed collision between the Porrtjdes to the north and the Anatolides to the south, it was caused by closure of the intra-Pontide Ocean, resulting in folds with ENE-WNW trending axis. During Lower to Upper Eocene, numerous N50-7SW trending reverse faults, N60-80 trending normal faults and NW to NE trending strike-slip faults were developed by NNE-SSW directed compression lasting at the end of this interval. In the Neotectonic period, collision of the Arabian-Eurasian plates during Upper Miocene caused to develop the North Anatolian Fault providing westward motion of the Anatolian block to the north, causing the direction of shortening axis to change from NNE-SSW to NNW-SSE in the region. The NNW-SSE shortening direction gave an oblique motion on the previous faults. Later, Hie NAFZ has controlled all over the The study area was affected by NNE-SSW directed compression In lower to middle Eocene. As a result of this compression, Bolu basin began to open. Bottom of the basin to the north moved westward and lowered by the step like normal faults dipping to SE as a result of the NW-SE compression. On the other hand, the southern part was driven to the east along the NAFZ, thrusting the northern part onto the southern one. These two opposite motions caused clockwise rotation, which provided the basin to be undergone an extension in NW-SE direction. Formation of the Bolu basin and Lake Yeniçağa were completed with the movement of Bolu-Mengen Fault, which makes restraining intersection with the main fault of the NAF, in the neotectonic period. Consequently, Bolu basin was opened as a hybrid basin during the last two tectonic stage Power to middle Eocene and neotectonic period). On the other hand, Lake Abant.situated on the eastern part of the Mudurnu Valley segment, was formed as a large sag pond by a large releasing bend, which opened the Mudurnu Valley. Angular relationships between main trace and Riedel cracks observed in the sections of quarries opened along the margins of Bolu basin and main fault line indicate that the different parts of Gerede segment have transpression and transtensional characters. The region including Gerede segment was undergone under the NNE-SSW directed compression in lower to middle Eocene aged tectonic stage. Subsequently, simple shear movement has played an important role with the formation of the NAFZ in the area. During the neotectonic period, the direction of the main compressional axis rotated in counterclockwise sense from NNE-SSW to NW-SE The 1944 earthquake dextrally displaced linear structures such as creeks, terraces and tree lines crossing the fault ranging from 2.5.m to 3.5 m. Creek offsets of 15.5m to 23+A8 m measured in the investigation area; stratlgraphlc and sovctural features of the trenches excavated in the different sites of the segment; and different paleosols observed in the sections of the quarries In the southern side of the Bolu basin show that at least eight past earthquakes with intervals ranging 200 years at minimum to 779 years at maximum occurred in the last two millennium in this segment Consequently, earthquakes similar to the 1844 earthquake (Ms=7.3) repeats an interval of 422 years on average. These earthquake displacements and recurrence intervals display a slip rate of 1.27 cm per year. The Lower terrace deposits and the units belonging to the Arkotdağ melange prism on both sides of the NAFZ in Bolu were displaced westward about 8.5 km and 25-30 km, respectively. Assuming sllprateof 1.27 cm/year, these offsets can be developed within 670.000 years for former and 1.87 -236 million years for latter. Based on these results; it can be suggested that the initiation age of the NAFZ ranges from Upper Pliocene to Lower Pleistocene in this region. 2000, 211 pages KEY WORDS : Paleoseismology, Riedel cracks, recurrence Interval, slip rate, trench, segment

Benzer Tezler

  1. Tez No

    170279

    Kuzey Anadolu fay zonu batı kesiminin neotektonik özellikleri

    Neotectonic features of the western part of the North Anatolian fault zone

    ERDAL İBRAHİM HERECE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Jeoloji MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ERGUN GÖKTEN

  2. Tez No

    625656

    İzmit Körfezi ve çevresinin morfotektoniği

    Morphotectonic in the Gulf of Izmit and surroundings

    UFUK TARI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Katı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OKAN TÜYSÜZ

  3. Tez No

    814298

    Sapanca Gölü'nde Kuzey Anadolu Fayı nedeniyle gelişen pockmarkların yarı-otomatik sistemle tespit edilmesi ve morfolojik analizleri

    Detection and morphological analysis of pockmarks developed due to North Anatolia Fault in Sapanca Lake with semi-automatic system

    ENES SÖNMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA KURT

  4. Tez No

    29891

    İgneciler (Bolu)-Dokurcun (Adapazarı) arasında Kuzey Anadolu fay zonunun neotektonik özellikleri ve depremselliği

    The Neotectonics and seismicity of the North Anatolian fault zone between İğneciler and Dokurcun

    RAMAZAN DEMİRTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    Jeoloji MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERGUN GÖKTEN

  5. Tez No

    455381

    Sapanca Gölü çökellerinde deprem kaynaklı kütle akması birimlerinin belirlenmesi ve tarihi depremlerle eşleştirilmesi

    Determination of earthquake mass flow units in Lake Sapanca sediment and correlation with historical earthquakes

    BURAK YALAMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEMET NAMIK ÇAĞATAY

Geri Dön