Değerler eğitimi bağlamında Hacı Bektaşı Veli öğretileri ve bu öğretilerin ortaöğretim yaş gruplarında tanınırlığı
Hacı Bektaş Veli teachings in the context of values education and the recognition of these teachings in secondary education age groups
- Tez No: 958672
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MİHRİBAN ARTAN OK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Hacı Bektaş Veli Araştırma ve Uygulama Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 251
Özet
Değerler eğitimi hem ülkemizde hem de dünyada eğitim sistemleri için oldukça önemlidir. Saygı, sevgi, dürüstlük gibi temel değerlerin, çocuklara küçük yaşta öğretilmesi, onların kişilik gelişimini ve topluma uyumunu olumlu yönde etkilemektedir. Bu yüzden birçok ülke, eğitim politikalarında değerler eğitimine özel yer vermektedir. Birçok ülkede olduğu gibi bizim eğitim politikamızda da çocuklara değerleri sadece kavramsal olarak sunmak yerine; tarihimizde ve kültürümüzde bu değerleri toplumun her kesimine sevgi diliyle aktararak, hoşgörü ve birlik içinde bir toplum yapısı oluşturan büyük şahsiyetlerden ve onların yöntemlerinden yararlanarak aktarılması tercih edilmektedir. Bu şahsiyetlerden biri de yaşadığı döneme damgasını vurmuş, düşünce ve öğretileriyle hâlâ etkisini sürdüren Hacı Bektaş Veli'dir. Onun insan merkezli yaklaşımı ve değer temelli öğretileri, bugün gençlere değerler eğitimini aktarırken örnek alınması gereken güçlü bir kaynaktır. Bu sebeple araştırmamızın birinci amacı Hacı Bektaş Veli'ye isnat edilen altı eseri değerler eğitimi çerçevesinde inceleyerek, metinlerde hangi değerlere yer verildiğini ortaya koymak ve bu bağlamda hangi değerlere daha sık vurgu yapıldığını ve her bir değerin ne ölçüde işlendiğini belirlemektir. Araştırmanın ikinci amacı Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından hazırlanarak ortaöğretim kurumlarında okutulan Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ders kitaplarında, Hacı Bektaş Veli'nin hayatı ve öğretilerine ne ölçüde yer verildiğini ve bu konulara ne düzeyde vurgu yapıldığını tespit etmektir. Araştırmamızın üçüncü aşamasını ise Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı bir ortaöğretim kurumunda öğrenim görmekte olan öğrencilerle yapılan mülakatlar oluşturmaktadır. Bu görüşmeler aracılığıyla öğrencilerin Hacı Bektaş Veli hakkında ne kadar bilgi sahibi oldukları, onun eserleri ve öğretilerinden ne düzeyde haberdar oldukları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, bireylerin deneyim ve algılarını anlamaya yönelik nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş; verilerin sistematik biçimde çözümlenmesi amacıyla içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmamızda, Nevşehir ilinde Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı bir ortaöğretim kurumunda öğrenim görmekte olan, yaşları 15-17 arasında değişen kız ve erkek öğrencilerden oluşan toplam 15 öğrenciyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerle yapılan bu görüşmelerde, ele alınan konuya ilişkin daha derin ve nitelikli veriler elde etmek, aynı zamanda belirli bir çerçevede yanıtlar toplayabilmek amacıyla yarı yapılandırılmış görüşme tekniği tercih edilmiştir. Veriler, bu doğrultuda hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen yanıtlar, içerik analizi yöntemiyle sistematik biçimde çözümlenmiş ve tematik başlıklar altında değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmada, Hacı Bektaş Veli'ye isnat edilen altı eserde günümüz eğitim sisteminde öne çıkan 26 farklı değere sıklıkla yer verildiği ve bu değerler üzerinden bireylere yönelik öğütlerin sunulduğu belirlenmiştir. Bu değerlerin, Millî Eğitim sisteminin hedeflediği temel değerlerle büyük ölçüde benzerlik taşıdığı gözlemlenmiştir. Ancak ders kitaplarında bu değerlerin Hacı Bektaş Veli bağlamında yeterince ele alınmadığı; dolayısıyla öğrencilerin hem bu tarihî şahsiyeti tanıma hem de onun düşünsel mirasından haberdar olma konusunda sınırlı bilgiye sahip oldukları tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Values education is highly important for educational systems both in our country and around the world. Teaching fundamental values such as respect, love, and honesty to children at an early age positively influences their personality development and social