Ankara'da bir aile hekimliği birimine kayıtlı 40-69 yaş aralığındaki kadın hastaların son iki yıllık mamografi sonuçları ve doktor önerisinin mamografi yaptırmaya etkisi
Mammography outcomes over a two-year period and the influence of physician recommendations on screening adherence among women aged 40–69 registered at a family medicine unit in Ankara
- Tez No: 957614
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL KASIM
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Amaç: Kanser, dünya genelinde olduğu gibi Türkiye'de de önemli bir halk sağlığı sorunu olup, bireysel ve toplumsal düzeyde ciddi bir yük oluşturmaktadır. Meme kanseri, kadınlarda en sık görülen malignite olup, aynı zamanda ikinci en sık mortalite nedenidir. Bu kanser türünün erken teşhisinde tarama programları kritik bir rol oynamaktadır ve birinci basamak sağlık hizmetlerinde aile hekimleri bu sürecin önemli bir parçasıdır. Ülkemizde meme, kolon ve serviks kanserlerine yönelik tarama programları öncelikle aile hekimleri ve sonrasında KETEM'ler ve ilişkili ileri araştırma merkezleri kanalıyla yürütülmektedir. Ancak ne yazık ki tarama programlarına uyum %25'lerin altında seyretmektedir. Bu sebeple yaptığımız bu çalışmada amacımız bir aile hekimliği birimi özelinde meme kanseri taramasına uyumu ve sonuçlarını tespit etmek ve doktor tavsiye ve yönlendirmesinin tarama oranına etkisini ölçmektir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, Ankara ili Etimesgut ilçesinde bulunan Etimesgut Türkkonut Osman Arıoğlu Eryaman 7 Nolu Aile Sağlığı Merkezi 0610086 Nolu birime kayıtlı, 40-69 yaş aralığında 785 kadın hasta değerlendirilmiş ve 05.09.2024-04.12.2024 tarihleri arasında yapılmıştır. Çalışmaya katılan tüm bireylere meme kanseri tarama programları hakkında bilgilendirme yapılmış, son iki yıl içerisinde mamografi çektirmiş olan hastalara ek bir girişimde bulunulmamış ancak onamları alınarak sonuçları değerlendirilmiştir. Diğer kişiler ilgili aile sağlığı merkezine çağrılarak kendilerine bu konuda bilgi verilmiş ve mamografi yaptırmak isteyenlerin randevuları alınarak Eryaman Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) aracılığıyla meme kanseri taramasına yönlendirilmiş ve mamografi çekimleri gerçekleştirilmiştir. Veriler uygun istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmamız 40-69 yaş aralığındaki kayıtlı 785 kadın hasta ile yapılmıştır. Bireylerin yaş ortalamasının 52,48±7,99 yıl olduğu belirlenmiştir. Mamografi durumlarına bakıldığında bireylerin %37,5'i (n=294) hiç yaptırmamış, %25,4'ü (n=199) çalışma öncesi yaptırmış, %35,8'i (n=282) çalışma esnasında yaptırmış, %1,3'ü (n=10) henüz randevusu gelmemiş veya çalışma sonrası randevusu olanlardır. Mamografi hiç yaptırmayan 294 bireyin 289'unda istemediği için yapılamamış, 5 hastanın 2'si emzirme, 1'i doktorun önermemesi, 2'si meme implantı nedeni ile mamografi taraması yaptıramamıştır. Mamografi sonuçlarına göre bireylerin 89'unda (%18,1) BIRADS 0, 340'ında (%69,2) BIRADS-1, 46'sında (%9,4) BIRADS-2, 14'ünde (%2,9) BIRADS-3, 2'sinde (%0,4) BIRADS-4 olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Çalışmamız, kısa süre zarfında olsa dahi hastaları doğru bilgilendirmenin ve yönlendirmenin meme kanseri tarama katılımını iki kattan fazla artırdığını ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hekimlerin meme kanseri farkındalığının artırılmasında, hastaların bilgilendirilmesinde ve taramaya yönlendirilmesinde etkin bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Hekimlerin hastalarına yeterli zaman ayırarak doğru bilgilendirme yapmaları ve taramalara katılımı teşvik etmeleri, erken tanı oranlarını yükselterek mortaliteyi azaltabilir ve bireylerin yaşam süresini önemli ölçüde uzatabilir.
