Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme okuryazarlığı, sağlık kaygısı ve sağlıklı beslenme tutumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between nutritional literacy, health anxiety and healthy eating attitude in patients with Type 2 diabetes
- Tez No: 960913
- Danışmanlar: PROF. DR. SERAP PARLAR KILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Beslenme okuryazarlığı, Sağlıklı beslenme tutumu, Sağlık kaygısı, Tip 2 diyabet, Hemşirelik, Nutrition literacy, Healthy eating attitude, Health anxiety, Type 2 diabetes, Nursing
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Amaç: Bu araştırmada, Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme okuryazarlığı, sağlık kaygısı ve sağlıklı beslenme tutumu arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlandı. Materyal ve metot: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte olan bu araştırma, Fırat Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Polikliniği'ne Aralık 2024-Nisan 2025 tarihleri arasında başvuran 259 Tip 2 diyabet tanılı bireyle yürütüldü. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu, Yetişkinlerde Beslenme Okuryazarlığı Değerlendirme Aracı, Sağlık Kaygısı Envanteri-Kısa Form ve Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programından yararlanıldı. Bulgular: Bu araştırmada katılımcıların beslenme okuryazarlığı, sağlık kaygısı ve sağlıklı beslenme tutumu puan ortalamaları sırasıyla; 24.07±5.12, 22.54±7.12 ve 66.90±9.19 olarak bulundu. Beslenme okuryazarlığı düzeyleri ile sağlıklı beslenme tutumu arasında pozitif yönlü, sağlık kaygısı düzeyleri ile sağlıklı beslenme tutumu arasında ise negatif yönlü anlamlı bir ilişki belirlendi (p0.05). Araştırmada hastaların genel beslenme bilgisi, besin grupları, okuduğunu anlama ve yorumlama davranışlarının yeterli düzeyde olduğu, %51'inin yüksek, %44'ünün orta ve %5'inin ideal düzeyde yüksek sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum sergilediği ve %76.1'inin yüksek sağlık kaygısına sahip olduğu belirlendi. Sonuç: Çalışma bulguları, Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme okuryazarlığı düzeylerinin yükseltilmesi ve sağlık kaygısı düzeylerinin azaltılması ile sağlıklı beslenme tutumlarının güçlendirilebileceğini göstermektedir. Kadınlar, eğitim ve gelir düzeyi düşük olanlar gibi gruplara yönelik, bireyselleştirilmiş ve kültürel olarak uygun beslenme eğitim programlarının geliştirilmesi önerilmektedir. Sağlık profesyonelleri, özellikle hemşireler, beslenme okuryazarlığını artıracak ve sağlık kaygısını azaltacak danışmanlık ve eğitim hizmetleri sunarak hastaların öz bakım ve yaşam kalitesi düzeylerini artırabilir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study was to examine the relationship between nutritional literacy, health anxiety and healthy eating attitude in patients with Type 2 diabetes. Material and method: This descriptive and correlational study was conducted with 259 individuals with Type 2 diabetes who applied to the Endocrinology and Metabolic Diseases Outpatient Clinic of Fırat University Hospital between December 2024 and April 2025. Data were collected by face-to-face interviews using the Personal Information Form, the Evaluation Instrument of Nutrition Literacy, The Health Anxiety Inventory–Short Form and Attitude Scale for Healthy Nutrition. SPSS 22.0 package program was used for data analysis. Results: In this study, the mean scores of participants' nutritional literacy, health anxiety and healthy eating attitude were 24.07±5.12, 22.54±7.12 and 66.90±9.19, respectively. There was a significant positive correlation between nutritional literacy levels and healthy eating attitude and a significant negative correlation between health anxiety levels and healthy eating attitude (p0.05). In the study, it was determined that the patients' general nutrition knowledge, food groups, reading comprehension and interpretation behaviors were at a sufficient level, 51% had high, 44% moderate and 5% ideally high attitudes towards healthy nutrition, and 76.1% had high health anxiety. Conclusion: The study findings suggest that healthy eating attitudes can be strengthened in patients with Type 2 diabetes by increasing their nutritional literacy levels and decreasing their health anxiety levels. It is recommended to develop individualized and culturally appropriate nutrition education programs for groups such as women and those with low education and income levels. Health professionals, especially nurses, can improve patients' self-care and quality of life by providing counseling and education services to increase nutritional literacy and reduce health anxiety.
Benzer Tezler
- Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme okuryazarlığının yaşam kalitesi ve öznel zindelik ile ilişkisi
The relationship between nutrition literacy and quality of life and subjective vitality in patient with Type 2 diabetes
SARE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Beslenme ve Diyetetikİstanbul ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM İŞSEVER
- Tip 2 diyabet hastalarında sağlık okuryazarlığı ile beslenme alışkanlıkları arasındaki ilişki
Başlık çevirisi yok
TOLGA IŞIKYER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiManisa Celal Bayar ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ELBİ
- Tip 2 diabetes mellituslu yetişkin hastaların glisemik kontrol durumu ve ilişkili faktörler
Adult Type 2 diabetes mellitus patients' glycemic control status and related factors
ELİF SAMİYE BAYAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Halk SağlığıMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TOPUZOĞLU
- Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme özelliklerinin cins, yaş, beden kütle indeksi ve diyabet parametreleri ile olan ilişkisi
Relations of nutritional properties to sex, age, body mass index and diabetes parameters in patients with TYPE 2 diabetes
İREM AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM SOYLUK SELÇUKBİRİCİK
- Tip 2 diyabetli hastalarda beslenme durumu, biyokimyasal bulgular ve sezgisel yeme arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between nutrition status, biochemical parameters and intuitive eating in patients with Type 2 diabetes
MERVE PAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Beslenme ve DiyetetikHaliç ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN HÜSREV HATEMİ