Bir eğitim ve araştırma hastanesinde görev yapan hemşirelerin psikososyal risk faktörlerinin anksiyete ve depresyon düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between psychosocial risk factors and levels of anxiety and depression among nurses working in an educational and research hospital
- Tez No: 956807
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜCEL DEMİRAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu çalışma, hastanede görev yapan hemşirelerin çalışma yaşamı özellikleri, çalışma yaşamında psikososyal risk etmenlerine maruz kalımları ile anksiyete ve depresyon durumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma kesitsel tipte gerçekleşmiştir. Bağımlı değişken anksiyete ve depresyon HAD ölçeği ile ölçülmüştür. Temel bağımsız değişken, psikososyal risk etmenlerine maruz kalım KOPSOR-TR ile incelenmiştir. Diğer bağımsız değişkenler sosyodemografik özellikler, alışkanlıklar, çalışma yaşamı özellikleri ve sağlık durumu özellikleri araştırmacı tarafından oluşturulan veri formu ile incelenmiştir. Tanımlayıcı bulgular yüzde, ortalama (standart sapma) ve ortanca ile sunulmuştur. Veri analizi tek değişkenli analizler için pearson ki-kare testi, çok değişkenli analizler için lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. P değerinin 0.05'in altında olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Dâhil edilme kriterlerine uygun 282 hemşireden 200'ü çalışmaya katılmış (gerçekleşme düzeyi %70,9), 11 kişinin verisi analize uygun olmadığı gerekçesiyle izlemden çıkarılmıştır. Anksiyete ve depresyon sıklığı sırasıyla %40,7 ve %54,5'dir. En sık bildirilen psikososyal risk boyutları; bilişsel talepler, tükenmişlik, çalışma hızı, duygularını gizleme gereksinimi, tanınırlık eksikliği ve adalet ve saygı eksikliğidir. Hemşirelerin, anksiyete ve depresyon risk durumlarını sosyodemografik özellikler (cinsiyet ve hane gelir durumu), çalışma yaşamı özellikleri (çalışılan birimde pozisyonu ve fazla mesai durumu) ve işle ilgili psikososyal risklerin (yüksek çalışma hızı, nicel talepler, duygusal talepler, duygularını gizleme gereksinimi, gelişme olanağı eksikliği, işte özgürlük eksikliği, işin anlamsızlığı, rol açıklığı eksikliği, rol çatışması, iş-ev çatışması, güven eksikliği, adalet ve saygı eksikliği, iş doyumu eksikliği ve tükenmişlik) etkilediği saptanmıştır. Anksiyete ve depresyon ile ilişkili olduğu saptanan psikososyal risk etmenleri ve ilişkileri dikkate alınarak yürütülecek olan araştırmalarda nedensellik, önleme ve koruma zemini sağlayabilir. KOPSOR-TR bir izlem aracı olarak kullanılabilir.
Özet (Çeviri)
In this study aimed to evaluate the relationship between the working life characteristics of nurses employed in hospitals, their exposure to psychosocial risk factors in the workplace, and their levels of anxiety and depression. The research was conducted as a cross-sectional study. The dependent variables, anxiety and depression, were measured using the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). The main independent variable, exposure to psychosocial risk factors, was assessed using the KOPSOR-TR tool. Other independent variables such as sociodemographic characteristics, habits, work life characteristics, and health status were examined using a data form developed by the researcher. Descriptive findings were presented using percentages, means (standard deviations), and medians. For data analysis, Pearson's chi-square test was used for univariate analyses, and logistic regression analysis was used for multivariate analyses. A p-value below 0.05 was considered statistically significant. Of the 282 nurses who met the inclusion criteria, 200 participated in the study (participation rate: 70.9%), and data from 11 individuals were excluded from the analysis due to being unsuitable. The prevalence of anxiety and depression was 40.7% and 54.5%, respectively. The most frequently reported psychosocial risk factors were cognitive demands, burnout, work pace, the need to hide emotions, lack of recognition, and lack of justice and respect. It was determined that the risk of anxiety and depression among nurses was influenced by sociodemographic characteristics (such as gender and household income), work life characteristics (such as employee's position within their unit and overtime status), and work-related psychosocial risks (including high work pace, quantitative demands, emotional demands, need to hide emotions, lack of development opportunities, lack of autonomy, meaningless work, lack of role clarity, role conflict, work-family conflict, lack of trust, lack of justice and respect, lack of job satisfaction, and burnout). The psychosocial risk factors identified as being associated with anxiety and depression, and their interrelations, may provide a basis for future research focused on causality, prevention, and protection. The KOPSOR-TR can be used as a monitoring tool.
Benzer Tezler
- Üniversite hastanesinde sağlık çalışanlarının iş güvenliği ve yaşam kalitesini etkileyen faktörler
Factors affecting the occupational safety and quality of life of healthcare workers in the university hospital
YELİZ GÖKÇEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Halk SağlığıYozgat Bozok Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VUGAR ALİ TÜRKSOY
- Hemşirelerin afet yönetiminde yetkinliklerinin incelenmesi: Bir üniversite hastanesi örneği
Investigation of nurses' competences in disaster management: A university hospital example
DİLANUR ÜNVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikHaliç ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA AZİZOĞLU
- Kadın doğum kliniklerinde çalışan hekim, hemşire ve ebelerin doğum şekli tercihleri, tercihlerin nedenleri ve bu tercihlerin nedenlerini etkileyen faktörlerin incelenmesi
Employee in gynecology clinics method of birth of physician, nurse and miss preferences, reasons for preferences and thisaffecting the reasons of preferences examination of factors
BÜŞRA ŞEVVAL DEDEÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikBaşkent ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE TAŞKIN
- Kronik böbrek hastalarının ruhsal durumlarının değerlendirilmesi
To review psycholojic state on chronic renal failure
ELİF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
HemşirelikHaliç ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM IŞIL
- Bir eğitim ve araştırma hastanesinde görev yapan hemşirelerin nezaket kavramına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi
Determining the opinions of the nurses working in an education and research hospital about civility
BEYHAN AYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİZE KARAHAN