Sinematografide peyzaj algısı ve mekân tasarımının Andrei Tarkovsky filmleri bağlamında incelenmesi
Examination of landscape perception and spatial design in cinematography within the context of Andrei Tarkovsky films
- Tez No: 959018
- Danışmanlar: PROF. DR. ASLI GÜNEŞ GÖLBEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Fine Arts, Architecture, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 173
Özet
Sinema, görsel anlatımın güçlü bir aracı olarak, peyzaj algısını ve mekân tasarımını etkileyici biçimde kullanan bir sanat dalıdır. Mekânsal ögeler, sahnelerde izleyiciye aktarılmak istenen duygunun yaratılmasında önemli bir rol oynar. Bu çalışmada, Andrei Tarkovsky'nin sinematografisi çerçevesinde Ivan'ın Çocukluğu (1962), Ayna (1975) ve Stalker/İz Sürücü (1979) filmleri inceleme konusu olarak seçilmiştir. Film sahnelerinde yer alan peyzaj ögelerini, peyzaj algısını ve mekânsal tasarımı doğru biçimde analiz edebilmek amacıyla; sinematografi ve mizansenin temel bileşenleri ile doğal unsurlar, görsel yapı, süre, sahne, plan, kamera açıları, mekân kullanımı, konu/öge ve ses kuşağı gibi konular temel alınmıştır. Ve bu konular en son peyzaj ve mekânın sinematografideki kullanımı ile dramaturjideki yeri başlığı altında değerlendirmeye katılmıştır. Bu bağlamda, konuya uygun olarak seçilen sahneler film çözümlemeleri yapılarak tablolar halinde incelenmiştir. Çalışma sonucunda Tarkovsky'nin, mekân ve peyzajı yalnızca estetik bir unsur ya da arka plan olarak değil; karakterlerin ruh hâllerini, içsel yolculuklarını ve hesaplaşmalarını, hafıza, rüya, hayal, geçmiş ve gelecek gibi zaman sıçramalarını da yansıtan, bilinçaltının dışavurumunu sağlayan şiirsel bir anlatım dili olarak kullandığı sonucuna varılmıştır. Mimari mekânlar kadar; bitkiler, su yüzeyleri, rüzgâr, su ve kuş sesleri gibi doğal unsurların da insanın evrenle, geçmişle ve kendisiyle kurduğu karmaşık ilişkiyi simgeleyecek şekilde mizansen içinde kurgulandığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Cinema, as a powerful medium of visual storytelling, is an art form that effectively utilizes landscape perception and spatial design. Spatial characteristics are employed to evoke emotions intended to be conveyed to the audience within scenes. In this study, within the framework of Andrei Tarkovsky's cinematography, Ivan's Childhood (1962), Mirror (1975), and Stalker (1979) have been selected as the main subjects of analysis. To accurately examine the landscape elements, perception of landscape, and spatial design present in the film scenes, the study considers key components of cinematography and mise-en-scène, including natural elements, visual structure, duration, scene, shot, camera angles, spatial usage, subject/object, and sound design. These components are ultimately evaluated under the broader categories of the cinematic use of landscape and space, and their dramaturgical functions. In this context, selected scenes are analyzed through detailed film breakdowns and presented in tabular format. As a result, it was concluded that Tarkovsky employs space and landscape not merely as aesthetic components or background settings, but as a poetic language that reflects the characters' emotional states, inner journeys, and confrontations, as well as temporal shifts such as memory, dreams, imagination, the past, and the future, thus serving as an expression of the subconscious. Alongside architectural spaces, natural elements such as plants, water surfaces, wind, and the sounds of water and birds are also deliberately composed within the mise-en-scène to symbolize the complex relationship between the individual, the universe, the past, and the self.
Benzer Tezler
- Geleceğin distopik kentsel mekânlarının sinematografik araçlar ile okunması
Reading dystopic urban spaces of the future with cinematographic tools
TUĞÇE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF SAĞLIK
- An Evaluation of townscape vocabulary as a design tool for shaping today's urban environments
Kentsel peyzaj/ kentsel seyir terminolojisinin günümüz kentsel mekanının şekillenmesinde bir tasarım aracı olarak değerlendirilmesi
NALAN ÖZKADİF
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BAYKAN GÜNAY
- Sinematografide sabit kadraj ve fotoğraf ilişkisinin karşılaştırmalı incelenmesi
A comparative study of fixed framing and its relationship with photography in cinematography
SAMİR KARAHODA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
PROF. DR. OZAN BİLGİSEREN
- Sinemada ışığın temel bileşenleri ve Roger Deakins sinematografisinde ışık kullanımı
The fundamental components of light in cinema and the use of light in Roger Deakins cinematography
HATİP KARABUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Radyo-TelevizyonIşık ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN BÜKER
- Sinematografla üretilen filmden telefonla üretilen filme: Dijitalleşmenin etkisiyle değişen sinema üretimi
From the film produced with cinematography to the movie produced by telephone: How digitalization is changing cinema production
KAMİL ATAKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMedya Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. KAĞAN OLGUNTÜRK