Farklı kabuklardan hazırlanan tanen biyotutkalının yonga levha üretiminde kullanılması ve performans özellikleri
Use of tannin-based bioadhesives prepared from different barks in particleboard production and performance properties
- Tez No: 959673
- Danışmanlar: PROF. DR. OKTAY GÖNÜLTAŞ, PROF. DR. MUALLA BALABAN UÇAR, PROF. DR. MAHMUT ALİ ERMEYDAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Odun kompozitlerinin üretimi esas olarak üre formaldehit (UF), fenol formaldehit (PF) ve melamin üre formaldehit (MUF) gibi petrokimyasal bazlı ve formaldehit içeren tutkallara dayanır ve bunlar belirli koşullar altında sağlık ve çevre için sorunlar oluşturabilir. Bu çalışmanın amacı, genel olarak yenilenebilir bir tanen bazlı tutkalların yonga levha üretiminde kullanım potansiyelini ortaya çıkarmaktır. Bu tez çalışmasında, biyobazlı tanen tutkalı üretimi yapılmıştır. Biyotutkal sentezinde kullanılan tanenler Kastamonu Entegre A.Ş'nin Balıkesir Fabrikası'nda ortaya çıkan endüstriyel atık kızılçam (Pinus brutia) kabuğu ve Bursa Karacabey Bölgesinde bulunan Endüstriyel Ağaç Tasarımı ve Ticaret A.Ş'nin (ENAT) hammadde deposundaki atık sahil çamı (Pinus pinaster) kabuklarından elde edilmiştir. Kabuk örneklerinden tanen ekstraksiyonu için sıcak su, sodyum sülfit+sodyum karbonat, üre ve boraks çözeltileri ile belirlenen oranlarda ekstraksiyon çalışmaları yapılmıştır. Daha sonra elde edilen sulu tanen çözeltilerinde stiasny sayısı ve tanen verim değerleri belirlenmiş, %40'lık tanen çözeltilerinin tanen katı maddesi, viskozite, pH ve yoğunluk gibi özellikleri ortaya konulmuştur. Sonraki aşamada kızılçam ve sahil çamı taneni kullanarak biyotutkal üretimleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen biyotutkalın özelliklerini ortaya koymak için tutkal katı maddesi, jel zamanı, viskozite, pH ve yoğunluk değerleri belirlenmiştir. Biyotutkal örneklerinde yapısal karakterizasyon amacıyla FTIR analizi, termal stabilite özelliklerinin belirlenebilmesi için Termogravimetrik Analiz (TGA) ve kürlenme prosesini aydınlatmak için Difransiyel Taramalı Kalorimetre Cihazı (DSC) kullanılmıştır. Buna ek olarak karakterizasyon amacıyla biyotutkallarda yüzey gerilimi ve yapışma performans özellikleri lap shear testi ile belirlenmiştir. Bunların yanında toz tanen ve kürlenmiş biyotutkal örneklerinde kristalografik özelliklerini belirlemek amacıyla XRD analizleri yapılmıştır. Kabuk sulu tanen çözeltilerinde yapılan tanen verim değelerinde en yüksek verim %23,72 ile kızılçam sodyum sülfit ekstraksiyonunda, en düşük verim değeri ise 6,11 ile sahil çamı örneğinin su ekstraksiyonunda belirlenmiştir. Stiasny sayısı değerlerinde ise en yüksek %107,65 ile kızılçam üre tanen çözeltisinde belirlenmiş iken, en düşük ise %74,12 ile kızılçam sülfit tanen çözeltisinde belirlenmiştir. Biyotutkal özellikleri belirlendikten sonra her biyotutkal örneği ile kalınlığı 16 mm olan 640 kg/m3 yoğunluklu yonga levha üretimi yapılmıştır. Üretilen levhaların fiziksel ve mekanik özellikleri belirlenmiştir. Aynı zamanda levhalarda formaldehit emisyon değeri, temas açısı, biyotutkal ahşap yüzey etkileşimi için ışık mikroskobu (LM) ile görüntüleme, mikroyapısal karakterizasyon amacıyla taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile görüntüleme ve son olarak levha örneklerinin yanma dayanım değerleri ortaya konulmuştur. Test sonuçları incelendiğinde kızılçam ve sahil çamı biyotutkalları ile üretilen levhalara ait rutubet değerleri en yüksek kızılçam sülfit biyotutkalı (KSB) ile üretilen levhalarda belirlenmiş iken, en düşük değer ise sahil çamı üre biyotutkalı (SÜB) ile üretilen levhalarda bulunmuştur. Genel olarak üç tabakalı yonga levha standartlarında verilen rutubet değelerini biyotutkallardan sadece SÜB ile üretilen levhalar sağlamış iken, ona en yakın ise kızılçam üre biyotutkalı (KÜB) ile üretilen levhalarda belirlenmiştir. Tüm biyotutkallar ile üretilen levhalarda su alma oranları standart değerlerini karşılarken, kalınlık artımı (2 saat şişme) değerlerinde ise KÜB ve sahil çamı sülfit biyotutkalı (SSB) ile üretilen levhalar hariç diğer levhalarda yüksek