Özet (Çeviri)
Objective: Cancer is a significant public health issue worldwide and in Turkey, imposing a substantial burden at both individual and societal levels. Breast cancer is the most common malignancy among women and the second leading cause of cancer-related mortality. Screening programs play a critical role in early detection of this type of cancer, and family physicians in primary care are an integral part of this process. In Turkey, screening programs for breast, colorectal, and cervical cancers are primarily conducted through family physicians, Cancer Early Diagnosis, Screening, and Training Centers (KETEM), and related advanced research centers. However, participation in these screening programs remains below 25%. Therefore, the aim of this study was to determine the adherence to breast cancer screening and its outcomes in a specific family medicine unit and to evaluate the impact of physician advice and guidance on screening rates. Materials and Methods: This study was conducted at Etimesgut Türkkonut Osman Arıoğlu Eryaman Family Health Center Unit No 0610086 in Etimesgut District, Ankara. It included 785 female patients aged 40–69 who were registered at the unit between September 5, 2024, and December 4, 2024. All participants were informed about breast cancer screening programs. No additional intervention was performed for those who had undergone mammography within the past two years; however, their results were reviewed after obtaining consent. Other individuals were invited to the family health center, informed about screening, and scheduled for mammography appointments. Those willing to participate were referred to the Eryaman Cancer Early Diagnosis, Screening, and Training Center (KETEM) for mammography. Data was analyzed using appropriate statistical methods. Results: The study included 785 female patients aged 40–69 years, with a mean age of 52,48±7,99 years. Regarding mammography, 37,5% (n=294) had never undergone the procedure, 25,4% (n=199) had undergone it before the study, 35,8% (n=282) underwent mammography during the study, and 1,3% (n=10) had scheduled appointments either after the study or for future dates. Among the 294 individuals who had never undergone mammography, 289 cited unwillingness as the reason, while five reported other reasons such as breastfeeding, lack of a doctor's recommendation, or having breast implants. Mammography results showed that 89 individuals (18,1%) were classified as BIRADS-0, 340 (69,2%) as BIRADS-1, 46 (9,4%) as BIRADS-2, 14 (2,9%) as BIRADS-3, and 2 (0,4%) as BIRADS-4. Conclusion: Our study demonstrated that even in a short period, accurate information and guidance significantly increased participation in breast cancer screening by more than twofold. These findings highlight the critical role of primary care physicians in raising awareness about breast cancer, educating patients, and guiding them toward screening. By dedicating sufficient time to inform patients and encouraging participation in screening programs, physicians can enhance early diagnosis rates, reduce mortality, and significantly extend patients' life expectancy.
Benzer Tezler
- Birinci basamakta yaşa bağlı makula dejenerasyonunu taramada amsler kareli kağıt testinin değerlendirilmesi
Evaluation of amsler grid test in screening age-related macular degeneration in primary health care
SEYYİDE AYŞENUR KUZUCU ÜŞÜMÜŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK AYPAK
- Ankara ili Keçiören ilçesinde Şevkat 1 Nolu Aile Sağlığı merkezinde bir aile hekimliği birimine kayıtlı 65 yaş ve üstü hastalarda polifarmasinin sosyodemografik olarak değerlendirilmesi ve kullanılan kardiyovasküler ilaçların stopp versiyon 2'ye uygunluğunun değerlendirilmesi
Sociodemographic evaluation of polypharmacy in patients aged 65 and older enrolled in a family medicine unit at the family health center no. 1 in Şevkat in Keçiören District of Ankara province and evaluation of the compliance of cardiovascular drugs used with stopp version 2
ŞEYDA AKÇAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYLİN BAYDAR ARTANTAŞ
- Ankara ili Çankaya ilçesinde bir aile sağlığı birimine kayıtlı 65 yaş ve üzeri nüfusta pnömokok aşılama hızını arttırmaya yönelik bir müdahale çalışması
An intervention study to increase the pneumococcal vaccination rate in the population aged 65 and over registered in a family health unit in Çankaya district, Ankara province
FATMA ÖZARSLAN
Doktora
Türkçe
2022
Halk SağlığıGazi ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NUR BARAN AKSAKAL
- 50 yaş üstü bireylerde yapılan eğitimin su tüketimi davranışına etkisi
The effect of training on water consumption behavior in individuals over the age of 50
TUĞBA ALKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN GÖRPELİOĞLU
- COVID-19 pandemisinin 65 yaş ve üzeri kişilerde depresyon durumu ve uyku kalitesi üzerine etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effects of the COVID-19 pandemic on depression status and sleep quality in people aged 65 and over
NERGİZ BOZKURT BAKAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU YENGİL TACİ