Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı erişkinlerde duygu düzenlemesi ile problemli internet kullanımı/internet bağımlılığı arasındaki ilişki
The relationship between emotion regulation and problematic internet use/internet addiction in adults diagnosed with attention-deficit/hyperactivity disorder
- Tez No: 957097
- Danışmanlar: PROF. DR. MAKBULE ÇİĞDEM AYDEMİR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Erişkin psikiyatrisi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, internet bağımlılığı, duygu düzenleme, duygu düzenlemede güçlükler, Adult psychiatry, attention deficit hyperactivity disorder, internet addiction, emotion regulation, difficulties in emotion regulation
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Amaç: Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), belirtileri dikkat eksikliği ve hiperaktivite/dürtüsellikle sınırlı kalmayan ve çoğu hastada ömür boyu etkisini sürdüren nörogelişimsel bir bozukluktur. Son yıllarda internetin hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmesiyle internet kullanımının yol açabileceği işlevsel olmayan davranışlar ve bağımlılık çalışmalara fazlasıyla konu olmuştur. İnternet bağımlılığının DEHB belirtileri ile pozitif ilişkisi pek çok kez gösterilmiştir. Duygu düzenleme ise tanım konusunda üzerinde tam mutabakat olmasa da bireyin amaca yönelik davranış gösterebilmek adına duygularında değişiklik yapabilme becerisi olarak nitelendirilebilecek çok boyutlu bir yapıdır. Duygu düzenleme güçlüğünün DEHB tanılı bireylerde sık görüldüğü bilinmekle birlikte bu kavramı özellikle erişkin DEHB'nin temel belirtileri arasında gösteren araştırmacılar da mevcuttur. Duygu düzenleme güçlükleri de internet bağımlılığı ile hem adolesanlarda hem de erişkinlerde pozitif ilişkilendirilmiştir. Bu çalışmada DEHB tanılı erişkinlerde internet bağımlılığı düzeyini değerlendirmek ve DEHB-internet bağımlılığı ilişkisinde duygu düzenleme güçlüğünün aracılık rolünü araştırmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 60'ı DEHB tanılı ve 61'i sağlıklı olmak üzere toplam 121 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılarla DEHB tanısı durumunu doğrulamak için yarı yapılandırılmış klinik görüşme gerçekleştirildikten sonra Hamilton Depresyon Ölçeği (HAM-D), Hamilton Anksiyete Ölçeği (HAM-A), Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS), Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği (DDGÖ), Young İnternet Bağımlılık Ölçeği (YİBÖ) uygulanmıştır. Duygu düzenleme güçlüğünün DEHB-internet bağımlılığı ilişkisindeki rolü regresyon temelli aracılık analizi ile araştırılmıştır. Bulgular: DEHB grubunda HAM-A, HAM-D, ASRS, DDGÖ ve YİBÖ puanları daha yüksektir. ASRS ile DDGÖ arasında güçlü, ASRS ile YİBÖ arasında ise orta düzeyde pozitif ilişki saptanmıştır. DDGÖ ile YİBÖ puanları arasında da anlamlı pozitif bir ilişki vardır. Aracılık analizinde iki farklı model test edilmiştir. İlk modelde, DEHB belirtilerinin (ASRS puanı) internet bağımlılığı üzerindeki etkisinde duygu düzenleme güçlüğünün aracılık rolü bulunmamıştır. Ancak ikinci modelde, DEHB tanısının internet bağımlılığı üzerindeki etkisinde duygu düzenleme güçlüğü tam aracı rolü oynamıştır. Sonuç: DEHB tanılı erişkinlerde görülen yüksek internet bağımlılığı düzeyinde duygu düzenleme güçlüğü çok önemli bir faktördür. Tedavide duygu düzenleme becerilerinin güçlendirilmesi etkili bir seçenek olabilir.
Özet (Çeviri)
Aim: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a neurodevelopmental disorder that often persists throughout life and is not limited to symptoms of inattention and hyperactivity/impulsivity. In recent years, as the internet has become an integral part of daily life, problematic and excessive internet use has become a frequent subject of research. A positive relationship between ADHD symptoms and internet addiction has been consistently reported. Although there is no consensus on the exact definition, emotion regulation is generally described as a multifaceted ability to modify one's emotional state in a goal-directed manner. Emotion regulation difficulties are commonly observed in individuals with ADHD, and some researchers even propose them as a core feature, especially in adult ADHD. They have also been associated with internet addiction both in adolescents and adults. This study aimed to evaluate the level of internet addiction in adults with ADHD and to investigate whether emotion regulation difficulties mediate the relationship between ADHD and internet addiction. Materials and Methods: The study included 121 participants: 60 adults with ADHD and 61 healthy controls. All participants underwent a semi-structured clinical interview to confirm ADHD diagnosis. The Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D) and Hamilton Anxiety Rating Scale (HAM-A) are administered. Subsequently, participants completed the Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS), Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS), and Young Internet Addiction Test (YIAT). The mediating role of emotion dysregulation in the relationship between ADHD and internet addiction was analyzed using regression-based mediation analysis. Results: The ADHD group scored significantly higher on HAM-A, HAM-D, ASRS, DERS, and YIAT compared to the control group. There was a strong positive correlation between ASRS and DERS, and a moderate positive correlation between ASRS and YIAT. DERS and YIAT were also positively correlated. Two separate mediation models were tested. In the first model, emotion regulation difficulties did not mediate the effect of ADHD symptom severity (ASRS) on internet addiction. However, in the second model, emotion regulation difficulties fully mediated the effect of ADHD diagnosis on internet addiction. Conclusion: Emotion regulation difficulties appear to play a key role in the elevated levels of internet addiction observed in adults with ADHD. Strengthening emotion regulation skills may be an effective intervention strategy in this population.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı erişkinlerde yavaş bilişsel tempo semptomlarının depresif belirtiler ve duygu düzenleme güçlüğü ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of sluggish cognitive tempo symptoms with depressive symptoms and emotion regulation difficulties in adults diagnosed with attention deficit and hyperactivity disorder
CENGİZ GÖKCE
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN EMREM BEŞTEPE
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı erişkinlerde yeme bozukluğu belirtileri bilişsel esneklik ile ilişkili mi?
Are eating disorder symptoms associated with cognitive flexibility in adults diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder?
SELİN KARAKAYA ÇADIRCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRİYE ÖNCÜ ÇETİNKAYA
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunda duygu düzenleme güçlüğünün yeme tutumları ve yeme bozukluğu ile ilişkisi
The relationship between emotion regulation difficulty and eating attitudes and eating disorder in attention deficit hyperactivity disorder
TUĞBA YENİÇERİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER AKİL ÖZER
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı olan erişkinlerde emosyon regülasyonu ve agresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi
The association between emotion regulation and aggression in adults with attention deficit hyperactivity disorder
DEHA ONAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGUVAN TUĞBA ÖZEL KIZIL
- Erişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu zemininde gelişen ruhsal sorunlar ve yordayan faktörler: Bir karşılaştırma çalışması
Mental problems and predictive factors developing on the basis of adult attention deficit and hyperactivity disorder: A comparative study
FATMA KAYIM
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
PROF. DR. MUHAMMED AYAZ