Geri Dön

Yabancı dil öğretmen adaylarının yabancı dil öğretimi sorumluluk algıları

Pre-service foreign language teachers' perceptions of responsibility for foreign language teaching

PDF İndir

  1. Tez No: 960151
  2. Yazar: BİLGE AKINCI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞABAN ÇETİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 212

Özet

Bu araştırmanın amacı, yabancı dil öğretmen adaylarının yabancı dil öğretimi sorumluluk algılarının belirlenmesidir. Bu amaç kapsamında yabancı dil öğretmen adaylarının sorumluluk algılarının cinsiyetleri, mezun oldukları lise türü, öğrenime devam etmekte oldukları bölüm, sınıf düzeyi, ağırlıklı genel not ortalamaları, yabancı dil seviyeleri ve öğretmenlik mesleğini seçme sebeplerine göre farklılaşma durumları incelenmiştir. Bunun yanında, yabancı dil öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının ve dil öğretme öz yeterlik inançlarının, yabancı dil öğretimi sorumluluk algısının yordayıcısı olup olmama durumu araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini Ankara'da bulunan devlet üniversitelerinin Yabancı Diller Eğitimi Bölümlerinde (İngilizce, Almanca, Fransızca ve Arapça) 3. ve 4. sınıf düzeyinde öğrenimlerine devam eden öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden tekil ve ilişkisel tarama yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama araçlarını Yabancı Dil Öğretimi Sorumluluk Algısı Ölçeği (Akıncı ve Çetin, 2025), Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeği (Çetin, 2003) ve Dil Öğretme Öz Yeterlik Ölçeği (Deregözü, 2020) oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama araçlarını oluşturan üç ölçek 2023–2024 eğitim öğretim yılı bahar dönemi ve 2024–2025 eğitim öğretim yılı güz döneminde Gazi Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesinde 738 öğretmen adayına uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre yabancı dil öğretmen adaylarının genel olarak yüksek düzeyde yabancı dil sorumluluk algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Kadın öğretmen adaylarının erkeklere kıyasla daha yüksek düzeyde sorumluluk algısına sahip olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında, öğretmenlik mesleğini idealindeki meslek olduğu için tercih eden öğretmen adaylarının sorumluluk algılarının diğer nedenlerle bu mesleği seçenlere göre daha yüksek sorumluluk algısına sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca, akademik başarı düzeyi daha yüksek olan yabancı dil öğretmen adaylarının daha yüksek sorumluluk algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Diğer taraftan, mezun olunan lise türü, bölüm, sınıf düzeyi, ağırlıklı genel not ortalaması ve yabancı dil seviyesi değişkenlerinin yabancı dil öğretimi sorumluluk algısı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Yapılan regresyon analizi sonucunda, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumun, yabancı dil öğretimi sorumluluk algısının anlamlı ve güçlü bir yordayıcısı olduğu; buna karşın, dil öğretme öz yeterlik inancının sorumluluk algısı üzerinde anlamlı bir yordayıcı etkisinin bulunmadığı ortaya konmuştur. Araştırma, yabancı dil öğretmen adaylarıyla gerçekleştirilmiş olup yabancı dil öğretmenleriyle uygulanabilir. Ayrıca, araştırma nicel desenle uygulanmış olup, benzer bir araştırma nitel veya karma desenle yürütülebilir. Araştırma kapsamında ulaşılan sonuçlar doğrultusunda, yabancı dil öğretmen adaylarının sahip olduğu yüksek düzeydeki sorumluluk algısının mesleki yaşama aktarılabilmesi için adaylara hizmet öncesi eğitimde meslek etiği, öz düzenleme, profesyonel bilinç gibi konularda farkındalık kazandırılmasına yönelik içeriklerin derslere eklenmesi ve öğretmen adaylarının olumsuz öğretim koşullarında da etkin rol almalarını sağlamak amacıyla senaryo temelli eğitimler ve vaka analizleri gibi yöntemler uygulanması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study is to determine the perceptions of foreign language teaching responsibilities among prospective foreign language teachers. In line with this aim, the study examined whether these perceptions differed based on gender, type of high school graduated, department and grade level of enrollment, cumulative grade point average (CGPA), foreign language proficiency, and reasons for choosing the teaching profession. Additionally, it was searched whether attitudes toward the teaching profession and self-efficacy beliefs in foreign language teaching predicted responsibility perceptions. The study population consisted of prospective teachers enrolled in the Departments of Foreign Language Education (English, German, French, and Arabic) at public universities in Ankara, focusing on third- and fourth-year students. The study employed single and relational survey models, which are among the quantitative research designs. The data collection instruments included the Foreign Language Teaching Responsibility Perception Scale (Akıncı & Çetin, 2025), the Attitude Towards the Teaching Profession Scale (Çetin, 2003), and the Language Teaching Self-Efficacy Scale (Deregözü, 2020). These scales were administered to 738 prospective teachers at Gazi University and Hacettepe University in 2023–2024 spring semester and in 2024–2025 fall semester. According to the findings obtained, pre-service foreign language teachers were generally found to have a high level of perceived responsibility for foreign language teaching. Female teacher candidates were found to have a higher level of responsibility perception compared to male teacher candidates. In addition, it was observed that teacher candidates who chose the teaching profession because it was their ideal profession had a higher sense of responsibility compared to those who chose the profession for other reasons. Moreover, it was determined that pre-service foreign language teachers with higher academic achievement had higher levels of perceived responsibility. On the other hand, it was found that variables such as the type of high school graduated from, field of study, year of study, cumulative grade point average, and foreign language proficiency level did not have a statistically significant effect on the perception of responsibility for foreign language teaching. As a result of the regression analysis, it was revealed that attitudes toward the teaching profession were a significant and strong predictor of the perception of responsibility for foreign language teaching; in contrast, beliefs in teaching self-efficacy were found not to have a significant predictive effect on responsibility perception. The study was conducted with foreign language teacher candidates and can be applied to foreign language teachers. Moreover, the study was conducted with a quantitative design, and a similar study could be carried out using qualitative or mixed methods. Based on the findings of the study, it is recommended that teacher education programs incorporate content aimed at raising awareness on professional ethics, self-regulation, and professional consciousness in order to support the transfer of pre-service foreign language teachers' high sense of responsibility into professional practice. Furthermore, instructional methods such as scenario-based training and case analysis may be employed to enhance candidates' capacity to take initiative under adverse teaching conditions.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    218063

