Türkiye'de ailenin karşılaştığı temel bir risk olarak boşanma
Divorce as a fundamental risk faced by the family in Turkey
- Tez No: 959562
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHAMMET FIRAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 62
Özet
Toplumsal yapının temel taşlarından biri olan aile, günümüzde daha karmaşık ve derinleşen risklerle yüzleşmektedir. Bireylerin sosyal, ekonomik ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılayan aile kurumu aynı zamanda toplumsal yapının sürekliliğinde de temel bir rol oynamaktadır. Ancak aile, çeşitli sosyal, ekonomik ve psikolojik etkenler nedeniyle zaman zaman ciddi risklerle karşı karşıya kalabilir. Bu risklerden biri de boşanmadır. Boşanma, bireyler ve aileler üzerinde derin etkileri olan ve toplumsal dinamikleri derinden etkileyen çok boyutlu bir risk unsuru haline gelmiştir. Boşanma oranlarındaki artış, doğurganlık seviyelerinin düşmesi, hane halkı büyüklüğünün küçülmesi ve tek ebeveynli ailelerin yaygınlaşması gibi demografik değişimleri de beraberinde getirmektedir. Bu dönüşüm, sadece sayısal verilerle sınırlı kalmayıp, aynı zamanda toplumsal yapının niteliğinde de köklü değişimlere işaret etmektedir. Çalışmada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri kullanılarak, yaş, eğitim düzeyi, gelir durumu, evlenme yaşı, kentleşme oranı, kadınların iş gücüne katılımı ve evlilik süresi gibi değişkenlerin boşanma riski üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Pandemi, doğal afetler ve dijitalleşme gibi kriz dönemleri, boşanma olgusundaki değişimi daha da hızlandırmıştır. Özellikle COVID-19 sürecinde yaşanan ev içi gerilimler, artan şiddet olayları, ekonomik belirsizlikler ve sosyal izolasyon, birçok evliliğin sonlanmasına zemin hazırlamıştır. 6 Şubat depremleri gibi büyük ölçekli afetler, toplumsal dayanışma mekanizmalarını zayıflatarak aile kurumunun daha savunmasız ve kırılgan bir yapıya bürünmesine neden olmuştur. Bununla birlikte, sosyal medyanın mahremiyeti aşındıran etkisi ve bireylerin beklentilerindeki farklılaşma da boşanma süreci üzerinde doğrudan belirleyici olmaktadır. Sonuçta boşanma süreci ve sonrasında ortaya çıkan sorunlar yalnızca eşleri değil, özellikle kadınlar, çocuklar ve düşük gelirli bireyler gibi toplumsal açıdan kırılgan grupları daha derin ve kalıcı biçimde etkilemektedir. Öte yandan boşanmanın demografik, ekonomik ve psikososyal boyutları birlikte ele alındığında, bireyden devlete kadar uzanan çok katmanlı bir risk alanı ortaya çıkmaktadır. Boşanma öncesi ve sonrası alınacak önlemler ve uygulanacak sosyal politikalar, etkilerinin en aza indirilmesine katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The family, a cornerstone of social structure, is facing increasingly complex and deepening risks today. The family institution, which meets the social, economic, and psychological needs of individuals, also plays a fundamental role in the continuity of social structure. However, families can occasionally face serious risks due to various social, economic, and psychological factors. One of these risks is divorce. Divorce has become a multifaceted risk factor that has profound effects on individuals and families and profoundly impacts social dynamics. It is accompanied by demographic changes such as rising divorce rates, falling fertility rates, shrinking household sizes, and the rise of single-parent families. This transformation is not limited to numerical data; it also points to fundamental changes in the nature of social structure. Using data from the Turkish Statistical Institute (TurkStat), the study analyzed the impact of variables such as age, education level, income status, age at marriage, urbanization rate, female labor force participation, and marriage duration on the risk of divorce. Crisis periods such as pandemics, natural disasters, and digitalization have further accelerated the change in the divorce phenomenon. Domestic tensions, increased violence, economic uncertainty, and social isolation, particularly during the COVID-19 pandemic, have paved the way for the dissolution of many marriages. Large-scale disasters like the February 6 earthquakes have weakened social solidarity mechanisms, making the family institution more vulnerable and fragile. Furthermore, the eroding privacy impact of social media and the shift in individual expectations are also direct determinants of the divorce process. Ultimately, the divorce process and its aftermath have a more profound and lasting impact not only on spouses but also on socially vulnerable groups, particularly women, children, and low-income individuals. Furthermore, when the demographic, economic, and psychosocial dimensions of divorce are considered together, a multilayered risk landscape extending from the individual to the state emerges. Precautions taken before and after divorce and social policies implemented will contribute to minimizing its impact.
Benzer Tezler
- The worst forms of child labor in Türkiye: Assessing progress using 2012 and 2019 child labor surveys
Türkiye'de çocuk işçiliğin en kötü biçimleri: 2012 ve 2019 çocuk işçi verileri ile ilerleme değerlendirmesi
BUSE BOZKURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL KAYAOĞLU YILMAZ
- Danimarka'da (Odense'de) yaşayan Türklerin ilköğretimde yaşadıkları eğitsel ve yönetsel sorunlar
The pedagogic and administrative problems that Turkish people come across in primary schools in Denmark (Odense)
ASLI DEVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. HASAN BASRİ GÜNDÜZ
- Sosyolojik olarak boşanma olgusu: Elazığ il örneklemi
Divorce phenomenon in terms of sociplogical view: Sample of Elazığ province
SEMRA ARZU ÖZÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SosyolojiFırat ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF CEMALETTİN ÇOPUROĞLU
- Osmanlı toplumunda evliliğin sona erdirilmesi (1839-1922)
Termination of marriage in the Ottoman society (1839-1922)
TUBA ÇINAR
- Türkiye'deki bir hane için tüm enerji ihtiyaçlarını karşılayabilecek sıfır emisyonlu şebekeden bağımsız hibrit enerji sisteminin uygulanabilirlik çalışması
Feasibility study of an off-grid hybrid energy system with zero emissions to meet all energy demands of a household in Turkey
GİRAY BATURAY ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiYalova ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SUNAY TÜRKDOĞAN