Okul öncesi dönem çocuklarının mizaçlarını ölçmeye yönelik ölçeğin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması
Development of a scale to measure the temperament of preschool children: A validity and reliability study
- Tez No: 957860
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZGÜL POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 182
Özet
Erken yaşlar (0-8 yaş), hayatın temelinin oluşturulduğu bir dönemdir. Bu okul öncesi dönem, çocuğun kişiliğinin ve diğer gelişim alanlarının en hızlı olduğu dönem olarak ifade edilmektedir. Erken çocukluk döneminde çocuğun gelişim alanları desteklenirken, var olan potansiyelini en üst seviyede kullanabilmesi amaçlanmaktadır. Bu potansiyeli en üst seviyede kullanabilmek, çocuğun çevresinin çocuğa verdiği destek ile yakından ilişkilidir. Çocuğun var olan potansiyelini en iyi şekilde destekleyebilmek için, kişilik özelliklerine dair bilgilerin değerlendirilmesi önem taşır. Çocuğun mizacına dair ipuçlarının değerlendirilmesi, onun bireysel özelliklerinin daha iyi anlaşılmasına ve kendisi olabilmesine zemin hazırlar. Bu araştırmanın amacı, 60-72 aylık okul öncesi dönem çocuklarının mizaçlarını ölçen bir ölçek geliştirmektir. Bu bağlamda çalışmanın hedefi ebeveyn ve öğretmen görüşlerinin alındığı aynı zamanda çocuğa sorulan sorular yoluyla çocuğu da kapsayan bir ölçek geliştirmek ve geçerlik-güvenirlik çalışması yapmaktır. Mizaç tespitinde çocuğun çevresinde bulunan paydaşların (öğretmen ve ebeveyn) ve çocuğun görüşlerinin alınarak analiz yapılması, çocuğun mizacına dair önemli yönleri yansıtmaya yardımcı olacaktır. Ölçek geliştirme sürecinde madde havuzu oluşturulmuş, uzman görüşleri alınmış ve uygulama aşamasına geçilmiştir. Araştırma iki örneklem grubu ile yürütülmüştür. Örneklem grubu bir okul öncesi kuruma devam eden 60-72 aylık 36 çocuk ile bu çocukların ebeveynleri ve öğretmenlerinden, örneklem grubu iki okul öncesi kuruma devam eden 60-72 aylık 543 çocuk ile bu çocukların ebeveynleri ve öğretmenlerinden oluşmaktadır. Ölçeğinin yapısını belirlemek için SPSS-25 paket programından yararlanılarak açımlayıcı faktör analizi ve geçerlik-güvenirlik analizleri yapılmıştır. Yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri sonucunda, geliştirilen mizaç ölçeğinin öğretmen, ebeveyn ve çocuk formlarının yapı geçerliliği ve iç tutarlılığı olduğu belirlenmiştir. Ölçekler arası korelasyon analizinde öğretmen ve ebeveyn değerlendirmeleri arasında anlamlı bir ilişki bulunurken, çocuk ölçeği ile diğer ölçekler arasında daha düşük düzeyde ilişki gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Early childhood (ages 0–8) is considered a period during which the foundations of life are established. This preschool period is described as the phase when the child's personality and other developmental domains progress most rapidly. Supporting developmental domains in early childhood aims to help the child make the most of their existing potential. This potential is closely related to the support provided by the child's environment. To best support the child's existing potential, it is important to consider information about their personality traits. Evaluating cues related to a child's temperament helps to better understand their individual characteristics and provides a foundation for enabling them to be themselves. The aim of this study is to develop a scale to measure the temperament of preschool children aged 60–72 months. In this context, the objective is to develop a scale that includes both parent and teacher perspectives, as well as questions directed to the child, and to conduct validity and reliability analyses. Including the perspectives of stakeholders in the child's environment (teachers and parents) along with the child's own views in the analysis can help reflect important aspects of the child's temperament. In the scale development process, an item pool was created, expert opinions were obtained, and the implementation phase was initiated. The research was carried out with two sample groups. The first sample consisted of 36 children aged 60–72 months, along with their parents and teachers. The second sample consisted of 543 children aged 60–72 months attending two preschool institutions, along with their parents and teachers. To determine the scale's structure, exploratory factor analysis and validity-reliability analyses were conducted using the SPSS-25 software package. As a result of these analyses, it was determined that the developed temperament scale possesses construct validity and internal consistency across the teacher, parent, and child forms. In the inter-scale correlation analysis, a significant relationship was found between teacher and parent assessments, while a lower level of correlation was observed between the child scale and the other scales.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönem çocuklarının akran zorbalığı farkındalıklarının geliştirilmesi ve zorbalık davranışlarının mizaçlarına uygun stratejilerle azaltılması üzerine: Bir eylem araştırması
Preschool children mproving peer bullying awareness and bullying behaviors on reducing them with strategies suitable for their temperament: An action research
HALİME UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA AKGÜL
- Okul öncesi dönem çocuklarının mizaçları ile akran ilişkileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The investigation of reletionship between the preschoolers' temperament and peer interaction
KÜBRA SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AHMETOĞLU
- Okul öncesi dönem 5 yaş çocuklarının mizaç özellikleri ile sosyal konumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The analysis of the relationship between the temperament and the social status of preschool students age 5
CEREN ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU ÖZDEMİR BECEREN
- Okul öncesi dönem çocuklarının mizaçları, bağlanma stilleri ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişki
The relationship between temperaments, attachment styles and emotion regulation skills of preschool children
ASLIHAN GÜLBİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASUMAN BİLBAY
- Okul öncesi dönem çocuklarının ebeveyn ilişkileri ile problem davranışları ve mizaçları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between parental relationships and problem behavior and temperament characteristics in preschool children
GİZEM AK ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR BAĞÇELİ KAHRAMAN