Kentsel coğrafya bağlamında sürdürülebilir akıllı çevre stratejileri: Antalya/Muratpaşa örneği
Sustainable smart environment strategies in the context of urban geography: The case of Antalya/Muratpaşa
- Tez No: 958664
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TAHSİN ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
Son yıllarda kentleşmenin hızla artması, doğal çevrenin dönüşümünü tetikleyerek çevresel sürdürülebilirliği tehdit etmekte; özellikle iklimsel risklerin yoğunlaştığı kentsel alanlarda, çevre sorunları karmaşık ve çok boyutlu bir hâl almaktadır.“Akıllı kent”kavramı bu sorunlara çözüm olarak öne sürülmekteyse de mevcut literatürde bu kavram çoğunlukla parçalı yaklaşımlar içerdiğinden stratejik düzeyde yeterince somutlaştırılamamaktadır. Özellikle“akıllı çevre”bileşenine dair uygulamaların yerel ölçekte nasıl tasarlanacağı ve hangi göstergelerle desteklenmesi gerektiği belirsizliğini korumaktadır. Bu bağlamda, Türkiye özelinde Muratpaşa ilçesi gibi hızla kentleşen alanlarda çevresel eşitsizlikleri azaltacak akıllı çözümlerin eksikliği hissedilmektedir. Bu tez çalışması,“akıllı çevre”kavramı çerçevesinde Muratpaşa ilçesinin çevresel durumunu analiz ederek yerel koşullara uygun ve uygulanabilir akıllı çevre projeleri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda iklim göstergeleri, arazi yüzey sıcaklıkları, yeşil alanların dağılımı, çevresel şikâyet yoğunlukları ve nüfus verileri gibi çok boyutlu çevresel veriler bir arada değerlendirilmiştir. Çalışmanın nihai hedefi, elde edilen bulgular ışığında hem bilimsel geçerliliği olan hem de yerel yönetim politikalarına entegre edilebilir çözüm önerileri sunmaktır. Araştırma betimsel ve ilişkisel analiz yaklaşımlarını temel alarak tasarlanmıştır. İklim göstergeleri, arazi kullanımı ve yüzey sıcaklığı gibi veriler CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) tabanlı mekânsal analiz teknikleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, Muratpaşa ilçesinde sıcaklık artışlarının sistematik ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu, özellikle kuzeydoğu mahallelerde kentsel ısı adası etkisinin giderek belirginleştiği tespit edilmiştir. Yeşil alanların mekânsal olarak eşitsiz dağıldığı, tarım arazilerinin ciddi oranda kayba uğradığı ve yapılaşmanın bu kaybın temel nedeni olduğu belirlenmiştir. Muratpaşa Belediyesi'nin çevre stratejilerinin genel olarak akıllı şehir ilkeleriyle uyumlu olduğu ancak uygulama düzeyinde daha bütüncül ve kapsayıcı projelere ihtiyaç duyulduğu anlaşılmıştır. Tüm bulgular doğrultusunda mahalle bazında ilçeye özgü ısı azaltımı ve mikroklimasını iyileştirmek, yeşil alan eksikliğini iyileştirmek, aşırı kentleşmeyi iyileştirmek, su yönetimi ve altyapı sorunlarını iyileştirmek ve atık sorununu iyileştirmek kategorilerinde çok boyutlu projeler önerilmiştir. Böylece çevresel sürdürülebilirliğin artırılması süreçlerine bilimsel bir katkı sunulması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
In recent years, the rapid increase in urbanization has triggered the transformation of the natural environment, threatening environmental sustainability; especially in urban areas where climatic risks are concentrated, environmental problems have become complex and multidimensional. Although the 'smart city' concept is proposed as a solution, it remains too fragmented in the literature to be strategically defined. How local 'smart environment' practices should be designed and supported remains unclear. In this context, there is a perceived lack of smart solutions that would reduce environmental inequalities in rapidly urbanizing areas such as the Muratpaşa district in Turkey. This dissertation aims to analyze the environmental situation of the Muratpaşa district within the framework of the“smart environment”concept and to develop locally appropriate and feasible smart environment projects. In this scope, multidimensional environmental data such as climate indicators, land surface temperatures, distribution of green spaces, intensity of environmental complaints, and population data have been evaluated together. The ultimate goal of the study is to propose scientifically valid and locally implementable solutions in light of the findings. The research was designed based on descriptive and relational analysis approaches. Data such as climate indicators, land use, and surface temperature were evaluated using GIS (Geographic Information Systems)-based spatial analysis techniques. As a result of the research, it was found that temperature increases in the Muratpaşa district are systematic and statistically significant, and that the urban heat island effect has become increasingly evident, particularly in the northeastern neighborhoods. It was determined that green spaces are spatially distributed unequally, agricultural lands have suffered significant loss, and construction is the main cause of this loss. It was observed that although Muratpaşa Municipality's environmental strategies are generally in line with smart city principles, there is a need for more holistic and inclusive projects at the implementation level. In line with all findings, multidimensional projects were proposed at the neighborhood level to reduce heat and improve microclimate, address the lack of green spaces, mitigate excessive urbanization, improve water management and infrastructure problems, and resolve waste issues specific to the district. Thus, the study aims to contribute scientifically to processes that enhance environmental sustainability.
Benzer Tezler
- Dijital ikiz teknolojisinin şehir planlama alanındaki uygulamaları: İstanbul Tarihi Yarımada Süleymaniye Bölgesi'nde kent silueti analizi
Applications of digital twin technology in urbanplanning: Investigation of the historical silhouette inthe Suleymaniye District through 3D modeling
SEVENAY UZUN ALTUNTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Uygulamaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADALET DERVİŞOĞLU
- Ekonomik coğrafya perspektifinde kümelenme esaslı bir yaklaşım: Konya kırsalı örneği
A cluster based approach in economic geography perspective: the case of Konya rural area
NURULLAH OSMANLI
Doktora
Türkçe
2023
CoğrafyaKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZER KARAKAYACI
- Sürdürülebilir şehirleşme bağlamında gıda güvencesi: Sakarya ili örneği
Food security in the context of sustainable urbanization: The case of Sakarya province
EMRULLAH CEYLAN
- Havza olgusu bağlamında İstanbul kara surlarına bakmak: Su ve yeşilin oluşturduğu düzeneğin korumadaki rolü
Evaluating Istanbul land walls along the phenomena of basin: The role of water and green in conservation
RAHİME HANDE CANBİLEN
- Ünye'de sürdürülebilir kentsel arazi kullanımı
Sustainable urban land use in Ünye
ALİ YAMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaÇankırı Karatekin ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BARIŞ TAŞ