İslamofobi bağlamında Kur'an yakma olaylarının sosyolojik incelemesi: X Türk kullanıcıları örneği
Sociological analysis of qur'an burning events in the context of Islamophobia: The example of X Turkish users
- Tez No: 958745
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM BİRİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Religion, Political Science, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Günümüzde İslam, Batı medeniyeti ve değerlerine yönelik küresel bir tehdit olarak algılanmakta ve bu algı, İslamofobik olayların artışına zemin hazırlamaktadır. Dijital platformlar, bu olayların geniş kitlelere hızla ulaşmasında önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle Kur'an yakma eylemleri, sosyal medyada büyük yankı uyandırmakta, siyasal ve kültürel bağlamda yoğun şekilde tartışılmakta ve toplumsal hafızada önemli bir yer edinmektedir. Çalışmanın temel amacı, bu eylemlerin toplumsal algıya etkisini, bireyler arası etkileşimi ve ötekileştirme pratiklerini incelemektir. Bu kapsamda, tartışmaların yoğun yaşandığı ve gündelik tepkilerin hızlı bir şekilde dolaşıma girdiği X (eski adıyla Twitter) platformu, araştırma odağı olarak seçilmiştir. Çalışma, 27 Mayıs 2022 ile 25 Mart 2025 tarihleri arasında X'deki Kur'an yakma olaylarına ilişkin paylaşılan tweetleri nitel araştırma yöntemleriyle analiz etmektedir. Çalışmada Van Dijk'in Eleştirel Söylem Analizi ve tematik içerik analizi birlikte kullanılmış, tweet metinlerinin yanı sıra görsel ve videolu paylaşımlar da değerlendirilmiştir. Sonuçlar, İslamofobik eylemlere verilen tepkilerin söylemsel düzeyde çoğunlukla dini kimlik vurgusu, toplumsal dayanışma çağrıları ve Batı'ya yönelik eleştiriler etrafında şekillendiğini ortaya koymaktadır. Özellikle“biz”ve“öteki”ayrımı üzerinden kurulan söylemler dikkat çekmiş, Batı dünyası sıklıkla çifte standart ve İslam düşmanlığıyla eleştirilmiştir. Ayrıca, dijital platformlar Kur'an yakma eylemleri bağlamında yalnızca bireysel tepki değil, kolektif kimliğin güçlendirildiği bir dijital söylem alanı olarak öne çıkmıştır. Bu bağlamda dijital alanın yalnızca bir tepki mecrası olmadığı, aynı zamanda anlam üretimi ve toplumsal hafızanın inşa edildiği dinamik bir zemin olduğu ortaya konulmuştur. ANAHTAR KELİMELER: İslamofobi, İslam Karşıtlığı, Eleştirel Söylem Analizi, Yeni Medya, X Platformu.
Özet (Çeviri)
Today, Islam is perceived as a global threat to Western civilization and its values, and this perception lays the groundwork for the increase in Islamophobic incidents. Digital platforms play a significant role in the rapid dissemination of these incidents to large audiences. In particular, Qur'an burning events resonate widely on social media, are intensely discussed in political and cultural contexts, and occupy a significant place in collective memory. The primary purpose of this study is to examine the impact of these acts on social perception, interpersonal interaction, and practices of othering. In this context, the platform X (formerly known as Twitter), where debates are intensely experienced and daily reactions rapidly circulate, has been selected as the focus of the research. The study analyzes tweets shared on X related to Qur'an burning incidents between May 27, 2022, and March 25, 2025, using qualitative research methods. Van Dijk's Critical Discourse Analysis and thematic content analysis were employed together in the study, and visual and video-based posts were also evaluated in addition to tweet texts. The results reveal that reactions to Islamophobic acts at the discursive level predominantly revolve around emphasis on religious identity, calls for social solidarity, and criticisms directed at the West. Notably, discourses constructed through the distinction between“us”and“the other”stand out, with the Western world frequently criticized for double standards and hostility toward Islam. Moreover, digital platforms have emerged as a digital discourse arena where not only individual reactions but also collective identity are reinforced in the context of Qur'an burning acts. In this context, it is demonstrated that the digital sphere is not merely a medium of reaction but also a dynamic ground where meaning is produced and collective memory is constructed.
Benzer Tezler
- L'Islamophobie croissante en Europe
Avrupa'da yükselen İslam karşıtlığı
ONUR SEVİM
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP ARIKANLI
- DEAŞ ve itikad anlayışı
Understanding DEASH and itikad
ERSOY ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN AKTEPE
- İslamofobi bağlamında 28 Şubat süreci gazete manşetlerinin eleştirel söylem analizi
Critical discourse analysis of the newspaper headlines of the February 28 process in the context of Islamophobia
MUSTAFA ÖCAL
Doktora
Türkçe
2023
GazetecilikErciyes ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SENA KÖSEDAĞ
- Nesnellik ve İslamofobi bağlamında Batı'nın Orta Doğu'ya yaklaşımının analizi
Analysis of the approach of the west to the Middle East in the context of objectivity and İslamophobia
YILMAZ CABİR SAPARCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiBursa Uludağ ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAFER TAYYAR ARI
- Arap Baharı sonrası Almanya'ya yapılan göçlerde İslamofobi ve medyanın etkisi
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN AYTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Siyasal Bilimlerİstanbul Gelişim ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAHMAT ULLAH