    Perceived roles, resposibilities and challenges of ct's in the procedure of teaching practice course in practicum

    Üniversite-okul işbirliği okul uygulaması dersi sürecinde okul uygulama öğretmenlerinin algıladıkları görev, sorumluluk ve zorluklar

    GÜLDEREN SAĞLAM

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ALEV YEMENİCİ

    Y.DOÇ.DR. NURDAN GÜRBÜZ

  2. Tez No

    658156

    Perceptions of pre-service teachers and teacher educators about global competence and their global competence awareness in EFL context

    Yabancı dil olarak İngilizce bağlamında öğretmen adaylarının ve öğretmen yetiştiricilerinin küresel yetkinlik algıları ve küresel yetkinlik farkındalıkları

    ELİF ÖZGÜZEL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NEŞE CABAROĞLU

  3. Tez No

    559739

    Learner autonomy perceptions of EFL teachers

    Yabancı dil olarak İngilizce öğreten öğretmenlerin öğrenen özerkliği algıları

    NUR ZORKAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN UYGUN

  4. Tez No

    415879

    Reflection on reflection: EFL university instructors' perceptions on reflective practice

    Yansıtma üzerine yansıtma: İngilizceyi yabancı dil olarak öğreten okutmanların yansıtmalı öğretim uygulamaları üzerine algıları

    ÖZLEM FAKAZLI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAFİYE İPEK KURU GÖNEN

  5. Tez No

    145544

    Testers' perceptions of test development process, and teachers' and testers' attitudes towards the resulting achievement at Muğla University School of Foreign Languages

    Muğla Üniversitesi Yabanci Diller Yüksek Okulu'ndaki sınav sorumlularının sınav gelişim sürecine yönelik algıları ve, öğretmenlerin ve sınav sorumlularının uygulanan başarı sınavlarına yönelik tutumları

    ELİF AYDIN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    Eğitim ve Öğretimİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretimi Ana Bilim Dalı

    DR. BİLL SNYDER

    DR. JULİE MATHEWS AYDINLI

Geri Dön