Yetişkin bireylerde kronotip, kronobeslenme ve sağlık ilişkisi
Relationship between chronotype, chrononutrition and, health in adult individuals
- Tez No: 956589
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVİN ŞANLIER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışma, yetişkin bireylerde kronotip özellikleri ile kronobeslenme davranışları ve sağlıkla ilişkili değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 20–60 yaş aralığında, çalışmaya katılmayı kabul eden gönüllü 66 erkek, 110 kadın, toplam 176 birey katılmıştır. Katılımcıların genel (yaş, kilo, boy, BKİ, cinsiyet, beslenme bilgisi) ve sağlık (kronik hastalık varlığı, uyku kalitesi, sağlıklı beslenme takıntısı) bilgileri değerlendirilmiş, kronotipleri sabahçıl akşamcıl ölçeği (MEQ) kronobeslenme durumları ise krono-beslenme profil ölçeği (CPQ) ile belirlenirken Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ve sağlıklı beslenme takıntısı (ORTO-R) de değerlendirilmiştir. Katılımcıların yaş ortalaması 37,63±8,2'dir, %87,5'i lisans ve dengi eğitim düzeyine sahiptir. Katılımcıların %37,5'inin tanı konmuş hastalığı bulunmakta ve %55,5'i ana öğün atlamaktadır. En fazla atlanan ana öğün %64,0 oranla kahvaltı öğünüdür. Kahvaltı yapılmayan gün sayısı 1,7±2,2gündür. Kahvaltı atlama gece yeme sendromu puanlarını arttırmaktadır (p
Özet (Çeviri)
This study was conducted to examine the relationship between chronotype characteristics, chrononutrition behaviors, and health-related variables in adults. A total of 176 voluntary participants, including 66 men and 110 women between the ages of 20 and 60 who agreed to participate in the study, were included. Participants' general (age, weight, height, BMI, gender, nutrition knowledge) and health-related information (presence of chronic disease, sleep quality, orthorexia nervosa tendency) were assessed. Chronotypes were determined using the Morningness-Eveningness Questionnaire (MEQ), while chrononutrition status was assessed using the Chrononutrition Profile Questionnaire (CPQ). Sleep quality was evaluated with the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), and orthorexia tendencies were assessed with the ORTO-R scale. The participants had a mean age of 37.63 ± 8.2 years, and 87.5% had a university-level or equivalent education. Among the participants, 37.5% had a diagnosed disease, and 55.5% reported skipping main meals. The most frequently skipped meal was breakfast (64.0%). The mean number of days per week without breakfast was 1.7 ± 2.2. Skipping breakfast significantly increased night eating syndrome scores (p < 0.001). As night eating syndrome scores increased, MEQ scores decreased, indicating a shift toward the evening chronotype (p = 0.005). Regression analysis revealed that each one-point increase in the night eating score increased the risk of poor sleep quality by 17.1%. Furthermore, a one-point increase in PSQI score increased the likelihood of having an evening chronotype by 16.6%, while each one-point increase toward the morning chronotype reduced the risk of poor sleep quality by 6.5%. When comparing chronotype and gender, men were found to be significantly more morning-oriented than women (p = 0.006). Based on chronotype classification, the percentage of energy and nutrient intake meeting requirements was inadequate for carbohydrate and selenium (
Benzer Tezler
- Krononütrisyon Profili Günlüğü'nün Türkçe geçerlik ve güvenirliği: Yetişkin bireylerde kronotip beslenme, gece yeme davranışı ve uyku üzerindeki etkisi
Turkish validity and reliability of the chrononutrition profile diary: The impact of chronotype on nutrition, night eating behavior, and sleep in adults
OLCAY BARIŞ
Doktora
Türkçe
2025
Beslenme ve DiyetetikAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN ÇAKIR BİÇER
PROF. DR. MURAT BAŞ
- Yetişkin bireylerde ultra işlenmiş besin tüketimi, vücut bileşimi ve kronotip arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Association between ultra processed food consumption, chronotype and body composition among adults
ŞEYMA ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikAnkara ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÖZFER ÖZÇELİK
- Yetişkin obez bireylerde kronotipin yeme tutumu, gece yeme sendromu, Akdeniz diyetine uyum ve fiziksel aktivite düzeyi ile ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship of chronotype with eating attitude, night eating syndrome, adaptation to Mediterranean diet and physical activity level in adult obesity individuals
BEGÜM DEFNE ERBAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikAnkara Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR GÖBEL
- Yetişkin bireylerin hedonik açlık ve anhedoni durumlarının kronotip ile ilişkisi
The relationship between adult individuals hedonic hunger and anhedonia status and chronotype
ECE IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve DiyetetikAcıbadem Mehmet Ali Aydınlar ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEZBAN ESEN KARACA ÇELİK
- Metabolik sendromlu bireylerde diyet inflamatuar indeks skoru, depresyon ve kronotip arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of the relationship between diet inflammatory index score, depression and chronotype in individuals with metabolic syndrome
KÜBRA AHISKALIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikBahçeşehir ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE BATUHAN KENGER