Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının çevre kirliliği ve enerji tüketimi üzerine etkisi: Brıcs-tm ülkeleri üzerine ekonometrik bir analiz
The impact of foreign direct investment on environmental pollution and energy consumption: An econometric analysis on Brics-tm countries
- Tez No: 959531
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM ÇÜTÇÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, çevre kirliliği, enerji tüketimi, Foreign direct investment, environmental pollution, energy consumption
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Doğrudan yabancı sermaye yatırımları (DYY), ülkelerin ekonomik, sosyal, siyasal, çevresel ve enerji yapıları üzerinden oldukça etkilidir. Özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından düşünüldüğünde yabancı sermaye yatırımlarının en önemli bileşeni olan DYY, tasarruf yetersizliği, yatırım politikaları, ödemeler bilançosu gibi birçok makroekonomik değişken üzerinde stratejik bir öneme sahiptir. DYY'nin sosyo-ekonomik faktörler üzerinde yarattığı olumlu gelişmelerin yanında çevresel değişkenler üzerinde yarattığı olumsuzluklar ile enerji kaynaklarının tüketimindeki sorunları son yıllarda önemli bir tartışma konusudur. Çünkü DYY, kendi ülkelerinde bazı sanayi sektörlerinde üretim yapabilmesi için yüksek çevresel vergiler ve maliyetlere katlanmak zorundadır. Bunun önüne geçebilmek için DYY bu sektörlerde az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere yatırımı daha avantajlı görmektedir. Çalışmada bu sorun kapsamında, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının çevre kirliliği ve enerji tüketimi arasındaki ilişkisi incelenmektedir. Ülke örneklemi olarak gelişmekte olan ülkelerden BRICS-TM ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Türkiye ve Meksika) tercih edilmiştir. 1993-2020 dönemlerine ait yıllık verilerin kullanıldığı analizlerde, bağımlı değişken olarak DYSY belirlenirken, bağımsız değişken olarak ise çevre değişkeni kapsamında ekolojik ayak izi, enerji değişkeni olarak da yenilenebilir enerji yer almaktadır. Kontrol değişken olarak da enflasyon, GDP, ticari açıklık, kentleşme modele dâhil edilmiştir. Yeni nesil panel veri analizi tekniklerinin kullanıldığı çalışmada; değişkenler arasında yatay kesit bağımlılığı yakalanmış olup CIPS birim kök testine göre değişkenler I(I) seviyesinde durağan çıkmıştır. Durbin-Hausman eş bütünleşme testi sonuçlarına göre modele dâhil edilen değişkenler arasında uzun dönemli ilişki olduğu sonucuna ulaşılırken, Konya nedensellik testine göre bağımsız değişkenler ile DYY arasında farklı ülkelerde nedensellik ilişkisi olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre BRICS-TM ülke yöneticilerinin, çevre dostu ve sürdürülebilir yatırımlar yapan yabancı sermaye girişlerini teşvik etmek amacıyla vergi indirimleri, sübvansiyonlar ve diğer finansal teşvikler geliştirmesi gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Foreign direct investment (FDI) is highly influential on the economic, social, political, environmental and energy structures of countries. Especially for developing countries, FDI, which is the most important component of foreign capital investments, has a strategic importance on many macroeconomic variables such as inadequate savings, investment policies and balance of payments. In addition to the positive developments created by FDI on socio-economic factors, the negative effects of FDI on environmental variables and the problems in the consumption of energy resources have been an important topic of discussion in recent years. Because FDI has to bear high environmental taxes and costs in order to produce in some industrial sectors in their home countries. In order to avoid this, FDI considers it more advantageous to invest in underdeveloped and developing countries in these sectors. Within the scope of this problem, this study analyses the relationship between foreign direct investment, environmental pollution and energy consumption. BRICS-TM countries (Brazil, Russia, India, China, South Africa, South Africa, Turkey and Mexico) were preferred as the country sample. In the analyses using annual data for the period 1993-2020, FDI is determined as the dependent variable, while ecological footprint as an environmental variable and renewable energy as an energy variable are included as independent variables. Inflation, GDP, trade openness and urbanisation are included in the model as control variables. In the study where new generation panel data analysis techniques were used, horizontal cross-section dependence was detected between the variables and according to the CIPS unit root test, the variables were stationary at I (I) level. According to the results of the Durbin-Hausman co-integration test, there is a long-run relationship between the variables included in the model, while according to the Konya causality test, there is a causality relationship between independent variables and FDI in different countries. According to the results obtained, it is suggested that BRICS-TM country managers should develop tax reductions, subsidies and other financial incentives to encourage foreign capital inflows that make environmentally friendly and sustainable investments.
Benzer Tezler
- Gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının çevre üzerinde etkisi: Kirlilik sığınağı hipotezi çerçevesinde analizi
The effect of foreign direct investment on environment in developing countries: Analysis within the framework of pollution haven hypothesis
İSMAİL TAMBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT DARICI
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının çevresel bozulma üzerindeki etkisi
The effect of foreing direct investments on environmental degradation
SELİN ATİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriYıldız Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM KUTLU FURTUNA
- Doğrudan yabancı yatırımların çevre kirliliğine etkisi: OECD ülkeleri üzerine bir uygulama
The effect of foreign direct investments on environmental pollution: An application on OECD countries
ZEYNEP DEMİR
- Doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyüme ve karbon emisyonu: Yeşil ve kahverengi alan yatırımlarının etkisinin karşılaştırması
Foreign direct investments, economic growth and carbon emission: Comparison of the effect of greenfield and brownfield investments
DAVUT KAZAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiTrakya Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM OKUR DİNÇSOY
- Çevre kalitesinin sosyo-ekonomik belirleyicilerinin analizi
Analysis of socio-economic determinants of environmental quality
SELVİ YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2025
EkonomiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENVER GÜNAY