Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon arasındaki ilişkide utanç, suçluluk ve algılanan sosyal desteğin aracı rolü
The mediating role of shame, guilt, and perceived social support in the relationship between childhood trauma and somatization
- Tez No: 957565
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EVİN AYDİN YÖNTEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Bu araştırmanın amacı, yetişkin bireylerde çocukluk çağı ve somatizasyon arasındaki ilişkide algılanan sosyal destek, sürekli utanç ve suçluluğun aracı rollerini incelemektir. Araştırmanın örneklemi, İstanbul'da yaşayan 18-65 yaş arasındaki 405 katılımcıdan (261 kadın, 144 erkek) oluşmaktadır. Bu araştırma, ilişkisel tarama modeline uygun olarak yürütülmüştür ve katılımcılar kolayda örnekleme yoluyla seçilmiştir. Katılımcılar“Google Forms”aracılığıyla ölçeklere ulaşmıştır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla Demografik Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travması Ölçeği (ÇÇTÖ-33), Belirti Tarama Listesi (SCL-90-R) (Somatizasyon Alt Ölçeği), Sürekli Utanç ve Suçluluk Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 27.0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testleri, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon analizleri ve Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) kullanılmıştır. Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Somatizasyon, sürekli utanç ve suçluluk duyguları ile pozitif yönlü orta düzeyde ve algılanan sosyal destek ile negatif yönlü zayıf düzeyde ilişkili bulunmuştur. Yapısal eşitlik modeli bulguları, travmanın somatizasyon üzerindeki etkisinin hem doğrudan hem de utanç ve suçluluk aracılığıyla dolaylı olarak gerçekleştiğini ortaya koymuştur. Ayrıca, sosyal desteğin doğrudan etkisi anlamlı bulunmamakla birlikte, dolaylı yollardan duygusal süreçler aracılığıyla somatizasyona etki edebileceği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mediating roles of perceived social support, trait shame, and guilt in the relationship between childhood trauma and somatization among adults. The sample consisted of 405 participants (261 women and 144 men) aged between 18 and 65 residing in Istanbul. The study was conducted using a correlational survey model, and participants were selected through convenience sampling. Data were collected via online forms (Google Forms), and the participants voluntarily completed the scales. The data collection tools included the Demographic Information Form, Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-33), Symptom Checklist (SCL-90-R) Somatization Subscale, Trait Shame and Guilt Scale, and the Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS). The data were analyzed using SPSS 27.0 software. Descriptive statistics, independent samples t-tests, one-way ANOVA, correlation analyses, and Structural Equation Modeling (SEM) were employed. A significant and positive relationship was observed between childhood trauma and somatization. Somatization was found to be moderately and positively correlated with trait shame and guilt, and weakly and negatively correlated with perceived social support. Structural equation modeling results indicated that the effect of trauma on somatization occurs both directly and indirectly through shame and guilt. Although the direct effect of perceived social support on somatization was not statistically significant, it may influence somatization indirectly through emotional processes.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travması, içselleştirilmiş utanç ve zihinselleştirmenin gerilim tipi baş ağrısı üzerindeki etkisi
The effect of childhood trauma, internalized shame and mentalization on tension type headache
KÜBRA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİzmir Tınaztepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMİLE GÜRDAL
- Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon arasındaki ilişkide aleksitimi ve duygusal şemaların aracı rolü
The mediator role of alexithymia and emotional schemas in the relationship between childhood traumas and somatization
ECE EZER
- Çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon arasındaki ilişkide öz şefkatin düzenleyici rolü
The moderator role of self-compassion in the relationship between childhood traumas and somatization
EDA NUR BİÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Rumeli ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET SAPANCI
- Çocukluk çağı travmaları ile somatizasyon arasındaki ilişkide stresle başa çıkma ve algılanan sosyal desteğin aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of coping with stress and perceived social support in the relationship between childhood trauma and somatization
ÖZGE SENA KOCACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM ŞENER
- Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ve somatizasyon arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü
The intermedi̇ary role of emotion regulatory difficulty in the relationship between childhood trauma and somatization in university students
EZGİ GÜNDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ARSLANTÜRK