Psikolojik danışmanlarda ikincil travmatik stres ile eş duyum yorgunluğu arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracı rolü
The mediating role of psychological flexibility in the relationship between secondary traumatic stress and compassion fatigue among psychological counselors
- Tez No: 956735
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ARZU BUYRUK GENÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu araştırmanın iki amacı vardır. Araştırmanın birinci amacı psikolojik danışmanların eş duyum yorgunluğu düzeylerinin bazı kişisel özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın ikinci amacı ise ikincil travmatik stres ve eş duyum yorgunluğu arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracı rolünü belirlemektir. Bu araştırmanın örneklemini, 337 psikolojik danışman (281 kadın ve 56 erkek) oluşturmaktadır. Katılımcıların yaş ortalaması 34,01'dir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu (DBF), Psikolojik Danışmanlarda Şefkat Yorgunluğu Ölçeği, İkincil Travmatik Stres Ölçeği ve Psikolojik Esneklik Ölçeği kullanılmıştır. Eş duyum yorgunluğunun kişisel değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla verilerin normal dağılım gösterdiği durumlar için Bağımsız Örneklemler için t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve verilerin normal dağılmadığı durumlar için ise Mann-Whitney U Analizi SPSS 25 programı aracılığıyla uygulanmıştır. Ayrıca araştırmada SPSS AMOS 30 programı aracılığıyla Yapısal Eşitlik Analizi uygulanarak psikolojik danışmanların ikincil travmatik stresleri ile eş duyum yorgunluğu arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracılığı ortaya konulmuştur. Bulgular; bekar, çocuğu olmayan, çalışma yılı daha düşük olan, mesleğinden mutluluk duymayan ve sosyal ilişkilerini tatmin edici bulmayan psikolojik danışmanların eş duyum yorgunluğunun daha yüksek düzeyde olduğunu göstermiştir. İkincil travmatik stresin eş duyum yorgunluğu üzerindeki doğrudan etkisinin pozitif ve anlamlı olduğu fakat modele psikolojik esneklik değişkeni eklendikten sonra bu etkinin düştüğü, ancak hala anlamlılığını koruduğu görülmüştür. Tüm bulgular değerlendirildiğinde, psikolojik esnekliğin ikincil travmatik stres ve eş duyum yorgunluğu arasındaki ilişkiye kısmi aracılık ettiği anlaşılmıştır. Bu bulgular, psikolojik esnekliğin ikincil travmatik stresin etkilerini hafifleterek eş duyum yorgunluğunu azalttığına işaret etmektedir. Araştırma bulguları ilgili alan yazın ışığında tartışılmış ve gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study has two primary objectives. The first is to examine whether levels of compassion fatigue among psychological counselors differ according to various personal characteristics. The second aim is to investigate the mediating role of psychological flexibility in the relationship between secondary traumatic stress and compassion fatigue. The sample of the study consisted of 337 psychological counselors (281 female and 56 male), with a mean age of 34.01 years. Data was collected using the Demographic Information Form, the Compassion Fatigue Scale for Counselors, the Secondary Traumatic Stress Scale, and the Psychological Flexibility Scale. For statistical analysis, Independent Samples t-tests and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) were employed for normally distributed data, while Mann Whitney U tests were used for data not meeting normality assumptions, all conducted via SPSS 25. Additionally, Structural Equation Modeling (SEM) was performed using SPSS AMOS 30 to explore the mediating effect of psychological flexibility in the relationship between secondary traumatic stress and compassion fatigue. The findings revealed that compassion fatigue levels were significantly higher among counselors who were single, childless, had fewer years of professional experience, reported low satisfaction with their profession, and perceived their social relationships as unsatisfactory. Furthermore, while secondary traumatic stress had a significant direct effect on compassion fatigue, this effect decreased—though remained significant— when psychological flexibility was included in the model. Overall, the results indicate that psychological flexibility partially mediates the relationship between secondary traumatic stress and compassion fatigue, suggesting that psychological flexibility may serve as a protective factor by mitigating the impact of secondary traumatic stress. The findings are discussed in light of the existing literature, and suggestions are provided for future research.
Benzer Tezler
- Psikolojik danışma yardımı sunan uzmanlarda ikincil travmatik stres ile eşduyum yorgunluğu arasındaki ilişkide ruminatif düşünce biçiminin aracı rolü
The mediating role of ruminative thought style in the relationship between secondary traumatic stress and compassion fatigue in counseling professionals
ESRA TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN DENİZLİ
- Secondary traumatic stress among mental health workers in Turkey: moderating role of emotion regulation on the relationship between empathy and secondary traumatic stress
Türkiye'deki ruh sağlığı çalışanlarında ikincil travmatik stres: Moderatör olarak duygu düzenlemenin empati ve ikincil travmatik stres arasındaki ilişkiye etkisi
ASLI ÇİĞDEM CEMGİL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT AKIRMAK
- Psikolojik danışmanlarda şefkat yorgunluğu ve ikincil travmatik stres arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracı rolü
The mediating role of psychological resilience in the relationship between compassion fatigue and secondary traumatic stress among psychological counselors.
SÜMEYYE BURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURMUŞ ÜMMET
- Travma mağdurları ile çalışan psikolojik danışmanlarda psikolojik danışma öz yeterliği ve ikincil travmatik stres
Psychological counseling self-efficacy and secondary traumatic stress in psychological counselors working with trauma victims
BERRİN KILIÇARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEGÜM SATICI
- Mesleki doyumun yordayıcıları olarak psikolojik sağlamlık, öz yeterlilik ve ikincil travmatik stres
Psychological strength, self-efficiency and secondary traumatic stress as predictives of occupational satisfied
ŞULE OK TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA NESRİN BİROL