Climate Change Adaptation (CCA) in Turkey's agriculture: farmers' social capital and agricultural institutions
Türkiye Tarımında İklim Değişikliğine Uyum (İDU): Üreticilerin sosyal sermayelerinin ve tarımsal kurumların rolü
- Tez No: 958463
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET İÇDUYGU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Sosyoloji, Uluslararası İlişkiler, Geography, Sociology, International Relations
- Anahtar Kelimeler: İklim değişikliği, (mal) adaptasyon, tarım, uyum stratejileri, bağlayan sosyal sermaye, köprü kuran-birleştiren sosyal sermaye, kırılganlık, iklim değişikliği yönetimi, resmî kurumlar, kurumsal uyum kapasitesi, sürdürülebilirlik, Climate change, (mal)adaptation, agriculture, adaptation strategies, bonding social capital, bridging-linking social capital, vulnerability, climate change governance, formal institutions, institutional adaptive capacity, sustainability
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Tarımla uğraşan nüfus grupları; gerek kuraklık, yükselen deniz suları, toprak tuzlanması, su kıtlığı gibi yavaş seyreden gerekse fırtına, sıcak hava dalgası, sel ve dolu gibi aniden baş gösteren iklim krizinin çok yönlü ve karmaşık etkileri karşısında olumsuz etkilenen grupların başında gelmektedir. Yaşam koşulları büyük ölçüde çevresel ve iklimsel faktörlere bağlı olduğu için ürünlerinde ve geçim kaynaklarında gittikçe artan kayıplar yaşamaktadırlar. İklim krizinin bu etkilerine uyum sağlayabilmek için tarımsal ve tarımsal olmayan faaliyetlerinde değişikliğe gitmekte, geçim ve yaşam koşullarını bu etkiler karşısında yeniden düzenlemektedirler. Üreticilerin iklim değişikliğine uyum/adaptasyon sağlama kapasiteleri ise, iklim değişikliği etkilerinin şiddeti ve sıklığı kadar mevcut sosyo-ekonomik, politik koşullara, altta yatan kırılganlık ve eşitsizliklere sıkı sıkıya bağlılık göstermektedir. Tarımda iklim değişikliğine uyum (İDU) üzerine mevcut çalışmalar, uyumun/adaptasyonun ekonomik veya yakın toplumsal boyutlarına yoğun bir şekilde odaklanırken daha derin toplumsal ilişki ve yapıya ilişkin yönleri çoğunlukla göz ardı edilmektedir. Bu eğilimler ışığında, disiplinlerarası bir perspektife dayanan bu tezin üç temel amacı bulunmaktadır. Öncelikle, çiftçilerin iklim değişikliği algıları ve temel uyum stratejilerine odaklanarak bu stratejilerin, üreticilerin uyum kapasitelerini ne ölçüde artırıp azalttığına ve üreticilerin iklim değişikliğine uyum-uyumsuzluk eğilimlerine cevap aramaktadır. İkinci olarak, bu ilk sorudan hareketle, çiftçilerin sosyal sermayesinin (bağlayan sosyal sermaye ve köprü kuran-birleştiren sosyal sermaye) uyum sağlama kapasitelerini ne ölçüde etkilediğine odaklanmaktadır. Üçüncü olarak, üreticilerin doğrudan temas halinde olduğu tarımsal kuruluşların iklim değişikliği karşısında uyum sağlama kapasitesini merkezine almaktadır. Çoğunlukla demografik-sosyo-ekonomik özelliklere dayanarak üreticilerin iklim değişikliğine uyum stratejilerini analiz eden ilgili literatürün kapsamını genişleterek, üreticilerin uyum-uyumsuzluk eğilimlerini, hem tarımsal kaynak ve yöntemlere dayanarak hem de çiftçilerin büyüklük indeksi (küçük-orta büyüklükte-büyük üretici) ve kırılganlık indeksi (az kırılgan-kırılgan-çok kırılgan) temelinde incelemektedir. Üreticilerin uyum kapasitesini artıran belli başlı uyum strateji ve kurumsal teşebbüsler dışında, bu çalışma; üreticilerin büyük çoğunluğunun, maladaptasyon ve başarılı adaptasyon döngüsünde, daha çok maladaptasyona yakın olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Bunun temel nedenleri arasında ise, iklim değişikliğin şiddetlenen etkileri, yetersiz kalan uyum kapasiteleri, tarihsel bağımlılıklar, kısmen etkili olan sosyal sermaye ve tarımsal kuruluşlar, inovatif, kapsayıcı ve sürdürülebilir iklim politikalarının eksikliği gelmektedir. Bu çalışma; iklim krizinin çeşitli etkileri altında olan ve temelde geçimi tarıma dayanan, Türkiye'den üç bölgede (Afyonkarahisar-Şuhut, Mersin-Erdemli ve Şanlıurfa-Eyyübiye) ve 2021-2023 yılları arasında yürütülen saha çalışmasından beslenmektedir. Bu doğrultuda, 111 üretici ile anket görüşmesi; 53 üretici ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme; tarımsal kuruluşlardan(ziraat odaları, il/ilçe tarım müdürlükleri, kooperatif, sulama birlikleri ve tohum-gübre-zirai ilaç bayii) 48 uzmanla anket ve 29 uzmanla yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Yöntemsel olarak, başlıca betimsel istatistikler, sütun oran testleri, lojistik regresyon, eleştirel-kıyaslamalı yaklaşım ve nitel analizleri kapsayan karma yöntemlere dayanmaktadır. Bu çalışma, kırsalda iklim değişikliğine uyum doğrultusunda bireysel-ilişkisel-kurumsal dinamikler üzerine mikro, meso ve makro seviyede yürütülen çalışmalardaki önemli boşlukları gidermenin yanı sıra, Türkiye bağlamında da bir ilk olma özelliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Agrarian