Elektronik ticarette yapay zekâ uygulamalarının satın alma davranışları üzerine etkisi: Tekstil sektörü üzerine bir araştırma
The impact of artificial intelligence applications on purchasing behavior in e-commerce: A study on the textile sector
- Tez No: 960218
- Danışmanlar: PROF. DR. ERHAN AKYAZI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, İletişim Bilimleri, Journalism, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilişim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Dijitalleşmenin hız kazandığı dünyamızda yapay zekâ teknolojileri elektronik ticarette gittikçe yaygınlaşarak tüketici davranışlarını dönüştürmektedir. Yapay zekâ destekli uygulamalar çevrim içi alışverişte karar alma süreçlerini etkileyerek müşteri deneyimini geliştirip firmalara rekabet avantajı sağlamaktadır. Özellikle tüketici tercihlerini analiz etme, kişiselleştirilmiş ürün önerileri sunma ve otomatik müşteri hizmetleri sağlama gibi uygulamalar sayesinde e-ticaretin etkinliği ve kullanıcı odaklılığı önemli ölçüde artmıştır. Bu bağlamda, söz konusu teknolojilerin tüketici davranışlarına olan etkilerinin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi bu çalışmanın temel hedefini oluşturmaktadır. Ayrıca bu çalışmanın bir diğer amacı da söz konusu teknolojilerin perakende sektöründe faaliyet gösteren bir tekstil firmasında nasıl kullanıldığını, firma süreçlerine olan yansımalarını analiz etmektir. Bu araştırmada hem nicel hem de nitel veri toplama tekniklerinin kullanıldığı karma yöntem uygulanmıştır. Nicel veriler çevrim içi anketle tüketicilerden, nitel veri ise bir tekstil firmasının e-ticaret çalışanlarıyla derinlemesine görüşmelerle elde edilmiştir. Anket verileri istatistiksel analizlerle değerlendirilmiş, geçerlilik-güvenilirlik testleriyle desteklenen bir ölçek oluşturulmuştur. Bulgular katılımcıların büyük çoğunluğunun e-ticareti düzenli olarak kullandığını ve yapay zekâya yönelik olumlu tutumlar sergilediğini ortaya koymuştur. Demografik olarak yaş ve meslek gruplarına göre yapay zekâya yönelik tutumlarda anlamlı farklılıklar saptanmış, yaş ilerledikçe olumlu tutumların arttığı gözlemlenmiştir. Nicel bulgular yapay zekâ destekli uygulamaların kullanıcılar tarafından faydalı bulunduğunu ve kişiselleştirilmiş deneyimlerin tüketici davranışlarını olumlu etkilediğini göstermiştir. Nitel bulgular ise firmaların yapay zekâyı ağırlıklı olarak ürün öneri sistemleri ve sohbet robotlarında kullandığını; bu teknolojilerin müşteri deneyimini iyileştirdiğini ve operasyonel verimliliği artırdığını ortaya koymuştur.Bu çalışma, Türkiye'deki e-ticaret alanında yapay zekâ uygulamalarının tüketici davranışlarına etkisine dair önemli bir boşluğu doldurarak gelecekteki araştırmalar için de değerli bir katkı sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In our rapidly digitising world, artificial intelligence technologies are becoming increasingly widespread in e-commerce, transforming consumer behaviour. AI-powered applications influence decision-making processes in online shopping, improving the customer experience and providing companies with a competitive advantage. In particular, applications such as analysing consumer preferences, providing personalised product recommendations, and offering automated customer service have significantly increased the effectiveness and user- centricity of e-commerce. In this context, comprehensively evaluating the impact of these technologies on consumer behaviour is the primary objective of this study. Another objective of this study is to analyse how these technologies are used in a textile company operating in the retail sector and their impact on company processes. A mixed method was applied in this research, using both quantitative and qualitative data collection techniques. Quantitative data was obtained from consumers through an online survey, while qualitative data was obtained through in-depth interviews with e-commerce employees of a textile company. Survey data were evaluated using statistical analyses, and a scale supported by validity and reliability tests was created. The findings revealed that the vast majority of participants regularly use e-commerce and exhibit positive attitudes toward artificial intelligence. Demographically, significant differences in attitudes towards artificial intelligence were observed across age and occupational groups, with positive attitudes increasing with age. Quantitative findings showed that artificial intelligence-supported applications are considered useful by users and that personalised experiences have a positive impact on consumer behaviour. Qualitative findings revealed that companies mainly use artificial intelligence in product recommendation systems and chatbots, and that these technologies improve customer experience and increase operational efficiency.This study aims to fill an important gap in the field of artificial intelligence applications in e-commerce in Turkey and to make a valuable contribution to future research.
Benzer Tezler
- Kalite güvence sistemindeki bazı öğelerin denetim sürecine ilişkin bilgi tabanlı bir uzman sistem yaklaşımı
Başlık çevirisi yok
DEMET BAYRAKTAR
- Toplum-5.0 ile birlikte e-ticarete yapay zekâ etiği açısından bakış: Çerçeve, ihlaller ve çözüm önerileri
A perspective on e-commerce with society 5.0 from the view of artificial intelligence ethics: Framework, violations and solution suggestions
ESRA KOPARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgi ve Belge YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiBilgi Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR DOĞAN
- أحكام تطبيقات الذكاء الاصطناعي وأخلاقياته في الشريعة الإسلامية
İslam hukukunda yapay zeka uygulamalarının hükümleri ve ahlâkî yönü
ADNAN MAHMOUD BAKOUR
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. Benaouda BENSAİD
- Tarım sektöründe yapay zeka uygulamaları
Artificial intelligence applications in the agriculture sector
ARMAĞAN ÇEVİK ATAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolÇankırı Karatekin ÜniversitesiElektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. FUAT TÜRK
- Metasezgisel yöntemler ve model tabanlı veri analizi problemlerinde uygulamaları
Metaheuristic methods, applications to modeling and analysis of numerical data
ÖZLEM İMİK ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİnönü ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ BAYKANT ALAGÖZ