değerler elde edilmiştir. Levhaların yoğunluk dağılımları incelendiğinde gruplar arasında istatistiksel bir fark bulunamamıştır. Mekanik test sonuçlarına göre eğilme direnci ve elastikiyet modülü değerleri arasındaki ilişkide, UF'ye en yakın değerler KÜB levha örneğinde bulunmuştur. Yüzey sağlamlığı değerleri üzerine etkisinde ise en yüksek değer KÜB levha örneğinde belirlenmiştir. Çekme direnci değerlerinde, kontrol grubu UF'ye en yakın sonuç KÜB ile üretilen levhalarda ortaya konulmuş iken, KÜB'den sonra en yüksek değerler sırası ile SSB, SÜB, KSB ve KB levha örneklerinde bulunmuştur. Levhalarda formaldehit emisyonu tüm biyotutkallarda düşük (iyi) sonuçlar verirken, ticari UF'de en yüksek (kötü) formaldehit emisyon değerleri görülmüştür. Bunlara ek olarak levhalarda temas açısı, ışık mikroskobu ile görüntüleme, SEM ve yanma dayanımı gibi çalışmalarda yapılmıştır. Temas açısı test sonuçlarına göre en yüksek temas açısı UF'den sonra KÜB örneğinde bulunmuştur. Işık mikroskobu ile görüntüleme ve SEM analiz sonuçlarına göre UF ile birlikte KÜB ve SSB örnekleri ile üretilen levhalarda daha iyi penetrasyon özelliklerinin görüldüğü ortaya konulmuştur. Yanma dayanımı sonuçlarına göre alev yüksekliği tüm biyotutkallar ile üretilen levhalarda UF'ye göre daha düşük bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The production of wood composites is mainly based on petrochemical-based and formaldehyde-containing adhesives such as urea formaldehyde (UF), phenol formaldehyde (PF) and melamine urea formaldehyde (MUF), which may pose health and environmental problems under certain conditions. The aim of this study is to reveal the effect of a renewable tannin-based adhesives on the potential values for particleboard production. In this PhD dissertation, the production of bio-based tannin adhesive has been carried out. The tannins used in the synthesis of bioadhesive were obtained from industrial waste red pine (Pinus brutia) bark emerged from Kastamonu Integrated Wood Industry and Trade Inc. in Balıkesir and waste maritime pine (Pinus pinaster) bark in the raw material warehouse of Industrial Timber Design and Trade Inc. (ENAT) located in Bursa Karacabey Region. For tannin extraction from the bark samples, the extraction studies were carried out with hot water, sodium sulfite+sodium carbonate, urea and borax solutions at the determined ratios. Afterwards, the properties of 40% tannin solutions such as tannin solid content, viscosity, pH and density were revealed by determining the styasny and yield values in the obtained aqueous tannin solutions. In the next stage, bioadhesive production was carried out using red pine and maritime pine tannin. In order to reveal the properties of the obtained bioadhesive, the solid, gel time, viscosity, pH and density values of the glue were determined, structural characterization of the bioglue samples was performed using FTIR analysis, and their thermal decomposition was used through Thermogravimetric Analysis (TGA) and Differential Scanning Calorimeter (DSC) was used to elucidate curing process. In addition, surface tension and adhesion test (lap shear) values were determined in the glues. At the same time, XRD analyzes were performed on powdered tannin solutions and tannin bioadhesives. In tannin yield values in bark aqueous tannin solutions, the highest yield was determined in the sodium sulfite extraction of red pine with 23,72%, while the lowest yield value was determined in samples extracted with maritime pine water with 6.11. In terms of Stiasny number values, the highest was determined as 107,65% in red pine urea tannin solution, while the lowest was determined as 74,12% in red pine sulfide tannin solution. After identifying the bioadhesive properties, particle board production with a thickness of 16 mm and a density of 640 kg/m3 was carried out with each bioadhesive sample. The physical and mechanical properties of the obtained particle boards were identified. Additionally, formaldehyde emission value on the particle boards, contact angle, bioadhesive-wood surface interaction imaging with