Aşırı işlenmiş besin tüketiminin tükürük hormonları, beden kütle indeksi ve aşırı besin isteğine etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of ultra-processed food consumption on salivary hormones, body mass index and food craving
- Tez No: 957549
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN MUTLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Psikoloji, Nutrition and Dietetics, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sağlık ve Teknoloji Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Aşırı işlenmiş besinler (AİB); gazlı içecekler, paketlenmiş atıştırmalıklar, işlenmiş et ürünleri ve hazır dondurulmuş yemekler gibi, büyük ölçüde gıdalardan türetilmiş maddeler ve katkı maddeleriyle üretilmiş ürünlerdir. Günümüzde AİB'ler besin kaynaklarına hakim hale gelmiştir. AİB'lerin sağlık üzerinde metabolik, kardiyovasküler, gastrointestinal ve psikolojik birtakım etkileri bulunmaktadır. Bu çalışmada; AİB tüketiminin tükürük hormonları, beden kütle endeksi (BKİ) ve aşırı besin isteği üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Veri toplama formu; sosyodemografik veri formu, 24 saatlik hatırlatma, besin tüketim sıklığı anketi, yeme arzusu ölçeği ve besin seçimi anketi bölümlerini içermektedir. Çalışmada kullanılan antropometrik yöntemler; boy ölçümü, ağırlık ölçümü, vücut kompozisyonu analizi ve bel çevresi ölçümü olarak belirlenmiştir. Tükürükteki insülin, ghrelin, leptin ve kortizol seviyeleri ticari ELİSA kitleri aracılığıyla saptanmıştır. Çalışma; 18-65 yaş aralığında 18'i kadın 18'i erkek olmak üzere 12'si normal kilolu, 11'i fazla kilolu ve 13'ü obez olan 36 katılımcı ile yürütülmüştür. AİB'lerin alınan enerjiye ortalama katkısının yüzde değerinin 21.8±18.8 olduğu belirlenmiştir. Günlük diyetle karbonhidrat alımı ve AİB yüzdeleri arasında pozitif korelasyon; lif, A vitamini ve C vitamini yüzdeleri arasında negatif korelasyon bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
Ultra-processed foods (UPFs) are products largely manufactured from substances derived from foods and various additives, such as carbonated beverages, packaged snacks, processed meat products, and ready-to-eat frozen meals. Today, UPFs have become dominant in the food supply. These foods have been associated with various metabolic, cardiovascular, gastrointestinal, and psychological health effects. The aim of this study is to investigate the effects of UPF consumption on salivary hormones, body mass index (BMI), and food craving. Data collection tool includes a sociodemographic data form, 24-hour dietary recall, food frequency questionnaire, food craving scale, and food choice questionnaire. Anthropometric methods used in the study were height measurement, body weight measurement, body composition analysis, and waist circumference measurement. Saliva samples were analyzed using ELISA kits for insulin, ghrelin, leptin, and cortisol hormones. The study was conducted with 36 participants (18 female, 18 male) aged 18–65 years, including 12 with normal weight, 11 overweight, and 13 with obesity. The mean percentage contribution of UPFs to total energy intake was found to be 21.8±18.8. A positive correlation was observed between UPF percentage and carbohydrate intake, while negative correlations were found with fiber, vitamin A, and vitamin C intake (p
Benzer Tezler
- Diyet inflamatuvar indeksi ve aşırı işlenmiş besin tüketiminin anne sütündeki pro-inflamatuvar sitokin seviyelerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of dietary inflammatory index and ultra processed food consumption on pro-inflammatory cytokine levels in breast milk
BETÜL YILDIRIM ÇAVAK
Doktora
Türkçe
2025
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Sağlık ve Teknoloji ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN MUTLU
- Üniversite öğrencilerinin aşırı işlenmiş besin tüketimleri ile uykululuk durumu ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between university students ultra processed food consumption with sleepiness and depression levels
FATMA DİLARA KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP ANDAÇ ÖZTÜRK
- Türkiye'de 18-64 yaş bireylerde plazma amino asit ve yağ asidi düzeyleri ile beslenme durumu arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik bir araştırma
A study of plasma amino acid and fatty acid levels in adults aged 18-64 years in Turkey and the relationship with nutrition status
BURCU AKSOY
Doktora
Türkçe
2016
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT TANJU BESLER
- Zonguldak Ana Sağlık Merkezi'ne başvuran gebe kadınların beslenme durumu
Başlık çevirisi yok
HİLAL KÜÇÜK
- Yetişkin bireylerde ultra işlenmiş besin tüketimi, vücut bileşimi ve kronotip arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Association between ultra processed food consumption, chronotype and body composition among adults
ŞEYMA ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikAnkara ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÖZFER ÖZÇELİK