populations bear the brunt of the multifaceted impacts of the climate crisis, including slow-onset events such as drought, rising sea levels, land salinization, and water scarcity, as well as rapid-onset events such as storms, heatwaves, floods, and hail. They increasingly experience losses in yields, income, and livelihoods because they are highly dependent on environmental and climatic conditions. They adjust their on-farm and off-farm activities to such climatic challenges. Likewise, their capacity to adapt to climate change tend to differ based on existing socio-economic, political conditions, underlying vulnerabilities, and inequalities in as much as on the severity and frequency of climate change impacts. However, existing studies on climate change adaptation (CCA) in agriculture tend to have a skewed emphasis on the economic or proximate social dimensions of adaptation, while more profound social, and sociological aspects remain to be less examined. In light of these tendencies, this dissertation, from an interdisciplinary perspective, has three primary purposes. First, it probes farmers' climate change perceptions, main adaptation strategies and the adaptive and maladaptive consequences of such adaptation measures. Second, building upon the former, it focuses on the role of farmers' social capital (bonding social capital vs. bridging-linking social capital) in increasing their adaptive capacity. Third, it seeks an answer to the adaptive capacity of intermediate agricultural institutions with which farmers are in direct contact. In doing so, it expands the widely used demographic-socio-economic determinants of adaptation strategies by adding farmers scale (small-scale, medium-scale and large-scale farmers), vulnerability index (less vulnerable-vulnerable and highly vulnerable ones) alongside agricultural sources and methods. Apart from certain adaptation strategies and institutional endeavours that increase farmers' adaptive capacity, this study overall reveals that the majority of the farmers analysed tends to be closer to the maladaptive end of the continuum between successful adaptation and maladaptation. Among the main reasons are exacerbating climate change effects, insufficient adaptive capacities, path dependencies, partially effective social capital and formal institutions, and a lack of innovative, inclusive, and sustainable climate policies. Thisstudy relies on an extensive fieldwork from 2021 to 2023 in three research areas from Turkey (Afyonkarahisar-Şuhut, Mersin-Erdemli and Şanlıurfa-Eyyübiye), each being reliant on agriculture and under various impacts of climate change. Primary data collected by the author consist of survey interviews with 111 farmers, semi-structured in-depth interviews with 53 farmers and 48 survey questionnaires and 29 semi-structured in-depth interviews with experts/officials from intermediate agricultural institutions. The latter comprise chambers of agriculture, district and provincial directorates of agriculture, agricultural cooperatives, irrigation associations, and seed-fertilizer-pesticide companies. Feeding on mixed method approach, it primarily utilizes descriptive statistics, column proportion tests, logistic regression, critical-comparative approach, and qualitative analysis. Likewise, apart from filling significant gaps in existing research on (mal)adaptive, relational, and institutional dynamics of research on climate change adaptation in agriculture at the micro-, meso-, and macro-levels, this study also represents the first endeavour in this direction within the context of Turkey.
Benzer Tezler
- Inclusiveness of planned relocations in the context of disaster risk reduction and climate change adaptation
Planlı yer değiştirmelerin afet riski azaltımı ve iklim değişikliğine uyum çerçevesindeki kapsayıcılığı
BÜŞRA BOZKURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Uluslararası İlişkilerYaşar ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEFNE GÜNAY
- İstanbul'da kentleşmenin iklim değişikliğine uyum çerçevesinde değerlendirilmesi
Evaluation of urbanization under the climate change adaptation framework in Istanbul
ALİYE CEREN ONUR
Doktora
Türkçe
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Climate change adaptation and injustice in informal settlements: The case of Ebo Town, the Gambia
Kayıt dışı yerleşim alanlarında iklim değişikliği uyum ve adaletsızlığı: Gambiya - Ebo Town örneğı
MOMODOU LAMIN JOOF
Doktora
İngilizce
2025
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN BALABAN
- Kalecik Karası bağ alanları için iklim değişikliği uyum eylem planı
Climate change adaptation action plan for viticultural areas of Kalecik Karası
NURAY ÇALTI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaAnkara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECLA TÜRKOĞLU
DR. MESUT DEMİRCAN