Amerikan filmlerinde ikili karşıtlıklara dayalı kadın karakter klişelerinin dönüşümü
The transformation of female character tropes in American cinema shaped by binary oppositions
- Tez No: 956463
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRAH SUAT ONAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Güzel Sanatlar, Radyo-Televizyon, Philosophy, Fine Arts, Radio and Television
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Film Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu çalışma, Amerikan sinemasındaki kadın karakter klişelerinin, egemen ataerkil ideolojinin bir ürünü olan hiyerarşik ikili karşıtlıklar (akıl/beden, doğa/kültür, özne/nesne, kamusal alan/özel alan, düzen/kaos, iyi/kötü) temelinde nasıl inşa edildiğini ele almaktadır. Araştırmanın amacı, bu klişelerin ideolojik kökenlerini saptamak ve zamanın ruhunun etkisiyle günümüz sinemasında nasıl dönüştüğünü analiz etmektir. Yöntem olarak, postyapısalcı ve feminist kuram ışığında, Damsel in Distress, Femme Fatale, Manic Pixie Dream Girl, The Cool Girl gibi kadın karakter klişeleri ideolojik olarak çözümlenmiştir. Bu klişelerin günümüzdeki dönüşümünü ele almak amacıyla Everything Everywhere All at Once (2022), Promising Young Woman (2020) ve Shiva Baby (2020) filmleri vaka analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bulgular, geleneksel klişelerin kadını erkek öznenin anlatısında nesne konumuna indirgediğini; Manic Pixie Dream Girl ve The Cool Girl gibi modern arketiplerin ise bu işlevi üstü kapalı biçimde sürdürdüğünü ortaya koymuştur. Buna karşın, incelenen güncel filmlerin, yerleşik anlatı ve tür kalıplarını kırarak ikili karşıtlıkların dışında konumlanan, karmaşık ve çok boyutlu kadın karakterler yarattığı saptanmıştır. Sonuç olarak, Amerikan sinemasındaki eril tahakküm yapılarının devamlılığına rağmen, günümüz kültürel ortamının, yeni üretim modellerinin ve zamanın ruhunun, bu katı ikilikleri aşındıran, sabit görülen yapıları sarsarak klişeleri dönüştüren anlatılara alan açtığı yargısına varılmıştır. Sinemanın, cinsiyet normlarını sorgulamada ve daha çoğulcu gelecekler tahayyül etmede dönüştürücü bir potansiyele sahip olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda, yalnızca normatif yapıların eleştirisi kadar, yeni yaşam olanakları yaratan bu üretimlerin analizinin de önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines how female character tropes in American cinema are constructed on the basis of hierarchical binary oppositions (mind/body, culture/nature, subject/object, public sphere/private sphere, order/chaos, good/evil) as products of the dominant patriarchal ideology. The aim of the research is to identify the ideological origins of these tropes and analyze how, under the influence of the zeitgeist, they have been transformed in contemporary film. Methodologically, tropes such as Damsel in Distress, Femme Fatale, Manic Pixie Dream Girl, and The Cool Girl are subjected to an ideological analysis informed by poststructuralist and feminist theory. In order to examine the contemporary transformation of these tropes, Everything Everywhere All at Once (2022), Promising Young Woman (2020), and Shiva Baby (2020) are analyzed as case studies. The findings reveal that traditional tropes reduce women to objects within the male subject's narrative, while modern archetypes like the Manic Pixie Dream Girl and The Cool Girl perpetuate this function in a covert manner. In contrast, the contemporary films under study dismantle established narrative and genre conventions to produce complex, multidimensional female characters situated beyond binary oppositions. As a result, despite the persistence of patriarchal power structures in American cinema, it is argued that today's cultural environment, new production models, and the spirit of the times have created space for narratives that erode these rigid dualities and transform tropes. Cinema is thus seen to possess transformative potential both in questioning gender norms and imagining more pluralistic futures, underscoring the importance not only of critiquing normative structures but also of analyzing these productions that generate new possibilities for living.
Benzer Tezler
- 1990'lardan günümüze Amerikan savaş filmlerinde üçüncü Dünya ülkelerinin sunumu
The presentation of the third world countries in the American war films from 90's up through present
FATMA YAPICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KONCA YUMLU
- Cumhuriyet dönemi kültür ekseninde istanbul'da yeme içmealışkanlığının mutfak ve mekânlar üzerinde değişimi(1923-1960)
Change of food and drink habits in istanbul within thecultural axis of the republic period on cuisine andplaces (1923-1960)
FERİT ERCAN YARGUN
Doktora
Türkçe
2025
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiCumhuriyet Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİT YÜCEBAŞ
- Religion and manliness in the pragmatic ideology of Hollywood
Hollywood'un pragmatik ideolojisinde din ve erkeklik
CEM KILIÇARSLAN
Doktora
İngilizce
2003
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUR GÖKALP AKKERMAN
- Fantastik sinemada görsel efekt kullanımı ve alternatif bir jenerik tasarımı uygulaması
Visual effetcs in fantastic cinema and alternative title sequence design
SEDEF SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel Sanatlarİstanbul Aydın ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSAN KORUCU TAŞOVA
- Ötekilerin sinemasına kuir perspektiften bakmak: Ali Kemal Çınar filmlerinin alımlanması
Queer perspectives to the cinema of others: The reception of Ali Kemal Çınar's films
KAAN AKIN
Doktora
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞLA KARABAĞ