Komşuluk ilişkileri ve aidiyet olgusunun yarı özel alanlar çerçevesinde incelenmesi
Analyzing neighborhood relations and the phenomenon of belonging within the context of semi-private spaces
- Tez No: 960038
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN ÇOLPAN ERKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Mekan Organizasyonu ve Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Son yıllarda artan yapılaşma yoğunluğu, nüfus hareketliliği ve mekânsal dönüşüm dinamikleri, özellikle kentsel doku içerisinde yer alan kamusal alanların niceliksel ve niteliksel olarak azalmasına yol açmaktadır. Bu durum, bireyler arası etkileşimin zayıflamasına, toplumsal yabancılaşmaya ve mekânsal aidiyet duygusunun gerilemesine neden olmakta; dolayısıyla çeşitli sosyal sorunları beraberinde getirmektedir. Kamusal yaşamın gerilediği bu kentsel bağlamda, özel ve kamusal alanlar arasında konumlanan yarı özel açık alanlar- apartman bahçeleri- önemli bir geçiş mekânı ve sosyal arayüz işlevi üstlenmektedir. Bu tür mekânlar, yalnızca fiziksel birer geçiş alanı olmanın ötesinde, aidiyet duygusunun gelişimine ve komşuluk ilişkilerinin güçlenmesine katkı sağlayan, sosyal etkileşimin gerçekleştiği ve tesadüfi karşılaşmaların yaşandığı etkileşim zeminleri olarak öne çıkmaktadır. Ancak yarı özel alanların bu özgün sosyal işlevlerine ilişkin literatürde bütüncül bir değerlendirme ve ampirik araştırma eksikliği dikkat çekmektedir. Bu çalışma, yarı özel açık alanları bahsedilen işlevler çerçevesinde ele alarak söz konusu boşluğun giderilmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda araştırma, İstanbul'un Bahçelievler ilçesinde yer alan Bahçelievler (B-3 bölgesi) ve Siyavuşpaşa mahallelerinde, parsel büyüklüğüne dayalı bir stratifikasyon (tabakalama) yöntemiyle belirlenen örneklem çerçevesinde yürütülmüştür. Toplam 192 katılımcıyla gerçekleştirilen yüz yüze anket ve yarı yapılandırılmış görüşmelerin yanı sıra, yerinde yapılan gözlemler ve geliştirilen bahçe kalite puanlama sistemi aracılığıyla fiziksel çevreye ilişkin veriler toplanmıştır. Veriler SPSS ortamında çeşitli istatistiksel testlerle değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, apartman bahçesi varlığının mekâna yönelik aidiyet duygusu (p=0,019) ve komşuluk ilişkileri (p=0,025) üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve olumlu etkiler yarattığını ortaya koymuştur. Bununla birlikte apartman bahçelerinin fiziksel kalitesi de hem aidiyet duygusu (p
Özet (Çeviri)
In recent years, increasing construction density, population mobility, and spatial transformation dynamics have led to a quantitative and qualitative decline in public spaces, particularly within the urban fabric. This situation has resulted in weakened interpersonal interaction, social alienation, and a decline in the sense of spatial belonging, thereby bringing about various social problems. In this urban context where public life is declining, semi-private open spaces—apartment gardens—located between private and public areas serve as important transitional spaces and social interfaces. Such spaces go beyond being mere physical transition areas; they contribute to the development of a sense of belonging and the strengthening of neighborly relations, serving as interaction grounds where social interaction takes place and chance encounters occur. However, there is a notable lack of comprehensive evaluation and empirical research on the unique social functions of semi-private spaces in the literature. This study aims to contribute to addressing this gap by examining semi-private open spaces within the framework of the aforementioned functions. In this context, the research was conducted in the Bahçelievler (B-3 region) and Siyavuşpaşa neighborhoods of Istanbul's Bahçelievler district, within a sample determined by a stratification method based on parcel size. In addition to face-to-face surveys and semi-structured interviews with a total of 192 participants, data on the physical environment was collected through on-site observations and a developed garden quality scoring system. The data were evaluated using various statistical tests in SPSS. The findings revealed that the presence of apartment gardens had statistically significant and positive effects on feelings of belonging to the space (p=0.019) and neighborly relations (p=0.025). In addition, the physical quality of apartment gardens also has an effect on both the sense of belonging (p
Benzer Tezler
- Geleneksel ve modern mahallelerde sürdürülebilir kentsel yaşam kalitesi: Edirne örneği
Sustainable urban quality of life in traditional and modern neighborhoods : The case of Edirne
MERVE ERDOĞAN SÜLEYMANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- Tarlabaşı'nda yaşayanların göç sürecinde değişen bilişsel sınırlarının irdelenmesi
Research of the changing cognitive space of the people who live in Tarlabaşı during migration
CEM EREN GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNLÜ
- Farklı konut alanlarında kentsel yaşam kalitesinin değerlendirilmesi: Kayseri örneği
Evaluation of quality of urban life in different residential environments: The case of Kayseri
MERVE KOÇAK GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Sosyal sürdürülebilirlik bağlamında mahalle kavramının önemi ve İstanbul Kuzguncuk örneğinde sorgulanması
The importance of the concept of neighborhood in the context of social sustainability and its question in the case of İstanbul, Kuzguncuk
ENİSE ERDEMİR NALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA AKIN
- Uluslararası düzensiz göç, sosyal uyum ve güvenlik algısı: Isparta örneği
International irregular migration, social cohesion and perception of security: The case of Isparta
PINAR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2025
SosyolojiAfyon Kocatepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN KOÇAK