adaptation. For this reason, many countries give special importance to values education in their educational policies. As in many other countries, our education policy also prefers to teach values not just as abstract concepts, but by drawing from historical and cultural figures who conveyed these values to all segments of society through a language of love and helped create a tolerant and united society. One such figure is Hacı Bektaş Veli, who left a significant mark on his era and whose ideas and teachings still resonate today. His human-centered approach and value-based teachings serve as a powerful source that should be taken as an example in conveying values education to the youth. Therefore, the first aim of our study is to examine six works attributed to Hacı Bektaş Veli within the framework of values education and to identify which values are emphasized in these texts. In this context, the study also aims to determine which values are highlighted more frequently and to what extent each value is addressed. The second objective of the study is to determine the extent to which Hacı Bektaş Veli's life and teachings are included and emphasized in secondary school textbooks prepared by the Ministry of National Education (MEB), specifically in History, Turkish Language and Literature, and Religious Culture and Ethics courses. The third part of our research consists of interviews conducted with students studying at a secondary school affiliated with the Ministry of National Education. Through these interviews, we attempted to determine how much students know about Hacı Bektaş Veli and to what extent they are aware of his works and teachings. In this study, a qualitative research approach was adopted to understand individuals' experiences and perceptions. In order to systematically analyze the data, the content analysis method was employed. Interviews were conducted with a total of 15 male and female students aged between 15 and 17, studying at a secondary school affiliated with the Ministry of National Education in the province of Nevşehir. A semi-structured interview technique was preferred in order to obtain more in-depth and high-quality data on the subject and to collect answers within a specific framework. The data were collected using a semi-structured interview form prepared for this purpose. The responses obtained were systematically analyzed using the content analysis method and evaluated under thematic categories. The research revealed that the six works of Hacı Bektaş Veli frequently reference 26 different values that are prominent in today's education system and offer advice to individuals based on these values. It was observed that these values largely align with the core values targeted by the national education system. However, it was also determined that these values are not sufficiently addressed in textbooks in the context of Hacı Bektaş Veli. As a result, students possess limited knowledge both about this historical figure and his intellectual legacy.
Benzer Tezler
- Bektaşiliğin edebiyata yansımaları ve Mecmu'a-i Eş'ar'ın incelemesi
Reflections of Bektashism on literature and the examination of Mecmu'a-i Eş'ar
HANDE YAREN KARACABEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AÇA
- Değerler eğitimi bağlamında Hacı Bektaş-ı Veli'nin eserlerinde yer alan eğitsel unsurlar
The educational elements in Hacı Bektaş-i Veli̇'s works in terms of the values education
HAKKI AKBALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESRİN FEYZİOĞLU
- Değerler eğitimi bağlamında Aytül Akal'ın çocuk romanları
Aytül Akal's children's novels in respect of values education
AHMET YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN YALAP
- Azerbaycan akademisyenlerinin coğrafya ders kitapları bağlamında türk dünyası vatandaşlığı ile ilgili görüşlerinin incelenmesi
An evaluation of Azerbaijani academicians' views on turkish world citizenship in the context of geography textbooks
FATMA KANTEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEYDAN
- 'Çıtır Çıtır Felsefe' adlı çocuk kitap serisinin kök değerler açısından incelenmesi
An investigation of the children's books series called Les Goûters Philo in terms of root values
MURAT TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEDAT AKTEPE