Tip 2 diyabet hastalarında sağlık okuryazarlığı ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişki
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 957101
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HÜSEYİN ELBİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Tip 2 Diabetes Mellitus, Sağlık Okuryazarlığı, Sağlıklı Beslenme, Düşük Eğitim Seviyesi, İleri Yaş, Type 2 Diabetes Mellitus, Health Literacy, Healthy Nutrition, Low Level of Education, Old Age
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı Tip 2 DM tanılı hastalarda sağlık okuryazarlığı ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: Araştırmamız kesitsel tipte bir çalışmadır. Kula 3 No'lu Aile Sağlığı Merkezi'ne başvuruda bulunan Tip 2 DM tanılı 296 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırma verileri Aralık 2023 – Haziran 2024 tarihleri arasında toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak Tanıtıcı Bilgi Formu, Türkiye Sağlık Okuryazarlık Ölçeği-32 (TSOY-32) ve Üç Faktörlü Beslenme Anketi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %51'i kadın, %49'u erkek olup, yaş ortalamaları 61,36±9,79 yıldır. VKİ ortalamaları sınıf 1 obeziteyi destekleyecek şekilde 31,04±4,84 (kg/m2), DM hastalık süreleri ise ortalama 9,34±7,05 yıl olarak saptanmıştır. Hastaların TSOY-32 genel puan ortalaması 24,88±9,19 olarak tespit edilmiş, katılımcıların %53,0'ı yetersiz, %31,4'ü sorunlu-sınırlı, %13,2'si yeterli, %2,4'ü ise mükemmel sağlık okuryazarlığına sahip olduğu anlaşılmıştır. Çalışmamızda yaş arttıkça sağlık okuryazarlığının azaldığı, en düşük sağlık okuryazarlığın 65 yaş ve üzeri kişilerde olduğu görülmüştür. Ayrıca kadınların erkeklere göre, bekarların evlilere göre, ev hanımlarının ise çalışan ve emeklilere göre daha düşük sağlık okuryazarlığına sahip oldukları, beslenmesinde değişiklik yapmayanlar ile düzenli egzersiz yapmayanların da yine düşük sağlık okuryazarlık düzeyine sahip oldukları görülmüştür. Üç Faktörlü Beslenme Anketine göre ise ev hanımlarının“Açlığa duyarlılık”puanlarının, çalışanlara ve emeklilere göre daha düşük olduğu görülmüştür. Ayrıca VKİ (kg/m2) arttıkça,“Bilinçli kısıtlama”ve“Açlığa duyarlılık”puanlarının azaldığı anlaşılmıştır. Çalışmamıza katılan tip 2 diyabet hastalarının sağlık okuryazarlık düzeyi azaldıkça, Üç Faktörlü Beslenme Anketinin alt boyutları olan“Kontrolsüz yeme”,“Duygusal yeme”,“Bilinçli kısıtlama”ve“Açlığa duyarlılık”puanlarının arttığı görülmüştür. Sonuç: Çalışmamızda, tip 2 diyabetli hastalardan eğitim seviyesi düşük olanlarda, 65 yaş üzeri kişilerde, kadınlarda, bekarlarda, ev hanımlarında, beslenmesinde değişiklik yapmayanlarda ve düzenli egzersiz yapmayanlarda düşük sağlık okuryazarlık seviyesi olduğu ve bu gruplardaki kişilerin beslenme alışkanlıkları konusunda da yeterli bilgilerinin olmadığı görülmüştür. Bu nedenle hastaların sağlık okuryazarlığını arttırmak ve sağlıklı beslenme konusunda farkındalık oluşturmak için toplumun tüm kesimleri tarafından çaba gösterilmesi büyük önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study is to evaluate the relationship of healthliteracy with nutrition habits in the Type 2 DM diagnosed patients. Materials and Methods: Our research is a cross-sectional study. 196 Type 2 DM diagnosed patients, who had made an application to the Kula Family Medical Center Num: 3 has been included to this study. Research data were collected between the dates of December 2023-June 2024. An introductory information form, Turkish Health Literacy Scale-32 (THLS-32), The Three-Factor Eating Questionnaire-R18 (TFEQ-18) were used as data collection tools. Results: The 51% of the participants are woman, the 49% of the participants are man and their average of age is 61,36±9,79 years. The mean BMI was 31,04±4,84 (kg/m2) supporting class 1 obesity, the average duration of diabetes of the participants was 9,34±7,05 years. The Turkish Health Literacy Scale-32 general point of the patients has been found to be 24,88±9,19 and 53% of the patients are insufficient health literacy, 31,4% of the patients are problematic-restricted health literacy , 13,2% of the patients are adequate health literacy and 2,4% of the patients are having a excellent health literacy rate. In our study, it has been seen that when the age increases, the health literacy decreases and the lowest health literacy has been seen over 65 ages. Besides, it has been observed that woman have lower health literacy than men, single people have lower health literacy than married people, housewifes have lower health literacy rate than working and retired people, and those who do not make any changes in their nutrition habits and do not exercises regularly have also been found to lower health literacy levels. According to TFEQ-18 housewifes have lower“Hunger sensitivity”points rather than working and retired people. Additionally it has been shown that when the BMI increasing“Cognitive restraint”and“Hunger sensitivity”points are decreasing. It has been concluded that when the level of health literacy of the patients decreases,“Uncontrolled eating”,“Emotional eating”,“Cognitive restraint”and“Hunger sensitivity”TFEQ-18 points are increases. Conclusion: In our study, the patients who have lower education level, who are over 65 age, women's, singles, housewifes, the people who do not do any changes in their nutrition habits and who do not do regular exercises have low health literacy and the people who belong to these groups haven't got any sufficient information about the subject of nutrition habits. For this reason, to increase the health literacy and to create and awareness for healthy nutrition, making an effort by all of the parts of the society signifies a huge importance.
Benzer Tezler
- Tip 2 diabetes mellituslu hastaların sağlık okuryazarlık düzeyleri ile yeme davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between health literacy levels and eating behaviors of patients with type 2 diabetes mellitus
GAMZE CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK BÜYÜKKAYA BESEN
- Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme okuryazarlığı, sağlık kaygısı ve sağlıklı beslenme tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between nutritional literacy, health anxiety and healthy eating attitude in patients with Type 2 diabetes
ENGİN PEKOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Hemşirelikİnönü ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP PARLAR KILIÇ
- Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme okuryazarlığının yaşam kalitesi ve öznel zindelik ile ilişkisi
The relationship between nutrition literacy and quality of life and subjective vitality in patient with Type 2 diabetes
SARE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve Diyetetikİstanbul ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM İŞSEVER
- Tip 2 diabetes mellituslu yetişkin hastaların glisemik kontrol durumu ve ilişkili faktörler
Adult Type 2 diabetes mellitus patients' glycemic control status and related factors
ELİF SAMİYE BAYAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Halk SağlığıMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TOPUZOĞLU
- Tip 2 diyabetli yetişkinlerin sağlık okuryazarlığı ile hastalığa ilişkin sağlık inançları arasındaki ilişki
The relationship between health literacy of the adults with type 2 diabetes and their disease-related health beliefs
MÜRÜVVET DURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADİLE TÜMER