Erken dönem İslam düşüncesinde Dehrîlik tartışmaları
Dahriyyah debates in early Islamic thought
- Tez No: 959232
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZCAN TAŞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
İnsanlık tarih boyunca varlık âlemini anlamlandırmak ve açıklamak için çeşitli felsefî ve metafizik düşünceler geliştirmiştir. Bu düşüncelerden birisi de dehrîliktir. Dehrîlik, zaman ve maddenin ezelî olduğunu, evrenin varlık sebebinin kendi içsel sisteminden kaynaklandığını, savunan felsefî bir akımdır. Bu düşüncenin bilinebilen ilk örnekleri, Antik Yunan felsefesinde 'arche' tartışmalarında görülmektedir. İlk filozoflar evrenin özünü farklı maddelerde aramış, evrenin varlığını açıklamaya çalışmışlardır. İlerleyen dönemlerde ise daha sistematik düşünceler geliştirmişlerdir. Dehrî düşünce, İslâmiyet'ten önce Arap toplumu içerisinde de bulunmaktadır. Kur'an-ı Kerim, bu tür düşünceleri benimseyenlerin bulunduğunu ve bu yaklaşımlarının yanlış olduğunu belirtmektedir. Arap Müşriklerinin, İslâmiyet'i kabul ettikten sonra bu düşüncelerini terk ettikleri görülmektedir. Sonraki asırlarda ise İslâm coğrafyasının sınırlarının genişlemesi sonucu farklı inanç gruplarıyla karşılaşmaları ve yapılan tercüme faaliyetlerinin etkisiyle birlikte dehrî düşünce tekrar gündeme gelmiştir. İslâm dünyasında kitlesel anlamda geniş bir etkisi olmasa da“Dehrîyyûn”olarak isimlendirilen bir akım oluşmuştur. Klasik kelâm âlimleri tarafından düşünceleri eleştirilmiş ve bu süreçte önemli fikrî mücadeleler verilmiştir. İslâm dünyasında, zaman içerisinde dehrîliğin sınırları ilk anlamı ile kalmamış, her din dışı görüş ve yaklaşımı kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
Özet (Çeviri)
Throughout history, humanity has developed various philosophical and metaphysical ideas to make sense of and explain the world of existence. One of these ideas is“dahriyyah”Dahriyyah is a philosophical movement that argues that time and matter are eternal and that the reason for the existence of the universe originates from its own internal system. The first known examples of this idea can be seen in the“arche”debates in Ancient Greek philosophy. Early philosophers searched for the essence of the universe in different substances and tried to explain the existence of the universe. In later periods, they developed more systematic ideas.“Dehr”thought was also present in the Arab society before Islam. The Holy Qur'an states that there were those who adopted such ideas and that their approach was wrong. It is seen that the Arab polytheists abandoned these ideas after they accepted Islam. In the following centuries, as a result of the expansion of the borders of the Islamic geography, the“dehr”thought came to the agenda again with the effect of encounters with different belief groups and translation activities. Although it did not have a mass effect in the Islamic world, a movement called 'Dehrîyyûn' was formed. Their ideas were criticised by classical theological scholars and important intellectual struggles were waged in this process. In the Islamic world, over time, the boundaries of“dahriyyah”did not remain in its original meaning, but were expanded to include every non-religious view and approach.
Benzer Tezler
- Erken Dönem İslam düşüncesinde şer meselesi
The dilemma of evil at The Early Islamic peri̇od
BETÜL GİZEM ERSİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- Erken dönem İslam düşüncesinde siyasetin itikat üzerindeki etkisi
The effect of politics on faith in early Islamic thought
ENES KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULHAMİT SİNANOĞLU
- İslam düşüncesinde ilk kaderîler veya Mu'tezilî düşüncenin teşekkül süreci
The first qadaris in Islamic thought or the formation prosess of Mutazili thought
ŞEHMUS BAYLER
Doktora
Türkçe
2023
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERKOL
DOÇ. DR. METİN YILDIZ
- İslam düşüncesinde ilk muhalifler : Ma'bed el-Cühenî ve Gaylân ed-Dımeşkî
Başlık çevirisi yok
ABDULNASIR SÜT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinGazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİM MACİT
- İbn Hazm'ın düşüncesinde mantığın yeri
In İbn Hazm thought that position of logic
TAHA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
FelsefeYüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. SUPHİ ERDEM