Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda yürütücü işlev becerileri ile duyusal algı ve praksi becerileri arasındaki ilişki
The relationship between executive function skills and sensory perception and praxis skills in children with attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 960178
- Danışmanlar: PROF. DR. ARİF AKTUĞ ERTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ergoterapi, Occupational Therapy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ergoterapi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ergoterapi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 68
Özet
Bu araştırma, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı almış 24-72 ay arasındaki çocuklarda yürütücü işlev becerileri ile duyusal algı ve praksi becerileri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. DEHB, nörogelişimsel temelli bir bozukluk olup; dikkat eksikliği, dürtüsellik ve hiperaktivite gibi temel belirtilerle karakterize edilmektedir. Bu belirtiler, bireyin bilişsel, duygusal ve davranışsal süreçlerini doğrudan etkileyerek akademik, sosyal ve günlük yaşam becerilerinde önemli zorluklara yol açabilmektedir. Literatürde, DEHB'li çocukların yürütücü işlevlerde (Yİ) belirgin bozulmalar yaşadığı ve bu bozulmaların planlama, dikkat sürdürme, bilişsel esneklik, fikir üretme ve problem çözme gibi alt alanlarda yoğunlaştığı ifade edilmektedir. Yİ' de ki bozulmalar, duyusal algı süreçleri ve motor planlama becerileriyle yakından ilişkili olan praksi becerilerinde de yetersizliklere neden olabilmektedir. Praksi, bireyin çevresel uyaranlara karşı anlamlı, ardışık ve amaca yönelik motor davranışları organize edebilme yetisidir. DEHB'li çocuklarda motor planlama süreçlerinde yaşanan aksamalar, günlük yaşam aktivitelerinin bağımsız olarak gerçekleştirilmesini zorlaştırmakta ve sosyal katılımı sınırlayabilmektedir. Bu çalışma kapsamında,“Pediatrik Yürütücü İşlev Beceri Formu”ile,“Duyusal Algı ve Praksi Formu”kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışmaya 2-6 yaş arasında, DEHB tanısı almış 30 çocuk dâhil edilmiştir. Veriler, tanımlayıcı istatistikler, normal dağılım testleri, non-parametrik grup karşılaştırma analizleri ve korelasyon testleri aracılığıyla analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, yürütücü işlev becerileri ile duyusal algı ve praksi becerileri arasında anlamlı ilişkiler olduğunu ortaya koymuştur (p
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between executive function skills and sensory perception and praxis abilities in children aged 24 to 72 months who have been diagnosed with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD). ADHD is a neurodevelopmental disorder characterized by core symptoms such as inattention, impulsivity, and hyperactivity. These symptoms directly affect the individual's cognitive, emotional, and behavioral processes, leading to significant difficulties in academic, social, and daily life skills. The literature indicates that children with ADHD experience marked impairments in executive functions, particularly in subdomains such as planning, sustained attention, cognitive flexibility, idea generation, and problem-solving. Impairments in executive functions may also lead to deficits in praxis abilities, which are closely related to sensory perception processes and motor planning skills. Praxis is the ability to organize meaningful, sequential, and goal-directed motor behaviors in response to environmental stimuli. In children with ADHD, disruptions in motor planning processes may hinder the independent execution of daily life activities and limit social participation. In this study, children were assessed using the“Pediatric Executive Function Skills Scale”and the“Sensory Perception and Praxis Scale.”The sample included 30 children aged between 2 and 6 years who had been diagnosed with ADHD. Data were analyzed through descriptive statistics, normality tests, non-parametric group comparison analyses, and correlation tests. The findings revealed significant relationships between executive function skills and sensory perception and praxis abilities. These results suggest that executive function-based interventions for children with ADHD may also positively influence their sensory perception and praxis performance.
Benzer Tezler
- Ergoterapi temelli müzik aktivitelerinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda dikkat ve yönetici işlevler üzerindeki etkisi
The impact of occupational therapy-based music activities on attention and executive functions in children who have attention deficit and hyperactivity disorder
İBRAHİM ERARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ergoterapiİstanbul Medipol ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİRAY BUDAK
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklarda günlük aktivite performansına yönelik bilişsel oryantasyon (GAPBO) yaklaşımının motor performans ve yürütücü işlevler üzerine etkisi
The effect of the cognitive orientation to daily occupational performance (CO-PO) in children with attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) on motor performance and executive functions
SEDANUR GÜRLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GONCA BUMİN
- Okul çağı dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda yürütücü işlev becerileri ile anlatı becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between executive function skills and narrative skills in school-age children with attention deficit/hyperactivity disorder
AYŞE SERRA KAYA
Doktora
Türkçe
2024
Dil ve Konuşma TerapisiAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELÇİN TADIHAN ÖZKAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde internet oyun oynama bozukluğunun yürütücü işlevler ile ilişkisi
The relationship of internet game playing disorder and executive functions in children and adolescents with attention deficit and hyperactivity disorder
AKGÜN ZENGİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriBursa Uludağ ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANER MUTLU
- Özgül öğrenme bozukluğu tanılı çocuklarda uyku özellikleri ile yürütücü işlev becerileri arasındaki ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between sleep characteristics and executive functions in children with specific learning disorder
NİHAL SERDENGEÇTİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT CEM TARAKÇIOĞLU