Meme kanseri olan kadınlarda sağlık okuryazarlığının anksiyete üzerine etkisi
The effect of health literacy on anxiety in women with breast cancer
- Tez No: 957931
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEHER YURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kent Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Anksiyete bireylerin ileride karşılaşabileceği olası tehditlere yönelik kaygı ve korku hissetmesidir. Anksiyete bozukluğu yaşayanlarda endişeli ve tekrarlayan olumsuz düşünceler sıklıkla görülmektedir (American Psychological Association, 2018). Kanser hastaları, hastalığın tanı konulması sürecinde, tedavi öncesinde ve sonrasında yüksek düzeyde korku ve kaygı hissedebilir. Yapılan araştırmada da meme kanseri tanısı alan bireylerde yaşanabilecek anksiyetenin acil tedavi edilmesi gerektiği ifade edilmiştir (Rogers ve Turner, 2011). Yapılan diğer araştırmalarda da meme kanseri tanısı alan kadınların %10'unda (Bilgili Yeğen, 2023), %38,4'ünde (Kamińska vd., 2015), %45'inde (Villar vd., 2017) anksiyete tespit edilmiştir. Diğer araştırmalarda da meme kanserli kadınlarda anksiyete prevelansının % 10,6 ile %77,5 arasında değiştiği tespit edilmiştir (Li vd., 2012; Yeh ve Lee, 2015). Yapılan araştırmalarda da görüldüğü gibi meme kanserli kadınlarda anksiyete görülme oranı oldukça yüksek olabilmektedir. Bu nedenle tedaviye yardımcı bir yaklaşım ve hastaların anksiyete seviyesinin düşürebilmesi için sağlık okuryazarlığının önemli olduğu düşünülmektedir. Kanserli hastalarda sınırlı sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip olan bireyler tedavi ve iyileşme sürecinde riskli görülmektedir (Housten vd., 2021). Kanserden korunma programlarına katılım, bilgi fazlalığı, sağlık okuryazarlığı ve inançlar gibi faktörlerden etkilenmektedir. Bazı inançlar, kanser riskini azaltmak veya tedavi şansını artırmak için yapılması gereken yaşam tarzı değişikliklerine ters düşmektedir. Kanser konusunda kaderci olan ve kanserin insan kontrolünde olmadığını düşünen kişiler, kanser taramasına daha az önem vermektedir (Fleary vd., 2019). Bu noktada sağlık okuryazarlığı kanser tarama sürecini de etkileyerek, erken tanı ve tedaviye imkân tanıyabilmektedir. Literatür bilgisinden yola çıkarak meme kanseri olan kadınlarda sağlık okuryazarlığının, anksiyete üzerine etkisi incelenerek olası durumlar tespit edilecektir. Ayrıca belirlenen demografik değişkenlere göre sağlık okuryazarlığı ve anksiyete düzeylerinin farklılaşma durumu incelenecektir
Özet (Çeviri)
Anxiety is the feeling of anxiety and fear of individuals about possible threats they may encounter in the future. Worrying and repetitive negative thoughts are frequently observed in those with anxiety disorders (American Psychological Association, 2018). Cancer patients may feel high levels of fear and anxiety during the diagnosis process, before and after treatment. In the study, it was stated that the anxiety that may be experienced in individuals diagnosed with breast cancer should be treated urgently (Rogers and Turner, 2011). In other studies, anxiety was detected in 10% (Bilgili Yeğen, 2023), 38.4% (Kamińska et al., 2015), and 45% (Villar et al., 2017) of women diagnosed with breast cancer. Other studies have found that the prevalence of anxiety in women with breast cancer varies between 10.6% and 77.5% (Li et al., 2012; Yeh and Lee, 2015). As seen in research, the incidence of anxiety in women with breast cancer can be quite high. For this reason, health literacy is thought to be important for a helpful approach to treatment and for reducing patients' anxiety levels. Individuals with limited health literacy levels in cancer patients are considered at risk during the treatment and recovery process (Housten et al., 2021). Participation in cancer prevention programs is affected by factors such as information abundance, health literacy and beliefs. Some beliefs run counter to the lifestyle changes that should be made to reduce the risk of cancer or increase the chances of cure. People who are fatalistic about cancer and think that cancer is not under human control attach less importance to cancer screening (Fleary et al., 2019). At this point, health literacy can also affect the cancer screening process and enable early diagnosis and treatment. Based on literature information, the effect of health literacy on anxiety in women with breast cancer will be examined and possible situations will be identified. In addition, the differentiation of health literacy and anxiety levels according to the determined demographic variables will be examined.
Benzer Tezler
- Meme kanseri metastazında eksozomal RNA'ların rolü
Role of exosomal RNA's in breast cancer metastasis
BANU CANDAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
OnkolojiPamukkale ÜniversitesiKanser Biyolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAMZE GÖKÖZ DOĞU
- 20 yaş üstü kadınlarda meme kanseri bilgi düzeyi ile sağlık okuryazarlığı ve genel sağlık düzeyi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between breast cancer knowledge level, health literacy and general health level in women over 20 years old
ESRA BİLGİLİ YEĞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKCAN BASAT
- Meme kanseri taramalarına katılımda psiko-bilişsel değişkenlerin etkisi: Hangi değişken daha belirleyici?
The effect of psycho-cognitive variables on participation in breast cancer screenings: Which variable is more decisive?
İREM GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık EğitimiSelçuk ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ TANYER
- Meme kanseri hastalarında nüks korkusunun sağlık okuryazarlığı ile ilişkisi
The relationship between fear of recurrence and health literacy in breast cancer patients
FURKAN KÖROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiHitit ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DERYA AKBIYIK
- Jinekolojik kanser taramalarına kişilerin katılımını etkileyen faktörler
Factors affecting participation in gynecological cancer screening
AYÇA TOSUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN DEMİRCİ