light microscope (LM), microstructural characterization using scanning electron microscopy (SEM) and finally the fire resistance values of the boards samples were determined. When the test results were examined, the highest moisture content values of the boards produced with red pine and maritimepine bioadhesive were determined in the boards produced with red pine sulfide bioadhesive (KSB), whereas the lowest value was determined in the boards produced with maritime pine urea bioadhesive (SÜB). In general, the moisture values given in the three-layer particle board standards were provided only by the boards produced with maritime pine urea bioadhesive (SÜB) from bioadhesive, while the closest values were identified in the boards produced with red pine urea bioadhesive (KÜB). All the boards produced with bioadhesives meet the standard values for water absorption rates, while in terms of thickness swelling (2 hour) high values were obtained in boards produced with adhesives other than KÜB and maritime pine sulfite bioadhesive (SSB). No statistical difference was found on the density distributions of the boards. According to the mechanical tests results, the values closest to UF were found in the case of KÜB boards in the relationship between bending resistance and elasticity modulus in bending. The highest value in terms of the effect on surface strength is also observed in the KÜB sample. With regard to tensile strength values, the control group showed results closest to UF in the boards produced with KÜB, while the highest values after KÜB were found in the SSB, SÜB, KSB and KB boards samples, respectively. Whereas formaldehyde emission in the boards gave low (good) results in all bioadhesives, the highest (bad) formaldehyde emission values were seen in commercial UF. In addition to these, studies such as contact angle, light microscopy imaging, SEM, and fire resistance were also conducted. With a view to the contact angle test result, the highest contact angle was found in the KÜB sample, following UF. The light microscopy imaging and SEM analysis results demonstrated that the boards produced with KÜB and SSB samples, along with UF, indicated better penetration properties. Based on the fire resistance results, the flame height was found to be lower in the boards produced with all bioadhesives compared to UF.
Benzer Tezler
- Yabani kiraz (Prunus avium L.) ağacının odun ve kabuklarının kimyasal karakterizasyonu ile kabuklardan elde edilen tanenin değerlendirilme olanakları
Determination of wood and bark chemical characterization of wild cherry (Prunus avium L.) and evaluation possibility of tannin obtained from bark
CİHANGİR DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Deri MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ÖZDEMİR
- Türk fındığı' nın (Corylus colurna L.) odun ve kabuklarının kimyasal bileşimlerinin belirlenmesi ve çeşitli ekstraksiyon metodları ile kabuklarından elde edilen tanen'in değerlendirilmesi
Determination of wood and bark chemical composition of Turkish hazelnut (Corylus colurna L.) and evaluation of tannin extracted from bark with various methods
FATİH BAŞTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Deri MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ÖZDEMİR
- Bazı Citrus L. türlerinin meme tümörü üzerindeki In Vitro ve In Vivo etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of In Vitro and In Vivo effects of some Citrus L. species on breast tumor
ÖMER FARUK YAKINCI
Doktora
Türkçe
2024
Eczacılık ve FarmakolojiGazi ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK SÜNTAR
- Duyarlılık analizi kullanılarak kabuk yapıların şekil optimizasyonu
Shape optimization of shell structures by sensitivity analysis
HABİB UYSAL
Doktora
Türkçe
2002
İnşaat MühendisliğiAtatürk Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RÜSTEM GÜL
PROF.DR. ÜMİT UZMAN
- Kazıklı radye temellerde optimum tasarım kriterlerinin incelenmesi
The Study of the optimum design criteria in piled field raft foundations
FATİH SAVAŞ KADIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN TOĞROL