GRI 201 uyarınca sürdürülebilir ekonomik katma değerin dağılımı ile sürdürülebilir büyüme oranı arasındaki ilişki ve sürdürülebilirlik endeksinde yer alan işletmeler üzerinde bir uygulama
The relationship between the distribution of sustainable added value and sustainable growth rate according to GRI 201 and an application on enterprises included in the sustainability index
- Tez No: 957970
- Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ UMUT DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Gül Arslan Kurnaz, GRI 201 Uyarınca Sürdürülebilir Ekonomik Katma Değerin Dağılımı ile Sürdürülebilir Büyüme Oranı Arasındaki İlişki ve Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İşletmeler Üzerinde Bir Uygulama, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muhasebe Finansman Doktora Programı, 2025. Günümüzde gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için sürdürülebilirlik önemli hale gelmiştir. Sürdürülebilirlik işletmelerin sadece kâr odaklı olmalarından çıkıp, faaliyetlerinin sonuçlarını da üstlenmeleri gerekliliğini ifade etmektedir. Sürdürülebilirlik üç boyutta ele alınmaktadır. Çevresel, sosyal ve ekonomi konularını içermektedir. İşletmelerin faaliyetleri sonucu çevreye zarar vermemesi, çevresel olumsuz etkileri en az düzeye düşürmesi, bu kapsamda verimliliği ve büyümeyi artırmaları beklenmektedir. Sosyal olarak ise, çalışanlarının haklarını gözetme, insan hakları ihlallerini azaltma, faaliyet gösterilen bölgedeki yerli ve yerel halkların haklarını gözetme, azınlıkta olan halkların haklarını koruma, kadın-erkek eşitliğini gözetme, ayrımcılık yapmama vb. sayılabilmektedir. Ekonomi boyutu ise, faaliyetlerin sonucu oluşan ekonomik değerin yönetilmesi, vergi politikaları uyumu, yolsuzluk, rekabet etme ve ekonomik süreçlerin yönetimini içermektedir. İşletmelerin sürdürülebilir olmaları için paydaş katılımı ve paydaş onaylarının alınması önem arz etmektedir. İşletmelerin paydaşları, iç ve dış paydaşlar olarak ikiye ayrılmaktadır. Çalışanlar, ortaklar, hissedarlar, kilit yöneticiler iç paydaş iken; devlet, bankalar, yatırımcılar, kreditörler, yerel halklar, yerli halklar, sendikalar vb. dış paydaşları oluşturmaktadır. İşletme faaliyetlerinin sonuçlarının, paydaşlara doğru ve şeffaf bir şekilde iletilmesi ve doğru/etkili iletişimin kullanılması paydaş katılımının sağlanması açısından olmazsa olmazdır. İşletmeler faaliyetlerini sürdürürken ekonomik olarak da değer üretmektedirler. Ekonomik açıdan oluşan değerin paydaşlara dağılımı da şeffaf, dengeli ve adil olmalıdır. İnsan sermayesi, işletmelerin en önemli unsurlarındandır. Çalışanlara çok düşük ücretler verirken, işletme sahiplerinin yüksek düzeyde kâr payı alması işletmelerin sürdürülebilirliklerini tehlikeye atabilecektir. Tersi şekilde çalışanlara hakedilen ücretin çok yüksek düzeyde dağıtılması da işletmelerin sürdürülebilir büyümelerini tehlikeye düşürebilecektir. Sürdürülebilir büyüme için, ekonomik dağılım dengeleri korunmalıdır. Ekonomik performansı değerlendirirken, ekonomik katma değeri dağıtılan ve işletmede kalan olarak kategorize edeceğiz. İşletme de oluşan dönem net kârına, amortismanların ve gerçeğe uygun değer farklarının eklenmesi sonucunda bulunan değer işletme de bırakılan ekonomik değeri ifade edecektir. Öte yandan, çalışanlara sağlanan ücret, prim vb. menfaatler, devlete ödenen kurumlar vergisi, kreditörlere ödenen faiz vb. giderler, kilit yöneticilere ödenen maaş, pirim vb. menfaatler ile hissedarlara ödenen temettüler de dağıtılan ekonomik katma değeri oluşturacaktır. Bu çalışma için, sürdürülebilirlik endeksinde hisseleri işlem gören Türkiye'den 25 işletme ve Dünya FTSE4Good Sürdürülebilirlik Endeksinde hisseleri işlem gören 25 işletme seçilerek 2020,2021,2022, 2023 ve 2024 yıllarında dağıtılan ekonomik katma değer ve işletmede bırakılan ekonomik katma değerin oransal olarak farklılaşıp farklılaşmadığı analiz edilmiştir. Daha sonra, söz konusu işletmelerin aynı yıllar Higgins ve Du-pond analizi esas alınarak sürdürülebilir büyüme oranları hesaplanmıştır. Sürdürülebilir büyüme oranlarının esas alınmasının nedeni, işletmelerin elde etmiş oldukları kârların tamamen dağıtılması durumunda sürdürülebilirliklerinin tehlikeye düşecek olmasıdır. Aynı şekilde, işletmelerin işletmede bırakılan ekonomik katma değeri âtıl ve verimsiz kullanması, doğru olmayan yatırımlara yönlendirmeleri durumunda da sürdürülebilirlik açısından sıkıntı oluşacaktır. Bu nedenle, işletmede kalan ekonomik katma değer ile dağıtılan ekonomik katma değerin farklılaşmasının, sürdürülebilir büyüme oranına etkisi analiz edilmiştir. İşletmede kalan ekonomik katma değer, dağıtılan ekonomik katma değer ile sürdürülebilir büyüme oranının bağlantılı bilgi olması nedeni ile sürdürülebilirlik raporlarında bu bağlantının ve etkisinin gösterilmesi paydaş katılımı ve desteği açısından olumlu olacaktır.
Özet (Çeviri)
Gül Arslan Kurnaz, The Relationship Between the Distribution of Sustainable Added Value and Sustainable Growth Rate According to GRI 201 and an Application on Enterprises Included in the Sustainability Index, Başkent University, Institute of Social Sciences, Accounting and Finance PHD Program, 2025. The sustainability has become increasingly important nowadays in order to hand in a livable world to future generations. Sustainability means that enterprises stop being solely profit-oriented but also they must undertake the consequences of their activities. Sustainability means that enterprises stop being just solely profit-oriented, but also the necessity of facing the consequences of their activities. Sustainability is addressed in three dimensions. Sustainability is addressed in three dimensions and includes environmental, social and economic issues. While businesses increase their productivity and growth, they are expected not to harm the environment as a result of their activities or to minimize the damage they cause. Socially, issues such as protecting the rights of employees, reducing human rights violations, protecting the rights of natives and residents in the region where it operates, protecting the rights of minority peoples, ensuring gender equality, not discriminating, etc. can be listed. The economic dimension includes the management of processes such as managing the economic value generated as a result of activities, compliance with tax policies, combating corruption, and avoiding unfair competition. Stakeholder participation and obtaining their approval are important for businesses to be sustainable. Stakeholders of businesses are divided two as internal and external stakeholders. While employees, partners, shareholders, key managers are internal stakeholders, the state, banks, investors, creditors, residents, natives, unions, etc. constitute external stakeholders. It is essential for businesses to announce the results of their activities to stakeholders in an accurate and transparent manner and to communicate correctly/effectively in order to ensure and increase stakeholder participation. Businesses also produce economic value while continuing their activities. The distribution of the economic value to stakeholders should also be transparent, balanced and fair. Human capital is one of the most important elements of businesses. Paying employees very low wages while getting high profit shares by business owners may endanger the sustainability of the enterprises. Conversely, paying employees higher wages than they deserve may also endanger the sustainable growth of businesses. For sustainable growth, economic distribution balances should be achieved and maintained. We will categorize the economic added value as distributed and remaining in the business, while evaluating economic performance. The value found by adding depreciation and fair value differences to the net profit of the business for the period will represent the economic value left in the business. The value found by adding depreciation and fair value differences to the net profit of the business for the period will represent the economic value left in the business. For this study, 25 companies from Turkey whose shares are traded in the sustainability index and 25 companies whose shares are traded in the World FTSE4Good index were selected and analyzed to see whether the added value distributed and the added value left in the enterprise differed proportionally in 2020, 2021, 2022, 2023 and 2024. Then, sustainable growth rates of the enterprises in question were calculated based on Higgins and Du-pond analysis. The reason for taking sustainable growth rates as a basis is if the profits obtained by the enterprises are completely distributed, their sustainability will be jeopardized. Similarly, if enterprises use the economic added value left in the business idle and inefficiently and direct it to wrong investments, there will be a problem in terms of sustainability. Therefore, the effect of the differentiation between the economic added value remaining in the enterprise and the distributed economic added value on the sustainable growth rate was analyzed. Since the economic added value remaining in the enterprise, the distributed economic added value and the sustainable growth rate are related information, showing this connection and its impact in sustainability reports will be positive in terms of stakeholder participation and support
Benzer Tezler
- Konya kapalı havzası yerüstü su ve sedimentinde mikroplastikler, ilintili polisiklik aromatik hidrokarbonlar ve risk değerlendirmesi
Microplastics and associtated polycycylic aromatic hydrocarbons and risk assessment for surface water and sediment in Konya closed basin
MUHAMMED ULVİ
Doktora
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiNecmettin Erbakan ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SENAR AYDIN
- Güç sistemleri için arıza akım sınırlayıcı optimizasyonu
Fault current limiter optimization for power systems
FIRAT AKIN
Doktora
Türkçe
2025
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY ARIKAN
- Kırılganlık analizi ve modellemesi ile Büyük Menderes Havzası'nda, sektörel ve senaryo tabanlı ideal alan kullanım planlaması
Sectoral and scenario based optimal land use planning in Büyük Menderes Basin with vulnerability analysis and modelling
HAMID JAFARZADEH
Doktora
Türkçe
2024
Peyzaj MimarlığıÇukurova ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHA BERBEROĞLU
- Gelişmiş model kullanılan fv dizilerde meta sezgisel algoritmalar ile kısmi gölgelenme koşullarında mgnt optimizasyonunun gerçekleştirilmesi
Implementation of mgnt optimization in partial shading conditions with meta- heuristic algorithms in pv arrays using advanced model
KEZBAN KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiGazi ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DEMİRTAŞ
- Derin öğrenme ve boyut indirgeme destekli makine öğrenmesi yöntemleriyle böbrek tümörü tespiti
Kidney tumor detection using deep learning and dimensional reduction-assisted machine learning methods
MUSTAFA TEKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolÇankırı Karatekin ÜniversitesiElektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHA ETEM